Trước sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0, không gian mạng vừa là môi trường làm việc, vừa phản ảnh đầy đủ các hoạt động của con người và đời sống xã hội giống như trong môi trường thực, trở thành vùng lãnh thổ mới với đầy đủ các lợi ích quốc gia - dân tộc.Trong lĩnh vực quân sự, không gian mạng cho phép người chỉ huy, người lính sử dụng hệ thống thông tin quản lý điều hành, hệ thống điều khiển vũ khí, các hệ thống tự động hóa chỉ huy để tương tác trong các hoạt động tác chiến. Sự ra đời của không gian mạng làm xuất hiện hình thái chiến tranh không gian mạng, loại hình tác chiến không gian mạng và lực lượng tác chiến không gian mạng; làm thay đổi học thuyết, tư duy và phương thức tiến hành chiến tranh. Đây là tất yếu khách quan, phù hợp với quy luật phát triển của chiến tranh gắn với các cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử loài người.
1. Tính quan
trọng cấp bách về bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng trong giai đoạn hiện nay
Đối với Việt
Nam, sự phát triển của không gian mạng mà nòng cốt là công nghệ thông tin và
truyền thông đã đạt được kết quả quan trọng trong thực hiện mục tiêu làm cho
nước ta trở thành một cường quốc về công nghệ thông tin. Trong lĩnh vực quân sự,
quốc phòng, không gian mạng được tạo lập trên cơ sở tích hợp hạ tầng thông tin
liên lạc, các hệ thống thông tin chỉ huy, điều hành Quân đội, các hệ thống điều
khiển vũ khí, trinh sát kỹ thuật điện tử đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng
chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trên tất cả các môi trường tác chiến. Quân ủy Trung
ương, Bộ Quốc phòng xác định không gian mạng là môi trường tác chiến mới, tích
cực xây dựng lực lượng, đầu tư trang bị, vũ khí cho các hoạt động tác chiến
trên không gian mạng.
Bảo vệ Tổ quốc
trên không gian mạng là một trong những nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, vừa
cấp bách, vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản
lý thống nhất của Nhà nước. Theo đó, bảo vệ lãnh thổ, chủ quyền, biên giới của
một quốc gia không chỉ là đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời, mà cả lãnh
thổ không gian mạng, chủ quyền không gian mạng, an ninh quốc gia, trật tự, an
toàn xã hội trên không gian mạng; phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hiệu
quả các hành vi xâm phạm an ninh mạng quốc gia, lợi dụng triệt để môi trường
không gian mạng xuyên tạc, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà
nước, kích động, kích động biểu tình, gây rối loạn xã hội, chia rẽ khối đại
đoàn kết toàn dân tộc. Bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng đã trở thành nguồn
lực quan trọng để xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Trước những yêu
cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng trong tình hình mới, ngày
25/7/2018, Bộ Chính trị khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 29 về “Chiến lược bảo
vệ Tổ quốc trên không gian mạng” và Nghị quyết số 30 về “Chiến lược An ninh
mạng quốc gia”. Đây là quan điểm, chủ trương lớn để Đảng lãnh đạo, Nhà nước
thống nhất quản lý đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trên một vùng lãnh thổ mới -
không gian mạng và cũng là nhằm thực hiện triển khai tinh thần Nghị quyết Đại
hội XII của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nhằm xây dựng không gian mạng
quốc gia an toàn, lành mạnh, rộng khắp; xác lập và bảo vệ chủ quyền, lợi ích
quốc gia - dân tộc trên không gian mạng; tăng cường khả năng phòng ngừa, ngăn
chặn, làm thất bại các âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch,
phản động, sẵn sàng đối phó hiệu quả với mọi tình huống trên không gian mạng,
góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống, là nhiệm vụ thường
xuyên của toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị, lực lượng vũ trang nhân
dân làm nòng cốt. Lấy tuyên truyền, giáo dục, vận động là chính, đi đôi với bồi
dưỡng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, năng lực bảo vệ Tổ quốc. Phối hợp chặt
chẽ Quân đội, Công an, Thông tin và Truyền thông, Tuyên giáo và các lực lượng
khác. Nắm chắc tình hình, kết hợp phòng thủ tích cực, vững chắc với tiến công
đáp trả, kịp thời ngăn chặn, xử lý các tình huống nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Hiện nay, trước
tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thách
thức:“Thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng,
phức tạp, khó dự báo. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song
đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước
lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết
liệt hơn”[1]. Vấn đề an ninh phi
truyền thống, an ninh mạng đặt ra: “Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất
là công nghệ số phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, tạo ra cả
thời cơ và thách thức đốì vối mọi quốc gia, dân tộc. Những vấn đề toàn cầu,
như: bảo vệ hòa bình, an ninh con người, thiên tai, dịch bệnh, an ninh xã hội
và an ninh phi truyền thông, nhất là an ninh mạng, biến đổi khí hậu, nưốc biển
dâng, ô nhiễm môi trường,... tiếp tục diễn biến phức tạp”[2].
