Nhìn lại lịch
sử thế giới, cuộc tiến công quân sự của Mỹ vào NATO vào Liên bang Nam Tư, một
quốc gia có chủ quyền là cuộc chiến tranh xâm lược phi nghĩa, nó đe doạ hoà
bình, ổn định nền độc lập và sự toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia dân tộc trên
thế giới, Đây là cuộc chiến tranh vũ khí công nghệ cao (VKCNC). Các chuyên gia
quân sự của nhiều nước cho rằng: cuộc chiến tranh mà Mỹ và NATO gây ra ở Liên
bang Nam Tư là hình mẫu của chiến tranh cục bộ công nghệ cao trong cuộc cách
mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Nó đặt ra cho mỗi quốc gia, dân tộc trên thế
giới phải có chiến lược và phương án tác chiến phòng tránh đánh trả kiểu chiến
tranh công nghệ cao.
VKCNC được sử
dụng một cách rộng rãi (kể cả phương tiện giết người hàng loạt) đã làm tăng
tính chất ác liệt và mức độ nguy hiểm của nó. Với độ chính xác cao ở khoảng
cách xa hàng nghìn ki-lô-mét dù không đụng độ trực tiếp nhưng người lính vẫn ở
trong vùng nguy hiểm.
Hơn nữa, hiệu
quả tác chiến của VKCNC có khả năng sát thương lớn, độ chính xác cao, không
gian chiến trường mở rộng, là không gian đa diện, nhiều chiều, diễn ra trong
thời gian liên tục. Chiến tranh hiện đại VKCNC kết hợp với cuộc chiến tâm lý để
làm lung lay ý chí chiến đấu của người lính, bằng cách kích động trí tưởng
tượng về nỗi kinh hoàng của VKCNC ám ảnh họ trong cảm giác tuyệt vọng không có
lối thoát.
Để giữ vững
tinh thần chiến đấu, khả năng phòng tránh đánh trả giành thắng lợi trong chiến
tranh VKCNC, đòi hỏi người quân nhân và tập thể quân nhân phải được chuẩn bị
chu đáo về mọi mặt… Trong đó chuẩn bị tâm lý có ý nghĩa quan trọng, tạo cho
người quân nhân sự vững vàng về tâm lý để không sợ hãi hoảng loạn trước tác
động của thủ đoạn và phương tiện chiến tranh hiện đại của đối phương.
“Chuẩn bị tâm
lý là một thành tố thường xuyên của chuẩn bị chiến đấu, nhằm bảo đảm cho việc
hình thành ở quân nhân tính vững vàng và tính sẵn sàng tâm lý trước các điều
kiện nguy hiểm, căng thẳng của chiến tranh hiện đại, tạo nên nguồn gốc bển
trong của tính tích cực cá nhân, khả năng huy động đến mức tối đa tất cả các
chức năng hoạt động tâm lý, hướng vào việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chiến đấu,
trong mọi tình huống”[1].
Mục đích của
chuẩn bị tâm lý, nhằm rèn luyện người quân nhân giữ vững các hoạt động chức
năng bình thường của các quá trình, trạng thái và thuộc tính tâm lý chẳng những
giúp cho người quân nhân có thể chịu đựng được và vượt qua các khó khăn khắc
nghiệt của chiến tranh VKCNC, mà còn giúp cho người quân nhân có khả năng làm
chủ hành động của mình, có ý chí quyết tâm chiến đấu chiến đấu, không dao động
trước VKCNC của địch.
Trình độ vững
vàng các thuộc tính, phẩm chất tâm lý được biểu hiện ở khả năng chịu đựng liên
tục sự căng thẳng về tâm lý trong các điều kiện chiến tranh VKCNC. Chiến tranh
VKCNC đã làm thay đổi khối lượng chú ý, sự di chuyển và phân phối chú ý, sự
thay đổi về tốc độ và độ chính xác của tri giác, trí nhớ, thay đổi các thao tác
tư duy. Nhưng nhờ có sự vững vàng về tâm lý mà người quân nhân không bị hoảng loạn
về tâm lý, hành đọng của họ vẫn diễn ra bình thường và đạt hiệu quả cao. Do đó,
phải rèn luyện sự vững vàng tâm lý cho người quân nhân để hạn chế việc xuất
hiện trạng thái tâm lý tiêu cực.
Rèn luyện
tính sẵn sàng tâm lý, chính là sự sẵn sàng bên trong của người quân nhân hướng
tới đối tượng tác chiến. Biểu hiện của tính sẵn sàng tâm lý là ở chỗ người quân
nhân có thể nhanh chóng chuyển toàn bộ các trạng thái tâm lý từ hoạt động bình
thường hàng ngày vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu ở tình huống khi chiến tranh
xảy ra, người quân nhân có thể chuyển toàn bộ thế năng dự trữ từ trước thành
các năng lực hành động trong các thao tác quân sự cụ thể mà không bị bất
ngờ, không bị rối loạn các chức năng tâm lý. Tâm thế sẵn sàng chiến đấu có tác
dụng định hướng ý thức, cảm xúc, ý chí, nhận thức của người quân nhân
như: cảm giác, tri giác, biểu tượng, ghi nhớ, tư duy… vào nhiệm vụ sẵn sàng
chiến đấu. Do đó, phải rèn luyện tính sẵn sàng tâm lý thông qua việc thường
xuyên tạo ra các kích thích tâm sinh lý qua việc mô phỏng các tình huống chiến
tranh hiện đại đối với người lính để luyện tập.
Như vậy nội
dung chuẩn bị tâm lý bao gồm nhiều mặt, nhiều yếu tố nhằm hướng vào rèn
luyện tính vững vàng và tính sẵn sàng tâm lý của người quân nhân. Để đạt được
điều đó cần quán triệt và làm tốt một số vấn đề sau:
Một là, giáo
dục chính trị tư tưởng, xây dựng ý chí quyết tâm dám đánh và đánh thắng chiến
tranh VKCNC của địch cho người quân nhân là vấn đề hàng đầu trong chuẩn bị tâm
lý cho bộ đội.
Phải tiếp tục
giáo dục cho người quân nhân thế giới quan Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
đường lối đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đặc biệt là phải làm cho mỗi cán
bộ, chiến sĩ hiểu được tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường trong sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Tiếp tục bồi dưỡng lòng yêu nước, lòng căm thù
giặc, tinh thần tự hào dân tộc và truyền thống đánh giặc giữ nước của nhân dân
ta. Qua đó xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với
Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, sẵn sàng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được
giao. Cùng với việc xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng là xây dựng ý
chí quyết tâm chiến đấu của người quân nhân, ý chí quyết tâm dám đánh và đánh
thắng chiến tranh VKCNC của địch, là bồi dưỡng đường lối, tư tưởng quân sự của
Đảng ta, kiên định quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin về mối quan hệ giữa con
người và vũ khí trang bị, trong đó vũ khí trang bị dù hiện đại như thế nào thì
nhân tố con người vẫn đóng vai trò quyết định.
Hai là, xây
dựng niềm tin cho bộ đội vào nghệ thuật quân sự Việt Nam, vào vũ khí trang bị
ta có, vào lãnh đạo, chỉ huy và đồng đội để giữ vững thường xuyên sự ổn định
tâm lý.
Sự ổn định
tâm lý trong chiến đấu còn phụ thuộc vào niềm tin trên đây, niềm tin đó là điều
kiện để biến khả năng chiến đấu tiềm ẩn của người quân nhân thành hiện thực. Sự
thiếu niềm tin chẳng những kìm hãm người chiến sĩ phát huy khả năng chiến đấu
của mình mà tai hoạ hơn nữa làm nhụt ý chí chiến đấu, đến mức đẩy người quân
nhân vào tình thế rời bỏ vị trí chiến đấu, thậm chí phản bội Tổ quốc.
