TÁC ĐỘNG CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐẾN VẤN ĐỀ XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VỀ CHÍNH TRỊ HIỆN NAY

 

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nước ta đã thực hiện cơ cấu kinh tế nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường định hướng XHCN. Những tác động của kinh tế thị trường (cả mặt tích cực và tiêu cực) đến các lĩnh vực của đời sống xã hội ngày càng được nhận diện rõ ràng và sâu sắc hơn. Sự nghiệp xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, nhất là xây dựng quân đội về chính trị luôn chịu sự tác động sâu sắc của tình hình này. Do đó, để thực hiện được những yêu cầu trên, đòi hỏi phải có những giải pháp phù hợp và có hiệu quả.

Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN khơi dậy mạnh mẽ các tiềm năng sáng tạo, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, đời sống của nhân dân được cải thiện, tác động tích cực đến nhận thức tư tưởng, tình cảm, tâm lý của cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang. Lòng tin của cán bộ, chiến sĩ vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chế độ XHCN được củng cố, có cơ sở vững chắc từ hiện thực cuộc sống. Từ đó, ý thức trách nhiệm chính trị trong xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc ở họ được nâng lên. Những tác động của kinh tế thị trường, về mặt tích cực, không chỉ góp phần tạo ra tiềm lực chính trị - tinh thần cho quân đội, mà các tiềm lực khác cũng có sự phát triển theo. Trong điều kiện đó, việc tổ chức, biên chế cũng như việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của quân đội có nhiều đổi mới. Phương châm xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại dưới tác động của kinh tế thị trường và CNH, HĐH đất nước có điều kiện thực hiện tốt hơn.

Mặt khác, trong điều kiện kinh tế thị trường, sự phân hoá giàu nghèo là một thực tế được thừa nhận và có xu hướng phát triển. Sự phân hoá giàu nghèo biểu hiện ở hai dạng: dạng bình thường và dạng “không thể chấp nhận được”. Sự phân hoá giầu nghèo “không thể chấp nhận được” là tình trạng những người lao động trung thực phải sống thiếu thốn, còn những kẻ tham nhũng buôn lậu, đặc quyền, đặc lợi, gian dối, lừa đảo... lại giàu lên nhanh chóng và sống xa hoa, phè phỡn; những người có cống hiến cho cách mạng, cho xã hội nhưng đời sống còn khó khăn, trong khi đó có những người lại giàu lên phi pháp...

 Sự phân hoá giàu nghèo cả hai dạng ấy hàng ngày, hàng giờ tác động vào quân đội, đó vừa là sự “di chuyển” từ xã hội vào quân đội theo các hình thức tuyển quân; vừa diễn ra ngay trong quan hệ nội bộ quân đội. Mức sống vật chất, tinh thần giữa cán bộ với chiến sĩ, giữa loại cán bộ này với loại cán bộ khác; giữa cán bộ bình thường với cán bộ có quyền lực, liên quan trực tiếp đến vật chất, tài chính; giữa gia đình của cán bộ này với gia đình của cán bộ khác có sự khác biệt khá rõ. Từ đó, vấn đề xây dựng tính thống nhất về chính trị - tinh thần; ý thức trách nhiệm xây dựng quân đội, xây dựng đơn vị; tinh thần đoàn kết vốn là truyền thống và sức mạnh của quân đội... đứng trước những thử thách mới. Không phải mức sống vật chất quyết định tất cả, nhưng sự khác nhau, cách biệt về mức sống sẽ gây khó khăn không nhỏ cho việc xây dựng sự thống nhất về nhận thức tư tưởng, tình cảm, ý chí của cán bộ, chiến sĩ quân đội.

Trong điều kiện đó, cán bộ, chiến sĩ quân đội có những trăn trở, lo toan nhất định về cuộc sống của mình và gia đình mình, có sự so sánh về cống hiến, hưởng thụ với bên ngoài xã hội. Đó là điều bình thường, nhưng từ đó dễ nảy sinh những đòi hỏi ưu tiên, đãi ngộ, ngại khó khăn gian khổ, thiếu yên tâm xây dựng đơn vị; diễn ra sự đấu tranh giữa việc phục vụ quân đội lâu dài với ra ngoài kiếm sống, phát triển kinh tế gia đình - những biểu hiện ảnh hưởng đến sức mạnh chính trị - tinh thần của quân đội ta. Một số cán bộ, chiến sĩ do thiếu tu dưỡng, rèn luyện, thiếu sự vững vàng về bản lĩnh chính trị đã thoái hoá về phẩm chất, đạo đức, lối sống, chạy theo lối sống thực dụng vì đồng tiền, phủ nhận những giá trị của truyền thống văn hoá dân tộc, những giá trị truyền thống quân đội, làm méo mó hình ảnh“anh Bộ đội Cụ Hồ”. Vì thế, vấn đề nâng cao bản chất giai cấp công nhân, xây dựng nhân tố chính trị - tinh thần, kiên định mục tiêu lý tưởng chiến đấu cho quân đội; giữ vững và phát huy phẩm chất “ Bộ đội Cụ Hồ”... đứng trước những khó khăn mới.