Các thế lực thù địch, thường xuyên tiến hành hoạt động trên không gian mạng để
khai thác thông tin, nắm bắt đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, bí mật
quốc gia, bí mật quân sự nhằm tạo lợi thế trong quan hệ hợp tác quốc tế; tác
động vào đường lối, chính sách đối nội, đối ngoại và sẵn sàng gây sức ép khi
cần thiết; đưa thông tin sai lệch, truyền bá quan điểm phản động, xuyên tạc, thực
hiện “diễn biến hòa bình” nhằm gây bất ổn chính trị, xã hội, gây tổn thất về
kinh tế, quốc phòng, an ninh; âm thầm, bí mật kiểm soát hệ thống mạng, tạo thế
trận, xâm hại chủ quyền, lợi ích quốc gia, dân tộc của ta. Vì vậy, vấn đề bảo
vệ Tổ quốc trên không gian mạng đã, đang và sẽ đặt ra một cách trực tiếp trong
giai đoạn hiện nay.
2. Quan điểm
Đại hội XIII về mục tiêu, lực lượng, nội dung, đối tượng, phương thức bảo vệ Tổ
quốc trên không gian mạng
Để thực hiện
nhiệm vụ bảo vệ Tổ trên không gian mạng. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc
lần thứ XIII khẳng định: “Tiếp tục triển khai thực hiện toàn diện, đồng bộ
Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, Chiến lược quốc phòng, Chiến lược quân sự, Chiến
lược bảo vệ an ninh quốc gia, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, Chiến lược
bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Chiến lược an ninh mạng quốc gia và các
chiến lược quốc phòng an ninh và các chiến lược chuyên ngành khác”[3]. Như vậy lần đầu tiên
trong Văn kiện Đại hội đã đưa vào Văn kiện đại hội Chiến lược bảo vệ Tổ quốc
trên không gian mạng.
Đảng ta đã thể
chế hóa một cách đồng bộ các quan điểm về quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc
bằng các văn bản, bảo đảm cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý, có tính khả thi cao.
Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng không chỉ quán triệt, cụ thể
hóa, thể chế hóa đầy đủ quan điểm, đường lối của Đảng, nhất là tư duy, quan
điểm mới về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, mà còn cập nhật
những vấn đề mới của pháp luật hiện hành về quốc phòng và thực tiễn đất nước.
Từ đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực quốc
phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc, tạo khuôn khổ pháp lý quan trọng để tăng cường
sức mạnh quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng trong tình hình mới.
Đây là bước tiến lớn, thể hiện tư duy chiến lược, nhạy bén, đột phá trong nhận
thức và chỉ đạo hoạt động thực tiễn về xác định: mục tiêu, lực lượng, nội dung,
đối tượng, phương thức bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, đánh dấu bước phát
triển tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, là cơ sở định hướng, chỉ đạo các
cấp, các ngành, các lực lượng và địa phương triển khai thực hiện quan điểm của
Đảng về bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng trong tình hình mới.
