KIÊN TRÌ CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH LÀ TIẾP TỤC PHÁT TRIỂN TRÍ TUỆ VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY

 

Chủ nghĩa Mác - Lênin ra đời đến nay đã hơn 170 năm, tuy có những bước thăng trầm, nhưng đều vượt qua các thử thách và đóng vai trò là tinh hoa trí tuệ của loài người, thể hiện tư tưởng, lập trường và trí tuệ của giai cấp công nhân, góp phần thúc đẩy xã hội tiến bộ.

Ở nước ta gần đây, có quan điểm cho rằng: Giữ vai trò độc tôn của chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ đưa đến sự trì trệ về trí tuệ. Từ thực tiễn và lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ rõ quan điểm đó là cực đoan, cố tình không hiểu, xuyên tạc bản chất khoa học và cách mạng, tính nhân văn, tính sáng tạo và bản chất chính trị của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Cần hiểu rõ, trong lịch sử tư tưởng nhân loại, một tư tưởng độc tôn thường mang tính chất chuyên chế, độc đoán, kiên quyết loại trừ tất cả những tư tưởng và trí tuệ khác. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là học thuyết độc tôn như vậy, mà là học thuyết mở, dân chủ đối thoại, tiếp thu tất cả những tinh hoa trí tuệ của loài người, tổng kết thực tiễn phát triển để làm phong phú cho lý luận và trí tuệ của mình. C. Mác Và Ph. Ăngghen ngay từ đầu đã khẳng định: Học thuyết của các ông không phải là giáo điều mà là kim chỉ nam cho mọi hành động, là thế giới quan, phương pháp luận mở ra con đường tiếp tục phát triển trí tuệ. V.I. Lênin cũng khẳng định nếu không tiếp tục phát triển chủ nghĩa Mác thì sẽ lạc hậu với cuộc sống. Hồ Chí Minh nhìn nhận chủ nghĩa Mác - Lênin hết sức kiên định nhưng cũng rất thông thoáng và văn hóa. Người chọn chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng cho mình nhưng sẵn sàng tiếp thu có chọn lọc trí tuệ và tính nhân văn ở tất cả các trào lưu tư tưởng khoa học khác. Người đã đánh giá một cách bao dung, rộng mở đối với các tư tưởng tiến bộ và trí tuệ của loài người và khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin không chỉ là trí tuệ mà còn là nhân tâm của nhân loại tiến bộ. Theo người, lòng không trong sáng thì không thể tiếp thu đúng đắn và cũng không bảo vệ được sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin. Quá trình vận động của chủ nghĩa Mác - Lênin và thực tiễn của phong trào cộng sản chứng tỏ khẳng định chủ nghĩa Mác là độc tôn, hoặc sự độc tôn với chủ nghĩa Mác đều là sự khẳng định thiếu căn cứ khoa học và thực tiễn. Mặc dù, trong phong trào cộng sản nói chung, nước ta nói riêng cũng có lúc, có những biểu hiện không đúng, không khoa học đối với chủ nghĩa Mác - Lênin đã dẫn đến chủ nghĩa giáo điều, duy ý chí... nhưng đó là do nguyên nhân bên người, những nguyên nhân tâm lý xã hội xuất phát từ ảnh hưởng tư tưởng của xã hội cũ lạc hậu, tiểu tư sản và phong kiến. Những hạn chế đó đều được những người cộng sản quyết tâm khắc phục, nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay.

Toàn bộ tư tưởng và trí tuệ của chủ nghĩa Mác - Lênin không tách rời nhau và thúc đẩy xã hội phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa; giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người khỏi áp bức bất công, bóc lột, nghèo đói và lạc hậu. Do đó, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng của Đảng ta, đó là sự kiên định sáng tạo. Vì vậy, không thể có đa nguyên về chính trị, đa nguyên về hệ tư tưởng; quan điểm cho rằng giữ vai trò “độc tôn” đối với chủ nghĩa Mác - Lênin sẽ dẫn đến sự nghèo nàn về trí tuệ là muốn phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin? Hay muốn đa nguyên về chủ nghĩa, đa nguyên về tư tưởng? Những bài học, khủng hoảng và thảm bại của một số nước xã hội chủ nghĩa trước ảo tưởng đi tìm con đường đa nguyên về chính trị, đa nguyên về hệ tư tưởng là những câu trả lời sinh động.

Nước ta khi chuyển sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó thành phần kinh tế nhà nước và thành phần kinh tế tập thể đóng vai trò nền tảng, đó không phải là sự đa nguyên về kinh tế mà là sự đa dạng, trong đó có thành phần chủ đạo. Về mặt chính trị tư tưởng, dù có tồn tại những tư tưởng, những biểu hiện chính trị khác nhau thì chính trị của chủ nghĩa Mác - Lênin, chính trị của Đảng Cộng sản phải đóng vai trò nền tảng, chủ đạo và quyết định. Từ bản chất của chủ nghĩa Mác - Lênin và thực tiễn lịch sử cụ thể của đất nước, chúng ta không chấp nhận các đảng phái đối lập phản động và không ảo tưởng về một nền dân chủ đa nguyên kiểu tư sản. Đảng ta khẳng định lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng và cho tất cả những người lao động trong cuộc đấu tranh vì chủ nghĩa xã hội. Chúng ta không có thái độ “độc tôn” và cứng nhắc đối với chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh mà đó là thái độ kiên định sáng tạo, mang tính văn hóa và dân chủ, hết sức khoa học để thu hút tinh hoa tư tưởng và trí tuệ của dân tộc và thời đại vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, giai cấp và con người. Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin trong thời đại giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Trong công cuộc kháng chiến, thực hiện cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, Đảng ta đã phát huy cao độ trí tuệ của dân tộc kết hợp với trí tuệ của nhân loại tiến bộ trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đó chính là nhân tố cơ bản quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, chúng ta tiếp tục khơi dậy sức mạnh trí tuệ của dân tộc, thời đại mà hạt nhân là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Vì vậy, không có chuyện, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin thì “độc tôn và dẫn đến sự trì trệ về trí tuệ”. Nước ta, phát triển trí tuệ là nhằm phát triển mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, trí tuệ cộng sản chủ nghĩa với chủ nghĩa nhân đạo cộng sản chủ nghĩa là thống nhất. Sự thống nhất ấy biểu hiện rõ nét trong chủ nghĩa Mác - Lênin, trong bản chất của Đảng Cộng sản, trong định hướng của chế độ mới.

Như vậy, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là sự kiên định sáng tạo của sự phát triển; đồng thời thực hiện dân chủ hóa, tạo môi trường, thể chế để làm phong phú toàn bộ trí tuệ Việt Nam, tạo ra nội lực để thực hiện và phát triển kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng xã hội dân chủ, phông vinh và hạnh phúc. Kiên định và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là cơ sở và con đường đúng đắn để phát triển trí tuệ Việt Nam. Xây dựng một hệ tư duy, hệ tư tưởng lý luận sáng tạo phù hợp soi đường cho dân tộc ta đi theo con đường xã hội chủ nghĩa; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; góp phần vào sự nghiệp cách mạng, tiến bộ xã hội loài người.

N.T.L - H2