Ở nước ta, cơ cấu xã hội - giai cấp mang tính chất quá độ, không thuần nhất làm cho cơ cấu xã hội - giai cấp trong quân đội cũng có sự đa dạng và phức tạp. Bổ sung vào quân đội không chỉ có những thanh niên, công dân xuất thân từ công nhân, nông dân, trí thức, mà còn từ con em của những thành phần xã hội khác. Mỗi con người khi vào quân đội đều mang trong mình bản chất giai cấp xuất thân. Đương nhiên, khi vào quân ngũ, mọi công dân của nước Việt Nam đều có lợi ích chung, vinh dự và trách nhiệm chung bảo vệ Tổ quốc XHCN. Dù có khác nhau về mặt xã hội - giai cấp, nhưng họ đều chịu sự chi phối của hệ tư tưởng chính thống là hệ tư tưởng của giai cấp công nhân, có tinh thần yêu nước, yêu giống nòi, tổ tiên và họ tham gia vào quân đội để bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, cũng có những ảnh hưởng tiêu cực của hệ tư tưởng, tâm lý, lối sống, tác phong của nhiều giai cấp, tầng lớp xã hội khác nhau, của toàn bộ môi trường xã hội - giai cấp quá độ, đa dạng, phức tạp vào quân đội. Điều này vừa gây khó khăn cho việc xây dựng tính thống nhất về chính trị, nâng cao bản chất giai cấp công nhân cho quân đội; vừa là miếng đất màu mỡ cho sự thẩm thấu và thâm nhập của hệ tư tưởng tư sản, cho sự chống phá của các thế lực thù địch hòng làm cho quân đội ta biến chất về chính trị, phai nhạt về lý tưởng chiến đấu, tha hoá về đạo đức và lối sống.

Những tác động tiêu cực từ mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường đòi hỏi việc xây dựng quân đội về chính trị phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ và toàn diện, trước hết cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản sau:

1. Nâng cao giác ngộ chính trị, bản chất giai cấp công nhân, mục tiêu lý tưởng chiến đấu cho quân đội đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

Nếu như trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, vấn đề giác ngộ chính trị, bản chất giai cấp, mục tiêu lý tưởng cho quân đội chủ yếu tập trung vào việc giác ngộ mục tiêu chiến đấu trực tiếp chống ngoại xâm, giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, thì ngày nay vấn đề giác ngộ bản chất giai cấp, mục tiêu lý tưởng đã mang những nội dung mới. Xây dựng tính thống nhất về chính trị, giác ngộ sâu sắc mục tiêu lý tưởng chiến đấu cho quân đội là độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Khơi dậy ý thức dân tộc, tinh thần yêu nước, trách nhiệm công dân ở mọi cán bộ, chiến sĩ tạo động lực để đi đến giác ngộ giai cấp, mục tiêu lý tưởng, nhất là đối với số chiến sĩ mới. Giáo dục cho họ tinh thần yêu nước gắn liền với yêu CNXH; chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc, thì cũng đồng thời là chiến đấu cho CNXH. Theo đó, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng là yêu cầu cơ bản thường xuyên để tạo nên sự thống nhất về chính trị, tăng cường bản chất giai cấp công nhân cho quân đội.

Không để diễn ra và phát triển tình trạng có sự không thuần nhất về mặt xã hội - giai cấp dẫn đến không thống nhất về chính trị; sự chênh lệch về mức sống dẫn đến sự đối lập về tư tưởng; sự tác động tiêu cực của kinh tế thị trường dẫn đến sự thoái hoá về phẩm chất đạo đức, lối sống. Phải làm cho mọi quân nhân quán triệt sâu sắc nội dung, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới theo tinh thần nghị quyết Đại hội XII của Đảng và phương châm xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nhất là nguyên tắc xây dựng quân đội về chính trị. Đó là những vấn đề cơ bản làm cơ sở cho cán bộ, chiến sĩ xác định đúng nhiệm vụ rèn luyện, công tác và chiến đấu, xây dựng đơn vị theo chức trách của mình, tạo nên sự thống nhất về chính trị trong từng đơn vị và toàn quân.