Một là, mục tiêu bảo vệ Tổ quốc trên
không gian mạng:Để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nói chung, bảo vệ Tổ quốc
trên không gian mạng nói riêng. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII khẳng định: “Phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả
hệ thống chính trị kết hợp với sức mạnh thời đại, tranh thủ tối đa sự đồng
tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền,
thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nưóc, nhân dân, chế
độ xã hội chủ nghĩa nền văn hóa và lợi ích quốc gia - dân tộc; giữ vững môi
trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, an ninh con người; xây
dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh để phát triển đất nưốc theo
định hướng xã hội chủ nghĩa”[4]. Nhằm thực hiện mục
tiêu trên Văn kiện Đạihội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII khẳng định: “Tiếp tục
triển khai thực hiện toàn diện, đồng bộ Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, Chiến lược
quốc phòng, Chiến lược quân sự, Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia, Chiến lược
bảo vệ biên giới quốc gia, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng,
Chiến lược an ninh mạng quốc gia và các chiến lược quốc phòng an ninh và các
chiến lược chuyên ngành khác”[5]. Như vậy, Đảng ta xác
định mục tiêu bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng mang tính chất toàn diện trên
tất cả các mặt, các lĩnh vực, cả đất liền, hải đảo, trên không, và không gian
mạng. Đó còn là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc
gia, an ninh con người; xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh
để phát triển đất nưốc theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Hai là, lực lượng bảo vệ Tổ quốc
trên không gian mạng: Phát
huy sức mạnh tổng hợp toàn dân tộc trong xây dựng tiềm lực, lực lượng, thế trận
quốc phòng toàn dân kết hợp với thế trận an ninh nhân dân trên không gian mạng
vững chắc, rộng khắp; xác lập, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên không
gian mạng, góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ vùng
đất, vùng trời, vùng biển, trên không gian mạng của Tổ quốc và lợi ích quốc gia
- dân tộc; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất
nước: “Củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nưốc, hệ thống
chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là nòng
cốt”[6].Đó là sức mạnh trên
các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, nhân lực, vật lực, tinh thần của
đất nước; sức mạng của toàn dân tộc, của các lực lượng tiến bộ trên thế giới.
Sức mạnh do chính những con người Việt Nam yêu nước xây đắp, không phụ thuộc và
không để bị bất kỳ một thế lực nước ngoài nào chi phối.Đây là chủ trương đúng
đắn, nhất quán của Đảng ta, phù hợp với bản chất, truyền thống dựng nước, giữ
nước của dân tộc ta. Đối với quân đội để thực hiện được nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới. Đại hội XIII xác định: “Một số quân chủng, binh chủng, lực
lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội, Công an
tinh, gọn, mạnh, tạo tiến đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội
nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”[7].
Ba là, nội dung bảo vệ Tổ quốc trên
không gian mạng: Bảo vệ cương vực, chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc
gia trên bộ, trên biển, trên
không và trong không gian. Để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc phải “Kiên
quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn
vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng biển; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để
phát triển”[8] và “Nỗ lực phấn đấu để ngăn ngừa
xung đột, chiến tranh và giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình
phù hợp với luật pháp quốc tế.”[9]. Đó còn là bảo vệ cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin,mạng
viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và
điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu; đấu tranh chống các hoạt động xâm nhập,
phá hoại về kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh,
đối ngoại; ngăn chặn sử
dụng không gian mạng tiến hành chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng,
kết hợp với các biện pháp phi vũ trang hoặc vũ trang xâm phạm chủ quyền, lợi ích quốc gia, dân tộc; chủ
động phòng ngừa, đấu tranh với âm mưu, hành động sử dụng không gian mạng can thiệp,
xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa.
