THỰC TRẠNG VIỆC ĐĂNG THÔNG TIN SAI SỰ THẬT TRÊN MẠNG XÃ HỘI

Ngày nay, số lượng người sử dụng mạng xã hội (MXH) trên thế giới đang có xu hướng tăng mạnh, song hành với đó là sự lan truyền rộng rãi của các thông tin giả, độc hại, sai lệch sự thật. Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), năm 2018, Việt Nam có khoảng khoảng 55 triệu người sử dụng MXH, chiếm gần 57% dân số và chủ yếu sử là dụng Facebook, YouTube, và Zalo…

We Are Social (một công ty toàn cầu chuyên nghiên cứu về truyền thông xã hội tại Anh) thống kê: Trung bình mỗi ngày người Việt Nam sử dụng internet hơn 5 giờ (đối với người dùng máy tính) và gần 3 giờ (đối với người dùng điện thoại thông minh). Trong đó, thời gian sử dụng MXH là hơn 3 giờ/ngày, một quỹ thời gian lớn so với nhiều quốc gia khác.

Từ những dẫn chứng trên có thể thấy, MXH đang chiếm một vị trí hết sức quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần và kinh doanh sản xuất của người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn mà MXH mạng lại, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ, thách thức không nhỏ từ không gian mạng, thậm chí đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Cụ thể như những ảnh hưởng tiêu cực từ các thông tin xấu, độc hại cũng như vấn nạn tin giả, tin sai sự thật.

Mới đây trong vụ anh trai chém cả gia đình em ruột ở đan phượng, Hà Nội vụ việc gây xôn xao dư luận cả nước. Trong lúc mọi người đang quan tâm đến vụ việc, thì đã có nhiều tài khoản đăng thông tin sai lệch trên facebook.

Một tài khoản Facebook có tên N.T.Q viết: "Nguyên nhân do ông này bị mấy người em cướp trắng đất đai, nhà cửa. Đất của ông ấy 50m mặt tiền mà làm giấy tờ giả cướp 45m. Thế là ông cay cú quá mới sinh ra nông nỗi này".

Một fanpage V.P có rất nhiều lượt thích và theo dõi thậm chí còn đăng ảnh Nguyễn Văn Đông kèm dòng chữ: "Lúc bố mẹ ốm đau một mình ông chăm sóc, chạy vạy tiền khắp nơi chữa bệnh. Bố mẹ mất đi để lại 50m2 đất hương khói thì bị em trai làm giả giấy tờ chiếm mất và cái kết sáng nay".

Trong khi đó, chính quyền địa phương nơi nghi phạm sinh sống cho hay, Nguyễn Văn Đông thường vắng mặt ở địa phương để làm môi giới đất đai. Từ trước tới nay, người này không có mâu thuẫn hay xô xát với hàng xóm.

Còn nạn nhân Nguyễn Văn Hải là người hiền lành, hàng ngày ông đi làm công nhân vệ sinh môi trường. Bà Việt (vợ ông Hải) làm lao động tự do, hàng ngày đi chạy hàng chợ và được dân làng quý mến.

"Trước đấy, Nguyễn Văn Đông và em trai là ông Nguyễn Văn Hải có thỏa thuận phân chia 0,5m đất giáp ranh do tổ tiên để lại. Tuy nhiên, anh Nguyễn Văn Hiệp (con ông Hải) không đồng ý về sự phân chia này. 

Tối 31/8, anh Hiệp có qua nhà Đông nói chuyện, sau đó có xảy ra xích mích nhưng không ai ngờ hôm sau Đông lại tìm đến nhà ông Hải liều lĩnh gây án. Tuyệt đối không có chuyện cướp đất như đồn thổi", đại diện xã Hồng Hà cho hay.

Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội, chuyên gia xã hội học Phan Hùng Sơn cho biết, việc một số người mang chuyện đau thương ra làm trò đùa, câu like trên mạng xã hội là tàn nhẫn, vô nhân đạo. Nhiều người thậm chí còn độc ác khi thêu dệt những thông tin sai lệch để khoét sâu nỗi đau của người nhà nạn nhân cũng như "dắt mũi" dư luận.

Dẫn chứng vụ cháu bé trường Gateway tử vong trên ô tô đưa đón, rất nhiều thông tin đồn đoán sai sự thật liên tục được đăng tải trên facebook. Trong lúc tài xế Doãn Quý Phiến đang khỏe mạnh và phối hợp với lực lượng chức năng làm rõ vụ án thì nhiều người đăng tải ông này chết bất thường. Chỉ đến khi cơ quan công an đến làm việc với ông Phiến tại nhà kèm theo hình ảnh thì cộng đồng mạng mới nhận ra rằng những thông tin đang được lan truyền trên facebook là bịa đặt, ác ý.

Mới đây trên mạng xã hội còn xuất hiện nhiều thông tin bàn tán về nguyên nhân cái chết của cháu bé. Một số đăng tải trên Facebook cho thấy đã có sự cắt ghép, chỉnh sửa hình ảnh học sinh trường Gateway kèm theo lời đồn thất thiệt rằng "cháu bé tử vong là do sốc phản vệ thuốc gây tê và kháng sinh".

Trong khi đó, qua trích xuất camera và giám định pháp y của cơ quan công an cho thấy, nạn nhân tử vong trên xe ô tô do suy hô hấp, tuần hoàn sốc nhiệt trong không gian giới hạn…

Bàn về những thông tin không đúng sự thật được đăng tải trên mạng xã hội, luật sư La Văn Thái (Giám đốc Công ty Luật TNHH Tầm Nhìn & Thịnh Vượng, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, những thông tin sai lệch, xuyên tạc có thể dẫn đến những hoài nghi, hoang mang, lo lắng trong xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống riêng tư cá nhân và có thể gây ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án.

Người nào thực hiện hành vi này gây ra hậu quả đến mức nguy hiểm cho xã hội thì sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điểm ạ, Khoản 1, Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội đưa hoặc sử dụng trái phép mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet, hình phạt có thể đến 3 năm tù.

Trong trường hợp, hành vi được xác định là chưa đến mức nguy hiểm cho xã hội, chưa tác động xấu đến xã hội, không xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác, chưa ảnh hưởng lớn đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân... thì hành vi này vẫn có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 64 Nghị định 174/2013/NĐ-CP.

Theo quy định này, cá nhân cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân có thể bị phạt tiền 10-15 triệu đồng.

 Đối với những người sử dụng mạng xã hội chia sẻ lại tin đồn thất thiệt phải thì phải làm rõ mục đích của việc làm này. Đây là hành vi trái pháp luật vừa là sự bất nhẫn, khoét sâu thêm nỗi đau của những người còn sống và cả người đã khuất trong vụ việc.

Do vậy mỗi công dân chúng ta khi bắt gặp một thông tin, một bài viết nào đó được đăng tải trên mạng xã hội đề cập đến những vấn đề nhức nhối đang được xã hội quan tâm. Thì chúng ta cần hết sức tỉnh táo để tiếp thu những thông tin đó một cách có chọn lọc, phải tìm hiểu nguồn gốc, tác giả thông tin đó có đáng tin cậy không, cũng như tìm hiểu từ các nguồn thông tin khác để có sự so sánh đối chiếu. Đồng thời chúng ta phải bày tỏ quan điểm cá nhân bằng cách đưa ra các bình luận nhằm tố giác các thông tin giả mạo, giúp cho người đọc có thể phân biệt đúng sai nhằm tẩy chay các bài đăng, đối tượng chống phá.

=Tia chớp=