Gần đây trên các trang mạng xã hội đã đăng tải nhiều hành vi lợi dụng các hoạt động văn hoá tâm linh, hoạt động ngoại cảm tâm linh để mưu đồ vì lợi ích cá nhân hoặc các mục đích phản văn hoá khác, trái với ý nghĩa cao đẹp của văn hoá tâm linh người Việt, kể cả các thế lực xấu lợi dụng để chống phá Đảng, Nhà nước ta. Là công dân Việt Nam, chúng ta cần tỉnh táo, thận trọng trước những thông tin được đăng tải, đồng thời kiên quyết đấu tranh loại trừ mặt tiêu cực, mặt xấu, các hành vi.
Văn hoá tâm linh
là một thuật ngữ được dùng để chỉ một loại hình văn hoá tinh thần đặc thù của
người Việt Nam lấy đối tượng là sự bày tỏ tình cảm linh thiêng, niềm tin linh
thiêng, sự tri ân của những người đang sống đối với những người thân đã mất,
đối với những vị anh hùng dân tộc, những liệt sĩ được tôn làm Thánh, làm Thần,
làm Thành hoàng… diễn ra trong một không gian thiêng và thời gian thiêng nhất
định.
Từ xa xưa, trong
các hoạt động văn hoá truyền thống dân tộc, người Việt Nam đều có tổ chức các
hoạt động văn hoá tâm linh, hoặc do nhà nước Trung ương tổ chức, hoặc do làng,
xã tổ chức theo những lễ nghi trang trọng, uy linh, với sự tham gia một cách
thành kính, tự nguyện của nhân dân. Đó là Lễ hội giỗ Tổ Hùng Vương, Lễ tế Trời,
Đất, tế Thần, Thánh, tế Tổ tiên nhằm mục đích cầu cho quốc thái, dân an, cho
con cháu hạnh phúc.
Trong phạm vi một
dòng tộc, một gia đình cũng có các sinh hoạt văn hoá tâm linh. Đó là việc thờ
cúng tổ tiên, sửa sang đền miếu, xây đắp mồ mả vào các dịp tết Nguyên Đán, các
ngày giỗ tổ, giỗ ông, bà, cha, mẹ. Thông qua những hoạt động văn hoá tâm linh
đó, con người ta tự tu tâm, tích đức để trở nên tốt đẹp hơn, đoàn kết hơn,
hướng thiện hơn, bớt đi cái ác, cái xấu trong lòng. Ý nghĩa tích cực của các
hoạt động văn hoá tâm linh được người Việt khai thác rất có hiệu quả vào việc
giáo dục các thế hệ con cháu, cố kết cộng đồng, giữ gìn bản sắc, truyền thống.
Hoạt động văn hoá tâm linh đã trở thành một nhu cầu văn hoá lành mạnh, đầy tính
nhân văn của người Việt Nam.
Hãy lấy tục thờ
cúng tổ tiên của người Việt làm ví dụ. Thờ cúng tổ tiên là một nét đẹp trong
văn hoá tâm linh của người Việt Nam. Hầu như gia đình Việt Nam nào cũng có bàn
thờ tổ tiên. Trong tâm thức của người Việt Nam, ông bà, cha mẹ, những người
ruột thịt thân yêu của họ dù có “khuất bóng” nhưng không “mất”. Họ vẫn “sống”
trong tình cảm tôn kính, yêu thương, nhớ nhung, gần gũi của người hiện tại.
Trong cái không gian thiêng và thời gian thiêng đó, từ sâu thẳm trong tâm hồn
của con người, quá khứ và hiện tại bỗng giao hoà, giao cảm vào nhau, rất gần
gũi, rất hiện hữu, không có cái cảm giác cách biệt. Chính sự rung cảm thiêng
liêng đó đã góp phần tu chỉnh ý thức và hành vi của người đang sống sao cho tốt
hơn, hoàn thiện hơn, tâm, đức trong sáng hơn, có tính nhân bản, nhân đạo, nhân
văn hơn. Đó cũng là một động lực tinh thần đặc biệt để họ sống, phấn đấu, vươn
lên những giá trị cao đẹp của cái Chân - Thiện - Mỹ mà tổ tiên họ, cha ông họ
mong muốn.
Những năm qua,
Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm chăm lo đến việc giữ gìn và phát triển các
giá trị văn hoá truyền thống dân tộc, trong đó có các giá trị văn hoá tâm linh.
Nhà nước và các địa phương đã đầu tư nhiều công sức, tiền của để xây dựng các
công trình văn hoá tâm linh như tu tạo lại các đền đình, chùa, các nghĩa trang
liệt sĩ, các tượng đài kỷ niệm, các di tích lịch sử, các di tích văn hoá; tổ
chức các nghi lễ tri ân các anh hùng dân tộc, các liệt sỹ; tổ chức nhiều đoàn
quy tập mồ mả và hài cốt liệt sỹ đã hy sinh trong hai cuộc kháng chiến chống đế
quốc xâm lược. Nhân dân các địa phương cũng chung sức đóng góp tiền của để tu
sửa, xây cất các nghĩa trang, các di tích lịch sử văn hoá của địa phương. Có
những địa phương biết kết hợp giữa xây dựng các quần thể văn hoá tâm linh với
xây dựng các cảnh quan du lịch, thu hút khách thập phương; kết hợp tổ chức
nhiều lễ hội văn hoá - du lịch khá ấn tượng. Đó là những việc làm có ý nghĩa
tích cực, cao đẹp, có tính giáo dục truyền thống rất cao, được lòng dân, đáp
ứng một phần nhu cầu sinh hoạt tâm linh của nhân dân.
