TƯ TƯỞNG ĐỘC LẬP DÂN TỘC VÀ QUYỀN CON NGƯỜI THỂ HIỆN TRONG BẢN TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

 

Giá trị to lớn, ý nghĩa thời đại và sức sống trường tồn trong bản Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tư tưởng về độc lập, tự do, hạnh phúc và quyền con người. Đó là sự kế thừa và phát triển quyền tự chủ của nhân dân Việt Nam qua hàng nghìn năm lịch sử cùng với sự kết tinh giá trị nhân văn cao cả của nhân loại.

Bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 khẳng định những căn cứ pháp lý về quyền con người, quyền dân tộc của Việt Nam để từ đó khẳng định độc lập, tự do, chủ quyền quốc gia, quyền sống, quyền mưu cầu hạnh phúc.

Đấu tranh giành độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân là mục tiêu phấn đấu, xuyên suốt và nhất quán trong tư tưởng Hồ Chí Minh, điều đó được thể hiện rõ nét qua bản Tuyên ngôn độc lập năm 1945: "Một dân tộc gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập". Với khẳng định đanh thép đó, Người long trọng tuyên bố trước quốc dân đồng bào và thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ quyền tự do độc lập ấy”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người cũng là một trong những nội dung đặc biệt sâu sắc và có ý nghĩa vượt thời đại trong trong bản Tuyên ngôn Độc lập. Với việc trích dẫn Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776 và "Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền" của cách mạng Pháp năm 1791, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định những quyền con người chính đáng của nhân loại cũng hoàn toàn chính đáng đối với mọi người dân Việt Nam sống trên đất nước Việt Nam. Những quyền chính đáng đó không ai có quyền cướp đoạt được, cũng như không dễ dàng cam chịu để kẻ khác cướp đoạt. Cho nên, mọi người dân Việt Nam sẵn sàng kề vai sát cánh hy sinh chiến đấu đến cùng để giành lại và bảo vệ những quyền chính đáng ấy. Đây là một chân lý.

Với Người, quyền độc lập dân tộc là thiêng liêng, nhưng phải hướng tới quyền tự do, sung sướng, hạnh phúc cho nhân dân, cho mỗi con người. Quyền dân tộc là độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; là con đường tự chủ phát triển đất nước giàu mạnh “sánh vai với các cường quốc năm châu”, tiến lên chủ nghĩa xã hội; là quyền được sống trong hòa bình, dân chủ, tự do, thân thiện và làm bạn với tất cả các quốc gia, dân tộc trên thế giới. Đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, quyền sống không chỉ là được tồn tại, mà còn là quyền làm người. Quyền con người không chỉ là có cái ăn, cái mặc, đi lại tự do... mà còn là những giá trị cao hơn như: quyền được sống trong danh dự, con người được đối xử công bằng, có đời sống hạnh phúc. Ở Hồ Chí Minh, quyền dân tộc và quyền con người là thống nhất trong cả nhận thức và hành động, trong quan điểm, đường lối, chính sách và pháp luật mà Người mong muốn thực hiện.

Tuyên ngôn độc lập chính là sự kết tinh, thể hiện sâu sắc tư tưởng Hồ chí Minh về độc lập dân tộc và quyền con người; đồng thời phản ánh truyền thống hào hùng, giá trị tinh thần bền vững, bản lĩnh và phẩm giá cao đẹp của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam./.

ĐVP-H3