VIỆT NAM QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI LÀ TẤT YẾU KHÁCH QUAN

 

Quá độ lên CNXH là thời kỳ cải biến cách mạng sâu sắc, triệt để và toàn diện xã hội cũ thành xã hội mới xã hội chủ nghĩa (XHCN) diễn ra từ khi giai cấp công nhân giành được chính quyền, bắt tay vào xây dựng xã hội mới theo định hướng XHCN và kết thúc khi xây dựng về cơ bản những cơ sở kinh tế - xã hội XHCN về lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất, cơ sở kinh tế và kiến trúc thượng tầng tương ứng. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011) của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội” (1).

Việt Nam đi lên CNXH là một tất yếu khách quan phù hợp với xu thế chung của thời đại, với quy luật khách quan của lịch sử và khát vọng của dân tộc ta, đồng thời là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin, sự biến đổi các hình thái kinh tế - xã hội là quá trình lịch sử tự nhiên và hình thái kinh tế - xã hội sau cao hơn hình thái kinh tế - xã hội trước nhưng bao giờ cũng phải trải qua một quá trình biến đổi lâu dài, khó khăn, phức tạp - đó là thời kỳ quá độ. Phát triển theo con đường CNXH không chỉ phù hợp với xu thế của thời đại, mà còn phù hợp với đặc điểm của cách mạng Việt Nam: cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân gắn liền với cách mạng XHCN, độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Đảng ta đã nhận thức sáng rõ thời kỳ quá độ lên CNXH: “ Đây là một quá trình cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh phức tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo ra sự biến đổi về chất trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất thiết phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều bước phát triển, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, xã hội đan xen” (2).

Thời kỳ quá độ lên CNXH là tất yếu khách quan đối với các quốc gia đi lên CNXH nhưng do đặc điểm lịch sử - cụ thể mỗi nước, quá độ đi lên CNXH không diễn ra tuần tự giống nhau. Cách mạng Việt Nam bước vào thời kỳ quá độ lên CNXH với đặc điểm lớn nhất là từ một nước nông nghiệp lạc hậu, tiến thẳng lên CNXH bỏ qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa. Vì vậy, nước ta đi lên CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa tất yếu phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài, là một sự nghiệp khó khăn, phức tạp để có thể tạo ra sự biến đổi sâu sắc trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân vừa phải đẩy mạnh xây dựng nền tảng của chế độ mới XHCN, mặt khác phải đấu tranh quyết liệt để bảo vệ chính quyền, bảo vệ chế độ, bảo vệ Tổ quốc XHCN. Chính vì vậy, việc nhận thức đúng đắn những thời cơ và thách thức trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam hiện nay có ý nghĩa rất quan trọng cả về lý luận và thực tiễn, để cách mạng nước ta thực hiện thắng lợi những mục tiêu và nhiệm vụ của thời kỳ quá độ đặt ra. Sau hơn ba thập kỷ đổi mới, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử là kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại” (3).

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H.2011, tr. 69.

(2) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H.2011, tr. 70.  

(3) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb CTQG - Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.104

PVĐ-H4