2. Kiên quyết đấu tranh chống âm mưu "phi chính trị hoá" quân đội của các thế lực thù địch.

Nằm trong tổng thể chiến lược “diễn biến hoà bình”, âm mưu “phi chính trị hoá" quân đội mà các thế lực thù địch thực hiện hòng làm cho quân đội ta đứng ngoài chính trị, mất phương hướng và mục tiêu chiến đấu. Chúng lợi dụng những tác động tiêu cực từ kinh tế thị trường để xuyên tạc bản chất cách mạng, bản chất giai cấp công nhân của quân đội ta, tuyên truyền cái gọi là “quân đội đứng ngoài chính trị”, “quân đội phi giai cấp”. Đấu tranh chống các quan điểm, tư tưởng phản động ấy vừa là yêu cầu cấp bách của cuộc đấu tranh chính trị - tư tưởng hiện nay; vừa là yêu cầu cơ bản của việc xây dựng quân đội về chính trị.

Quân đội ta là quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân do Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng cộng sản Việt Nam tổ chức, giáo dục và rèn luyện. Phải giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội trong mọi hoàn cảnh, mọi tình huống. Tích cực, chủ động đập tan mọi luận điệu xuyên tạc, phá hoại của các thế lực thù địch đòi từ bỏ sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.“Phi chính trị hoá" quân đội là từ bỏ nguyên tắc đó, từ bỏ sự lãnh đạo của Đảng, quân đội ta sẽ không còn là quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam. Vạch rõ tính chất phản động và phản khoa học của cái gọi là “phi chính trị hoá" quân đội, thực chất chỉ là thủ đoạn lừa bịp, hòng làm cho chính trị của quân đội ta ngả theo chiều hướng chính trị khác; đồng thời kiên quyết bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng. Trên cơ sở đó, đảm bảo cho quân đội tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, luôn luôn vững vàng về chính trị, thật sự tinh nhuệ về chính trị, có khả năng “miễn dịch” cao và làm thất bại âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch; có sức chiến đấu cao, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, đáp ứng mọi yêu cầu của phương thức đấu tranh bảo vệ Tổ quốc cả vũ trang và phi vũ trang trong điều kiện mới.

3. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong tình hình mới.

Những tác động của điều kiện kinh tế - xã hội đất nước, nhất là của kinh tế thị trường đối với quân đội, không những đòi hỏi phải tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng mà còn đặt ra những vấn đề mới về sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Phải đảm bảo cho quân đội tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; đồng thời có đủ sức mạnh làm tròn phận sự trung thành của mình là yêu cầu cơ bản của việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong tất cả các giai đoạn cách mạng. Tại Đại hội XII, Đảng ta nhấn mạnh: “ Tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng… đối với Quân đội nhân dân và Công an nhân dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc”.

 Để có thể nắm chắc quân đội trong mọi tình huống, mọi hoàn cảnh, để giữ vững được sự lãnh đạo của mình đối với quân đội, vấn đề cơ bản đầu tiên Đảng phải tự nâng mình lên ngang tầm với nhiệm vụ, đủ sức lãnh đạo sự nghiệp cách mạng và lãnh đạo quân đội; đồng thời phải có nội dung và phương thức lãnh đạo phù hợp. Theo đó, việc xây dựng Đảng bộ quân đội, xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong quân đội trong sạch, vững mạnh, cũng như việc rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quân đội là đòi hỏi bức thiết của tình hình. Những vấn đề: xác định đường lối, quan điểm xây dựng quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quân đội; đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ; xây dựng hệ thống cơ quan chính trị, cán bộ chính trị trong quân đội; đổi mới phương thức, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội; nâng cao hiệu lực công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội; thực hiện tốt các chính sách đối với quân đội và hậu phương quân đội... là những vấn đề cơ bản, cốt lõi nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong giai đoạn cách mạng mới cần phải được thực hiện một cách khoa học, đồng bộ và cụ thể.

 Không thể giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, không thể xây dựng quân đội thực sự vững mạnh về chính trị nếu như không thực hiện tốt những vấn đề cơ bản, cốt lõi trên. Mục đích của việc xây dựng quân đội về chính trị, như Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Phải làm cho quân đội ta trở nên thật là một quân đội cách mạng của nhân dân, một quân đội vô địch”. Quân đội càng tiến lên chính quy hiện đại, nhiệm vụ ngày càng nặng nề thì càng cần phải quán triệt sâu sắc và thực hiện triệt để nguyên tắc xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để xây dựng quân đội ta vững mạnh về mọi mặt.

N.X.T-H1