Những
năm gần đây, tình hình thế giới có nhiều biến đổi, xu thế toàn cầu hóa đang diễn
ra như một cơn lốc cuốn hút tất cả các nước trên thế giới. Việt Nam cũng như tất
cả các quốc gia khác không thể đứng ngoài dòng chảy này. Toàn cầu hóa vừa có mặt
tích cực lại có mặt tiêu cực, là thời cơ nhưng cũng là những thách thức không
nhỏ khi Việt Nam tham gia vào “cuộc chơi chung” này. Trước tác động của xu thế
toàn cầu hóa, bản sắc văn hóa dân tộc ta đang có những biến đổi phức tạp, đòi hỏi
chúng ta phải nghiêm túc tự xem xét, nhận định lại để phát huy những mặt tích cực,
giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam, đưa đất nước ta vững bước trên con đường xã hội
chủ nghĩa.
Trong
suốt quá trình đổi mới từ Đại hội VI đến nay, Đảng và Nhà nước ta thường xuyên
quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hóa; đặt vấn đề
văn hóa vào đúng vị trí xứng đáng của nó trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Với
quan điểm, chủ trương, chính sách đúng đắn, hợp lý của Đảng và Nhà nước ta,
thông qua các nghị quyết chuyên đề bàn về văn hóa như: Nghị quyết Trung ương 5
khóa VIII
về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”;
Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người
Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”… Văn kiện Đại hội Đại biểu
toàn quốc lần thứ XII nhấn mạnh tư tưởng chỉ đạo: Các cấp, các ngành phải nhận
thức đầy đủ và thực hiện có kết quả mục tiêu “Xây dựng nền văn hóa và con người
Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần
dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học; Làm cho văn hóa thực sự trở thành nền tảng
tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát
triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh” … Những chủ trương trên cho thấy, Đảng ta luôn
quan tâm đến vấn đề xây dựng nền văn hóa, trong đó đặc biệt coi trọng đến giữ
gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Bản
sắc văn hóa dân tộc đã được Đảng ta xác định là một trong những đặc trưng của
chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, là giá trị cốt lõi nhất của nền văn hóa, thể hiện
tâm hồn, cốt cách, lý trí, sức mạnh của dân tộc, tạo nên chất keo kết nối các cộng
đồng người gắn bó, đoàn kết với nhau để cùng tồn tại và phát triển. Những giá
trị của bản sắc văn hóa dân tộc là một trong những động lực to lớn bảo đảm sự ổn
định và phát triển bền vững của quốc gia dân tộc. Do vậy, giữ gìn, phát huy và
khẳng định hệ giá trị văn hóa dân tộc là vấn đề cấp thiết vừa có tính thời sự,
vừa lâu dài đối với đất nước ta.
Mở
cửa, hội nhập, giao lưu và hợp tác nhằm tiếp thu có chọn lọc các giá trị văn
hóa, văn minh của nhân loại, đồng thời phải bảo vệ, bảo toàn các giá trị tốt đẹp,
cao quý, bản sắc dân tộc của nền văn hóa Việt Nam. Ở đây, trong văn hóa dân tộc
thể hiện phép biện chứng giữa sức mạnh nội sinh và năng lực tiếp nhận, đón nhận,
hay nói cách khác, phụ thuộc vào chính bản lĩnh, sức mạnh của dân tộc ta trong
tiến trình hội nhập và giao lưu quốc tế. "Bảo vệ bản sắc dân tộc phải gắn
kết với mở rộng giao lưu quốc tế, tiếp thu có chọn lọc những cái hay, cái tiến
bộ trong văn hóa các dân tộc khác".
Cần
phải tiếp tục khẳng định đây là nguyên tắc, đồng thời là bản lĩnh của dân tộc
ta trong quá trình thực hiện giao lưu văn hóa và hội nhập quốc tế. Ở đây, hội
nhập và giao lưu để vừa bảo vệ, làm bền vững hơn các bản sắc văn hóa, vừa làm
phong phú hơn, giàu có hơn, hiện đại hơn bản sắc đó và toàn bộ nền văn hóa của
chúng ta.
Để
có thể tiếp thu những thành tựu, tinh hoa, các giá trị văn hóa của bên ngoài mà
vẫn giữ được chủ quyền và bản sắc văn hóa dân tộc, làm đậm đà hơn cốt cách, tâm
hồn dân tộc trong quá trình, giao lưu, tiếp nhận, kinh nghiệm lịch sử lâu dài của
dân tộc Việt Nam đã chỉ ra rằng, các yếu tố nội sinh về văn hóa của chúng ta phải
giữ vai trò quyết định. Nội lực của chúng ta càng mạnh, chúng ta càng có nhiều
cơ hội và khả năng để tiếp nhận, chọn lọc và hợp tác, có nghĩa là nội lực đó sẽ
chỉ phối các quan hệ với các yếu tố ngoại sinh, quyết định chọn lọc và tiếp nhận
các yếu tố đó, đồng thời có đủ trình độ, bản lĩnh để "đồng hoá" các yếu
tố đến từ bên ngoài trở thành nhân tố của chính nền văn hóa dân tộc, thành chất
xúc tác cho sự phát triển hiện đại hơn nền văn hóa đó.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét