GÓP PHẦN THAY ĐỔI TƯ DUY, NHẬN THỨC VỀ VAI TRÒ, VỊ TRÍ CỦA VĂN HÓA TỪ HỘI NGHỊ VĂN HÓA

 

Quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về vấn đề văn hóa. Khi phát triển văn hóa trở thành 1 trong 12 định hướng của Nghị quyết Đại hội thì việc tổ chức hội nghị với quy mô rất lớn, có sự chuẩn bị trong nhiều năm đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều tầng lớp nhân dân trong xã hội. Không chỉ nội dung mà là cách thức tổ chức Hội nghị làm cho mọi người thay đổi tư duy, cách nhìn nhận về vấn đề văn hóa. Đã đến lúc văn hóa phải thực sự được xem là vấn đề có ý nghĩa sống còn không chỉ về mặt lý thuyết mà phải là bằng những hành động thực tế.

Nghị quyết Đại hội Đảng cũng như các Nghị quyết chuyên đề, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, các bài nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đều luôn nhấn mạnh vị trí, vai trò của văn hoá; của việc xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh; là động lực xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Bác Hồ nói: “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi”, khó có cách diễn đạt nào hay hơn để nói về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hoá.

Văn hoá của dân tộc là kết tinh quá trình hoạt động thực tiễn. Những giá trị ấy cần được tiếp tục giữ gìn, bồi đắp và phát huy chứ không phải đến hôm nay chúng ta mới bắt tay vào xây dựng và sáng tạo. Đôi khi, có người còn mong “bao giờ cho đến ngày xưa” bởi họ nuối tiếc cái hay, cái đẹp về văn hoá của dân tộc có thể bị phai nhạt, mất đi. Thực tế, hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hoá của dân tộc là sản phẩm kết tinh của quá trình hoạt động thực tiễn lâu dài chứ không phải là sản phẩm ra đời từ tư duy, ý tưởng của các nhà lý luận. Những giá trị ấy dân tộc ta đã có, và bây giờ chúng ta cần kế thừa và phát triển hơn nữa.

Chúng ta không phải tìm kiếm đâu xa, trong kho tàng ca dao, tục ngữ có đầy đủ những gì cần phải giữ gìn, học tập và phát huy: “Bầu ơi, thương lấy bí cùng”, “Thương người như thể thương thân”, “Một cây làm chẳng nên non”, “Thuận vợ, thuận chồng tát bể Đông cũng cạn”… Đấy là hệ giá trị quốc gia, là văn hoá, là đạo đức, là cội nguồn sức mạnh của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Bên cạnh những giá trị, truyền thống được nhân dân đúc kết, còn là những giá trị văn hoá, tinh thần được các anh hùng dân tộc, các danh nhân văn hoá tổng kết và sáng tạo nên.

“Sức mạnh mềm” sẽ phát huy trong quá trình đổi mới, hội nhập. Ông cha ta có lòng tự hào, tự tôn về văn hoá rất mạnh mẽ. Lý Thường Kiệt đã từng tuyên bố: “Nam quốc sơn hà Nam Đế cư…”; Nguyễn Trãi tự hào với truyền thống, vị thế tự cường của một dân tộc “Vốn xưng nền văn hiến đã lâu”, Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ với lời tuyên ngôn bất hủ: “Đánh cho để dài tóc. Đánh cho để đen răng… Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ”.

“Sức mạnh mềm” về văn hoá là khái niệm tuy mới nhưng trong thực tiễn nguồn lực văn hoá tiềm tàng, nội sinh trong lòng dân tộc đã có từ nghìn đời nay.

Chúng ta đã có không ít những giá trị “sức mạnh mềm” lan toả, góp phần vào kho tàng văn hoá chung nhân loại. Từ thực tiễn phát triển đất nước trong thời kỳ đổi mới càng thêm khẳng định vị thế quan trọng của văn hóa, con người trong chiến lược phát triển. Phát huy “sức mạnh mềm” văn hóa Việt Nam vừa là yêu cầu, vừa là giải pháp để thực hiện khát vọng xây dựng đất nước trong giai đoạn hiện nay, đồng thời góp phần nâng cao vị thế, uy tín của đất nước. Chắc chắn những giá trị vốn có ấy của dân tộc sẽ tiếp tục được giữ gìn, phát huy trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế.

Chúng ta cũng cần phòng, tránh sự cực đoan. Bảo tồn giá trị văn hoá hoặc bổ sung, tiếp thu đều cần phải chọn lọc. Đó là một quá trình phát triển, đổi mới, học tập và tiếp thu không ngừng, tự làm giàu cho bản thân và góp phần lan toả ra thế giới.

ĐAK-H2