ẢNH HƯỞNG CỦA HIỆN TƯỢNG TÔN GIÁO MỚI ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ, XÃ HỘI VIỆT NAM

 

Cũng giống như các tôn giáo truyền thống, các hiện tượng tôn giáo mới cũng tác động nhiều mặt của đời sống xã hội và chúng có cả mặt tích cực và tiêu cực.

Về mặt tích cực:

Có thể thấy, các hiện tượng tôn giáo mới góp phần đáp ứng nhu cầu tâm linh tinh thần của một bộ phận nhỏ nhân dân trong xã hội, hướng về cái tốt lành, mong ước, thiện tâm theo lý tưởng của các tôn giáo ấy. Trong những chừng mực nhất định nó góp phần hướng về nguồn cội, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, trân trọng những tấm gương sáng, liêm khiết, nhiệt tâm của các anh hùng dân tộc của các lãnh tụ đã hy sinh vì lợi ích chân chính của nhân dân và giải tỏa những bức xúc trong đời sống thế tục. Một số HTTGM có những nội dung sinh hoạt gắn với bảo tồn di tích lịch sử, văn hóa; trân trọng những người có công với đất nước và dân tộc.

Có những hiện tượng tôn giáo mới còn gắn với tập luyện thể thao, yoga giúp cho việc rèn luyên sức khỏe, chỉ trích các thói hư tật xấu và sự xuống cấp về đạo đức xã hội, phê bình thói hư tật xấu của các chức sắc tôn giáo lớn ở nước ta hiện nay, bài trừ những hoạt động mê tín trong đời sống tôn giáo... Những nội dung này ở một chừng mực nào đó có thể được coi là sự phản biện xã hội.

Ngoài ra, một vài HTTGM hiện nay còn có những hoạt động thiết thực đóng góp cho xã hội những lợi ích cụ thể như tham gia vào các hoạt động từ thiện xã hội ở địa phương như đóng góp quỹ xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ đồng bào bị lũ lụt, nạn nhân chất chất độc màu da cam. Ngoài ra, họ còn đóng góp công sức, tiền của cho việc trùng tu, tôn tạo nhiều di tích lịch sử văn hoá, cơ sở thờ tự tôn giáo ở nhiều tỉnh thành.

Về mặt tiêu cực:

Bên cạnh những điểm tích cực, các HTTGM trong thời gian vừa qua đã có gây ra nhiều tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế, chính trị xã hội của Việt Nam.

Trước hết, đa phần các HTTGM đều sinh hoạt tín ngưỡng không rõ ràng, mang tính “mê tín dị đoan”; nội dung và hoạt động gây ra nhiều tác động xấu cho đời sống văn hóa, tinh thần của xã hội. Nội dung giáo lý, hình thức tu luyện phản khoa học, phản văn hóa, đi ngược với phong tục tập quán của dân tộc, là tác nhân gây ra sự đổ vỡ của nhiều gia đình, gây mất trật tự an ninh xã hội. Không ít người sau khi theo HTTGM thì bỏ bê công việc, hằng ngày tập trung thực hiện nghi lễ, cầu kinh sám hối, bỏ thờ cúng tổ tiên... làm tình cảm gia đình, dòng tộc sứt mẻ. Chẳng hạn, tín đồ Thanh Hải Vô Thượng Sư, hằng ngày cài cửa ngồi thiền 2 - 3 giờ, sống cách xa họ hàng, không ăn, uống chung... với gia đình; hoặc Đạo Vàng Chứ, đạo Dương Văn Mình yêu cầu xóa bỏ thờ cúng tổ tiên... Các hiện tượng này sẽ làm cho sự cố kết cộng đồng, vốn là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc trước nguy cơ bị phá vỡ, tạo mâu thuẫn trong nội bộ, gây nhiều vấn đề bức xúc về tâm lý xã hội. Một số HTTGM đã không ngừng công kích các tín ngưỡng truyền thống và tôn giáo hợp pháp, đánh đồng các hoạt động “mê tín dị đoan” bất hợp pháp với sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo thuần túy theo qui định của pháp luật.

Tiếp nữa, đa số HTTGM hiện nay nhấn mạnh đến hình thức sinh hoạt đơn giản, tiết kiệm, phù hợp với nhóm yếu thế trong xã hội. Nhưng thực tế, các HTTGM này lại chỉ là công cụ để những kẻ đứng đầu lợi dụng kiếm tiền từ những người tin theo. Có không ít các HTTGM lợi dụng niềm tin mù quáng của tín đồ, thực hành các nghi lễ mê tín dị đoan, mang màu sắc hoang đường để lừa gạt tín đồ mua thuốc chữa bệnh, bỏ tiền cầu cúng, giải hạn, thậm chí chữa bệnh hiểm nghèo bằng nước thánh, không cần đến bệnh viện, thuốc men...Nhiều tín đồ do niềm tin mù quáng nên đã mất cả tiền, thậm chí mất cả tính mạng.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, hoạt động của một vài HTTGM đã thể hiện rõ nét xu hướng chính trị hóa như đạo Hà Mòn ở khu vực Tây Nguyên, Thanh Hải Vô Thượng Sư, Dương Văn Mình ở Miền Bắc... Xu hướng chính trị hóa của các HTTGM trong thời gian qua đã gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự xã hội, gây chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc. Sự chống phá trật tự an ninh, chính trị xã hội của một số HTTGM thông qua các hoạt động như: Tuyên truyền những luận điệu chống phá, phê phán xã hội thực tại, sáng tác thơ ca, hò vè có nội dung xuyên tạc các vấn đề quan hệ quốc tế, nói xấu lãnh tụ và chế độ ta, thậm chí bóp méo, xuyên tạc lịch sử của dân tộc gây ảnh hưởng tiêu cực tới an ninh chính trị trên địa bàn và đất nước.

Có HTTGM lồng yếu tố chính trị vào hoạt động sinh hoạt tôn giáo, xuyên tạc chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước ta, có mối quan hệ và nhận sự chỉ đạo, hỗ trợ về vật chất của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước để hoạt động chính trị chống phá đất nước. Mục đích cuối cùng của các nhóm này là tạo sức ép lên các cấp chính quyền để đòi thành lập quốc gia ly khai tự trị.