VAI TRÒ CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC

 

Trước đổi mới, Đảng ta xác định kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể. Sau đổi mới (Đại hội VI năm 1986), Đảng đổi mới tư duy về phát triển kinh tế và xác định các thành phần kinh tế: kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân, kinh tế HTX, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Hiện nay Đảng ta xác định xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bao gồm nhiều thành phần kinh tế, nhiều quan hệ sở hữu. Đại hội XIII khẳng định: “Kinh tế thị trường định hướng XHCN là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ lên CNXH. Đó là nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền XHCN, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo;…”[1].

Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế là quan điểm xuyên suốt và nhất quán của Đảng và Nhà nước ta kể từ khi thực hiện công cuộc Đổi mới vào năm 1986 đến nay. Trong tiến trình xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế, qua các kỳ Đại hội, Đảng ta xác định kinh tế nhà nước giữ vị trí trọng yếu, vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, tạo nền tảng cơ bản để phát triển mọi ngành, lĩnh vực, thành phần kinh tế và loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế quốc dân.

Phát biểu về vấn đề này Ông Nguyễn Long Hải, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương nhấn mạnh: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là phù hợp với điều kiện của nước ta và là tiêu chí quan trọng bảo đảm tính định hướng XHCN, bởi: vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước thể hiện rõ bản chất, đặc trưng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước xuất phát từ lợi ích của đất nước, của nhân dân trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; kinh tế nhà nước có vai trò đầu tầu, hướng dẫn, dẫn dắt các hình thức sở hữu khác trong việc phát triển các lĩnh vực đặc biệt như cần nhiều vốn đầu tư, có hàm lượng khoa học cao, một số lĩnh vực đặc biệt mới hình thành; kinh tế nhà nước có vai trò chủ đạo sẽ bảo đảm phát triển năng lực cạnh tranh của quốc gia.

Đối với an ninh quốc gia, kinh tế nhà nước thể hiện vai trò nắm giữ những ngành đặc biệt quan trọng liên quan đến quốc phòng, an ninh quốc gia (sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị chuyên dùng cho quốc phòng, an ninh,...). Đồng thời, tham gia chiếm giữ một số vị trí thiết yếu, quan trọng để chủ động định hướng xã hội, làm đối trọng trong phát triển hội nhập kinh tế quốc tế; về mặt xã hội, kinh tế nhà nước có vai trò quan trọng trong gánh vác chức năng và vai trò xã hội.

Với vai trò của mình, những năm qua, kinh tế nhà nước đã góp phần không nhỏ vào thành tựu chung trong xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế sâu rộng ở Việt Nam. Thể hiện ở việc: giữ vững độc lập, tự chủ trong việc xác định chủ trương, đường lối, chiến lược phát triển kinh tế đất nước; nền kinh tế phát triển ổn định, năng lực cạnh tranh cao cả về quy mô của nền kinh tế cũng như sự cạnh tranh của các doanh nghiệp và sản phẩm quốc gia; giữ vững các cân đối lớn, chú trọng bảo đảm an ninh kinh tế./.

---

[1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu  toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội. 2021, tr.128.