Bốn là, đối tượng bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng:Các thế lực thù địch, đồng minh và
tay sai có âm mưu, hành động sử dụng không gian mạng can thiệp, xóa bỏ sự lãnh
đạo của Đảng, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa, tiến hành các hình thái chiến
tranh; các thế lực nước lớn và chư hầu có âm mưu, hành động sử dụng không gian
mạng thực hiện tham vọng xâm phạm chủ quyền, lợi ích quốc gia - dân tộc: “Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường
chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta”[10]. Đó còn là các tổ chức phản động
trong và ngoài nước, lực lượng cơ hội, suy thoái chính trị, đạo đức, lối sống
có âm mưu, hành động cấu kết với thế lực bên ngoài, sử dụng không gian mạng chống
phá sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; các tổ chức, cá nhân sử dụng không
gian mạng thực hiện các hoạt động xâm nhập, phá hoại về kinh tế, chính trị, tư
tưởng, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; xâm phạm lợi ích quốc
gia - dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân. Sử dụng
không gian mạng thực hiện “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự
chuyến hóa”, kích động bạo loạn, “cách mạng màu”, “cách mạng đường phố”, kết hợp
với can thiệp quân sự lật đổ chế độ xã hội chủ; sử dụng không gian mạng thực hiện
các tình huống an ninh phi truyền thống khác (đơn phương tiến công phá hoại về
kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại;
đánh cắp thông tin bí mật nhà nước, bí mật quân sự; tội phạm mạng, khủng bố mạng...);
sử dụng không gian mạng tiến hành chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian
mạng, kết hợp với các biện pháp phi vũ trang hoặc vũ trang xâm phạm chủ quyền,
lợi ích quốc gia - dân tộc; khi có thời cơ tiến hành tác chiến không gian mạng
kết hợp với các phương thức tác chiến trên các môi trường khác trong chiến
tranh xâm chiếm biển, đảo, biên giới,chiến tranh xâm lược quy mô lớn.
Năm là, phương thức bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng:Nâng cao nhận thức, trách nhiệm,
năng lực tự bảo vệ của toàn xã hội và của từng người dân, nhất là thế hệ trẻ; lấy
con người, trí tuệ con người làm trung tâm, là nhân tố quyết định, đồng thời
tranh thủ tối đa những thành tựu khoa học, công nghệ, không để tụt hậu về con
người và công nghệ; thực hiện tự bảo vệ và được bảo vệ từ cơ sở. Đề cao trách
nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức, đơn vị. Kết hợp
các biện pháp công nghệ, an ninh, pháp lý, hành chính, kinh tế. Xử lý nghiêm
minh các vi phạm pháp luật trên không gian mạng. Tăng cường và nâng cao chất lượng,
hiệu quả công tác nghiên cứu, dự báo tình hình, tham mưu với Đảng, Nhà nước các
nội dung, biện pháp cần chỉ đạo và phối hợp triển khai thực hiện trong xác lập,
bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng. Đại hội XIII đã khẳng định: “Đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp
tác song phương với các đối tác, đặc biệt là các đối tác chiến lược, đối tác
toàn diện và các đối tác quan trọng khác tạo thế đan xen lợi ích và thái độ tin
cậy. Kiên quyết đấu tranh, lầm thất bại mọi âm mưu, hành động can thiệp của các
thế lực thù địch vào công việc nội bộ, xâm phạm độc lập chủ quyền, thống nhất,
toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và ổn định chính trị của đất nước”[11].
Như vậy, quan điểm của Đảng về mục
tiêu, lực lượng, nội dung, đối tượng, phương thức bảo vệ Tổ quốc trên không
gian mạng trong Văn kiện Đai hội XIII là một bước đột phá về tư duy, chiến lược
bảo vệ Tổ quốc nói chung, bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng nói riêng của Đảng
ta, hoàn toàn đúng đắn, có bước phát triển mới phù hợp với xu thế thời đại và
tình hình thế giới, khu vực trong tình hình mới. Vì vậy, hiện nay đối với mỗi
cán bộ, đảng viên và nhân dân cần tăng cường học tập, quán triệt, nâng cao nhận
thức, bảo vệ chủ trương, quan điểm của Đảng về bảo vệ Tổ quốc trong Văn kiện
XIII nói chung về bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng nói riêng. Đồng
thời, kiên quyết đấu tranh với những
quan điểm sai trái của các thế lực thù địch xung quanh vấn đề bảo vệ Tổ quốc
trên không gian mạng, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình
hình mới./.
NXT-H1
[1]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, tập 1,Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.105.
[2]Sđd, tr.106 - 107.
[3]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, tập 1,Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 160.
[4]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, tập 1,Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 155 - 156.
[5]Sđd, tr. 160.
[6]Sđd, tr. 156.
[7]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, tập 1,Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.158
[8]Sđd, tr. 156.
[9]Sđd tr.156.
[10]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, tập 1,Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.108.
[11]Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, tập 1, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.163.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét