NHẬN DIỆN TIN GIẢ ĐỂ NÂNG CAO CẢNH GIÁC PHÒNG, CHỐNG TIN GIẢ

 

Tin giả đã xuất hiện từ lâu trên thế giới song, những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện thông tin, nhất là mạng xã hội, tin giả xuất hiện ngày càng nhiều và trở thành vấn nạn ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. 

Nhận diện tin giả, nguyên nhân xuất hiện, tác hại của nó và đề xuất giải pháp ngăn chặn tin giả để có ý thức nâng cao cảnh giác, chủ động phòng, chống tin giả, góp phần giữ vững an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội là vấn đề có ý nghĩa vô cùng quan trọng hiện nay. 

Giới chuyên môn đưa ra định nghĩa đang được giới chuyên môn đưa ra, tin giả là thông tin không dựa trên sự thật, nguồn phát thông tin cố tình nguỵ tạo, nhưng thông tin lại thể hiện dưới hình thức tin tức thật. 

          Tin giả dựa trên nội dung nguỵ tạo bằng cách phóng to, thổi phồng và nhấn mạnh chi tiết không đúng bản chất, cắt chi tiết có thật, thay đổi cấu trúc nội dung làm méo mó nội dung thông tin, hoặc nội dung hoàn toàn bịa đặt. Tin giả đi kèm với thông tin nguy hại gây rối loạn thông tin dẫn đến ảnh hưởng lớn đến đời sống văn hoá tinh thần xã hội, từ đó gây bất ổn cho an ninh, chính trị; trật tự, an toàn xã hội.  Do đó các lực lượng phản động, thù địch thường xuyên tổ chức việc sản xuất và phát tán tin giả như là một thủ đoạn rắp tâm hãm hại, hạ thấp uy tín, danh dự, phẩm giá của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Quân đội, Công an; từ đó gây mất niềm tin của nhân dân với Đảng, vào chế độ xã hội chủ nghĩa với thể chế chinh trị, Nhà nước pháp quyền. 

Đặc biệt, tin giả và tin nguy hại nếu không bị xử lý kịp thời sẽ là tác nhân kích động, gây chia rẽ, ly gián lòng người, tạo sự phân tâm trong các giai tầng xã hội, gieo rắt sự hoang mang, hoài nghi, mất phương hướng, mơ hồ về chính trị ở một số bộ phận cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, quần chúng nhân dân. Có nhiều trường hợp, cá nhân là nạn nhân trong các vụ thông tin sai sự thật có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần, thậm chí có thể khiến các nạn nhân có hành động nguy hiểm đến tính mạng. Hệ quả cụ thể là ảnh hưởng xấu đến uy tín, danh dự của các cá nhân và tổ chức.

Để phân biệt, nhận diện tin giả, tin giả.

Mặc dù pháp luật đã có quy định về hình phạt đối với hành vi phát tán tin giả, phát tán thông tin nhằm mục đích vu khống, bôi nhọ cá nhân, tổ chức và cũng đã có nhiều người bị xử phạt hành chính, thậm chí bị xử lý hình sự về hành vi này nhưng cho tới nay, câu chuyện tin giả vẫn là một vấn nạn. Điều này cho thấy, không chỉ các cơ quan bảo vệ pháp luật cần có giải pháp hiệu quả hơn với những người cố tình đưa thông tin giả, thông tin độc hại tới cộng đồng mà chính người dùng mạng xã hội nói riêng và người dân nói chung cần có sự tỉnh táo khi tiếp nhận tin từ những nguồn tin không chính thống. 

Để tránh mắc bẫy tin giả, người đọc không nên tin ngay mà cần kiểm tra chéo trên các báo chí chính thống cũng như nguồn tin chia sẻ vì hiện nay có rất nhiều nguồn không rõ căn cứ. Một số kinh nghiệm được nhiều chuyên gia chia sẻ trong việc nhận diện tin giả gồm truy nguồn thông tin, xem tin đó đăng tải ở đâu, tên hiển thị là gì, tên miền là gì, ai là người chia sẻ. Bước tiếp theo, người đọc cần những biện pháp mang tính kỹ thuật hơn như xem thông tin có khách quan, đa chiều không hay chỉ một chiều, viết theo chủ quan của người viết? Các thông tin đưa ra có bằng chứng không, được đơn vị nào có thẩm quyền thẩm định không? để phòng tránh tin giả thì chúng ta nên tập tư duy phản biện và đừng tin vào bất cứ thông tin gì ngay lần đầu đọc nó. Đặc biệt, khi gặp một thông tin trái với dòng chảy thông tin thông thường đang diễn ra thì chúng ta nên bình tĩnh đọc kỹ, suy xét cẩn thận và cuối cùng, khi chia sẻ thông tin gì, hãy nghĩ đến trách nhiệm của bản thân với cộng đồng, nghĩ đến hậu quả nếu đó là tin giả để thận trọng hơn.

Để có thể tạo được khả năng miễn dịch đủ mạnh, đủ lớn trong cộng đồng, mỗi người dân tham gia mạng xã hội cần có ý thức trách nhiệm với chính bản thân, với cộng đồng xã hội, phải có sự hiểu biết về pháp luật, xây dựng được ý thức cảnh giác với tin giả, luôn tỉnh táo, thận trọng trong việc đăng và tiếp nhận thông tin, bình luận, luôn coi trọng nguyên tắc và chuẩn mực văn hoá, đạo đức, pháp luật khi tham gia và tiếp nhận thông tin trên không gian mạng. Cần rèn cho mình kỹ năng nhận biết tin giả như kiểm tra xuất xứ thông tin, kiểm tra tựa bài có khớp với nội dung, kiểm tra thời gian thông tin, xem xét nguồn tin trong bài, xem xét độ phủ sóng và xem xét chủ quan bản thân, tự rèn thói quen đọc tin chính thống, kiểm chứng thông tin trước khi ấn like, share hoặc bình luận. 

Nên tìm đọc các chỉ dẫn của các chuyên gia nghiên cứu về tin giả đăng tải trên các tạp chí khoa học, các trang web của các cơ quan đào tạo, nghiên cứu báo chí truyền thông có uy tín để tự mình nhận diện tin thật – tin giả, tránh việc vì thiếu những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm mà vô tình hoặc bị lợi dụng đưa tin giả.

 PQV-H8