Để xây dựng
và củng cố niềm tin như vậy cho người quân nhân, phải làm tốt công tác huấn
luyện, sẵn sàng chiến đấu giúp người quân nhân sử dụng thành thạo các loại vũ
khí trang bị hiện đại trong tương lai. Đồng thời, huấn luyện cho người
quân nhân có thể sử dụng được các loại vũ khí trang bị hiện đại của địch làm
cho người quân nhân thực sự làm chủ được vũ khí trang bị trong chiến đấu, phát
huy tính năng đọng, sáng tạo trong cải tiến vũ khí trang bị. Huấn luyện
phải sát với thực tế chiến đấu, cho họ làm quen với điều kiện chiến đấu hiện
đại như diễn tập chiến thuật, bắn đạn thật…
Ba là, để
chuẩn bị tâm lý cho bộ đội, cần hình thành cho bộ đội các biểu tượng sát đúng
về các kiểu chiến tranh công nghệ cao có thể xảy ra.
Công nghệ cao
có tính chất phức tạp, nguy hiểm về quy mô, phương thức tiến hành chiến tranh,
nó diễn biến nhanh có tốc độc, cường độ lớn. Đồng thời trong công nghệ cao hàm
lượng trí tuệ, khoa học tham gia nhiều. Những người lính có trình độ cao, đội
ngũ kỹ sư và các chuyên gia giỏi về kỹ thuật, phối hợp tác chiến cùng với đội
ngũ sĩ quan, cần thông qua học tập, tuyên truyền để quân nhân thấy rõ điều này.
Tính hiệu quả của hành vi con người, trong một mức độ đáng kể phụ thuộc vào
biểu tượng của nó, về hành động sẽ xảy ra trùng hợp với các điều kiện, tình
huống của hiện thực, đáp ứng và trả lời cho các đòi hỏi của hiện thực. Do vậy
việc hình thành biểu tượng về diễn biến của trận đánh, về chiến tranh, những
khó khăn sẽ gặp phải cso ý nghĩa rất quan trọng giúp cho họ hình dung trong óc
được toàn cảnh của cuộc chiến tranh sẽ xảy ra cụ thể và chi tiết. Có như vậy
người quân nhân sẽ tự tin, bình tĩnh xử trí các tình huống trong chiến đấu, làm
cho tính sẵn sàng tâm lý được giữ vững. Để hình thành biểu tượng đúng về chiến
tranh cho người quân nhân phải làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện như
thao trường, học cụ, sa bàn, sơ đồ, hình ảnh trực quan. Phải thông qua phim,
ảnh, sách, báo các cuộc diễn tập thực địa và tham khảo các phương án tác chiến,
chiến lược của quân đội nước ngoài…
Bốn là, xây
dựng thành công thế trận chiến tranh nhân dân phát huy sức mạnh tổng hợp của cả
nước chủ động phòng tránh đánh trả chiến tranh VKCNC của địch, là điều kiện rất
quan trọng trong chuẩn bị tâm lý cho bộ đội.
Chúng ta đã
có bài học thực tiễn trong kháng chiến chống Pháp và chống mỹ, sở dĩ thanh niên
ta ra trận như trẩy hội, dù bom đạn của kẻ thù trút xuống quê hương đất nước
ngăn cản, về tâm lý mà xét, họ không giao động, nhờ một phần quan trọng là họ
hiểu thế và lực của chiến tranh nhân dân của ta rất mạnh, đảm bảo cho chiến
thắng của cuộc kháng chiến. Ngày nay, để chống lại chiến tranh VKCNC, cán bộ,
chiến sĩ ta vững vàng tâm lý nhất thiết họ phải yên tâm về tiềm lực và sức mạnh
quốc phòng đất nước; cụ thể là sự vững chắc của các khu vực phòng thủ, các thế
trận liên hoàn, các trận địa then chốt, các công trình quốc phòng và hạ tầng cơ
sở. Việc phối kết hợp giữa các lực lượng ba thứ quân, kế hoạch bảo đảm hậu cần
kỹ thuật đầy đủ và đặc biệt là sự đoàn kết nhất trí toàn xã hội sẵn sàng cung
cấp tối đa sức người, sức của cho chiến tranh là những cơ sở điều kiện cơ bản
để khi người lính bước vào chiến đấu cảm thấy yên tâm không bị cô lập, vững
vàng và sẵn sàng tâm lý của người quân nhân khi phải đối mặt với VKCNC được
củng cố vững bền.
LNK- H1
0 nhận xét:
Đăng nhận xét