Timor Leste là quốc gia đầu tiên trên thế giới được
sinh ra trong thế kỷ 21, nhờ giành được độc lập, thoát khỏi ách xâm lược của
Indonesia. Lịch sử đầy đau thương, xưa là thuộc địa của Bồ Đào Nha, rồi bị Úc,
Hà Lan chiếm đóng, rồi lại đến Nhật xâm lược 1945. Hết Nhật lại đến Bồ Đào Nha
cai trị, họ quyết tâm giành độc lập cho đến 1974 thì Bồ phải rút. Xui là sau
khi Bồ rút được 9 ngày, Indo bắt tay với Úc và Mỹ nhảy vào xâm lược với lý do
chống cộng sản (cứ ở đâu có mấy đứa nghèo xác xơ là cứ quy cho cộng sản hết).
Trong khi lý do thật sự của việc có dấu răng của Mỹ cũng chả có gì khác ngoài
việc ngửi thấy mùi dầu ở ngoài khơi Timor: Mỏ dầu cực khổng lồ Great Sunrise.
Giá trị hơn 50 tỉ USD. Indo bắt tay Úc khai thác chia nhau 50/50.
Họ lại đánh Indo mãi đến năm 2002, mới giành lại được
độc lập. Sau khi Indo rút thì họ được Úc chia quyền lợi khai thác với tỉ lệ 82%
cho Úc và 18% cho Timor. Timor kiện, Úc chơi bài mà Tàu sau này học theo đó là:
Rút khỏi quyền tài phán của các tổ chức quốc tế liên quan đến biên giới biển.
Mãi đến năm 2005, Úc mới nhượng bộ với tỉ lệ 50/50 nhưng do Úc toàn quyền khai
thác. Và nghe đâu Úc còn chơi bài giữ luôn hơn 25 tỷ USD của Timo với lý do tiền
này chỉ dành cho an sinh xã hội "mày xây bệnh viện trường học thì tau
trích cho xây, còn thứ khác thì ko". Vậy là 1 triệu dân Timor với cái sổ
tiết kiệm gấp 10 lần GDP nhưng chẳng được dùng để đầu tư phát triển kinh tế,
cũng chả được trả lãi, thế nên họ nghèo vẫn hoàn nghèo. Họ là nước nghèo nhất
trong khu vực và thuộc nhóm nghèo nhất thế giới.
Nhìn lại, cần khâm phục ý chí của người dân Timor
Leste với khát vọng độc lập của họ, chỉ tiếc rằng dân họ quá ít, về sức mạnh
khó mà so được với thằng Úc khổng lồ bên cạnh. Chớ họ mà được toàn quyền khai
thác dầu khí thì có khi họ giàu hơn cả ta, thậm chí giàu như Brunei. Đấy cái
giá của độc lập tự do hoàn toàn không chỉ là cái tên hiện lên trên bản đồ trên
thế giới mà nó còn là lợi ích dân tộc, lợi ích về kinh tế để làm động lực phát
triển lâu dài của cả một dân tộc.
Thương cho dân Timor Leste và mừng cho dân Việt Nam
ta, chẳng có thằng nào dám đòi chia % dầu./.
NĐH-H2
0 nhận xét:
Đăng nhận xét