Tuy nhiên, văn hoá
tâm linh và các hoạt động văn hoá tâm linh sẽ không đạt được mục đích cao đẹp
và ý nghĩa thiêng liêng của nó nếu nó bị lợi dụng vào các mục đích thương mại,
hoặc bị tuyệt đối hoá đến mức mê tín, dị đoan của một bộ phận tổ chức hoặc cá
nhân nào đó. Trong thực tế, hiện tượng lợi dụng các hoạt động văn hoá tâm linh
để kiếm lợi, để “buôn thần”, “bán thánh” ở một số nơi, một số người không phải không
xảy ra, và báo chí cũng đã phản ánh nhiều về hiện tượng này.
Ở đây, có một vấn
đề đặt ra là văn hoá tâm linh và hoạt động văn hoá tâm linh ở Việt Nam hiện nay
cần phải được nhận thức và đối xử như thế nào cho đúng. Về mặt nhận thức, văn
hoá tâm linh là một bộ phận của văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam, đã
tồn tại hàng mấy nghìn năm, gắn với quá trình hình thành, phát triển của văn
hoá dân tộc, góp phần tạo ra bản sắc độc đáo của văn hoá dân tộc Việt Nam, có
nhiều mặt tích cực không thể phủ nhận trên các bình diện: quốc gia (nhà nước),
địa phương (làng, xã), gia đình, dòng họ. Do vậy, cần thừa nhận có đời sống tâm
lý tâm linh, có văn hoá tâm linh, có các hoạt động văn hoá tâm linh của cộng
đồng và cá nhân.
Điều cần lưu ý ở
đây là, bản chất văn hoá tâm linh, hoạt động văn hoá tâm linh là tích cực,
hướng thiện và nhân văn; nó không thừa nhận mọi suy nghĩ, hành vi, hành động
trục lợi vị kỷ xấu xa, phản nhân văn. Chúng ta khuyến khích các hoạt động văn
hoá tâm linh mang ý nghĩa tích cực, có ích cho việc xây dựng và phát triển các
giá trị văn hoá tinh thần, đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam; đồng thời
kiên quyết phản đối các hành vi xuyên tạc ý nghĩa vì con người của văn hoá tâm
linh. Mặt khác, chúng ta cũng không nên tuyệt đối hoá tâm lý tâm linh, đời sống
văn hoá tâm linh đến mức địa phương nào cũng cố tạo ra những hoạt động văn hoá
gắn với hoạt động tâm linh để thu hút người tham gia với mục đích kinh tế. Có
người còn tin tưởng mù quáng, thiếu cơ sở khoa học vào các hiện tượng tâm linh,
say mê các sinh hoạt tâm linh không lành mạnh đến nỗi bỏ bê cả sự nghiệp, làm
tổn hại thanh danh; có dòng họ, có gia đình vì muốn tạo ra sự nổi tiếng, hơn
người đã đổ không biết bao tiền của để xây lăng, mộ, làm nhà thờ, làm giỗ, gây
lãng phí rất lớn trong lúc đời sống của bà con còn khó khăn nhiều bề. Đó là các
hành vi có thể coi là “phản văn hoá tâm linh”, cần phê phán.
Là hiện tượng
khách quan trong xã hội ta, văn hoá tâm linh, hoạt động văn hoá tâm linh, hoạt
động ngoại cảm tâm linh phản ánh một nhu cầu tinh thần chính đáng của nhân dân
và việc thoả mãn phần nào nhu cầu đó của nhân dân, trong khi Nhà nước chưa có
điều kiện thoả mãn đầy đủ. Đề nghị Nhà nước có định hướng và quản lý chặt chẽ
hơn nữa các hoạt động này sao cho phát huy được mặt tích cực, mặt tốt của văn
hoá tâm linh, của các hoạt động văn hoá tâm linh và các hoạt động tâm linh
ngoại cảm; lập lại trật tự, kỷ cương trong các hoạt động văn hoá tâm linh; đồng
thời kiên quyết đấu tranh loại trừ mặt tiêu cực, mặt xấu, các hành vi lợi dụng
các hoạt động văn hoá tâm linh, hoạt động ngoại cảm tâm linh để mưu đồ vì lợi
ích cá nhân hoặc các mục đích phản văn hoá khác, trái với ý nghĩa cao đẹp của
văn hoá tâm linh người Việt, kể cả các thế lực xấu lợi dụng để chống phá Nhà
nước ta./.
Tia chớp
0 nhận xét:
Đăng nhận xét