Tại Việt Nam, khát vọng phát triển
đất nước được Đảng, Nhà nước đề ra trong giai đoạn hiện nay chính là hướng tới
quốc gia phồn vinh và hạnh phúc. Để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước,
cần huy động nhiều nguồn lực khác nhau, trong đó, quan trọng nhất vẫn là sức mạnh
từ lòng tin của nhân dân - chủ thể của quá trình phát triển. Bài viết tập trung
làm rõ vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của Nhân dân trong chiến lược phát triển
đất nước được Đảng ta nêu ra tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII và Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định trong cuốn sách “Một số vấn đề lý luận
và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt
Nam”.
Một bài học kinh nghiệm vô cùng
quý báu được đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trình bày trong Báo cáo của
Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII về các văn kiện trình
Đại hội XIII của Đảng, đó là “trong mọi công việc của Đảng và Nhà nước, phải
luôn quán triệt sâu sắc quan điểm “dân là gốc”; thật sự tin tưởng, tôn trọng và
phát huy quyền làm chủ của nhân dân, kiên trì thực hiện phương châm “dân
biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Nhân dân là
trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ
trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền và lợi
ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn
đấu. Thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào nhân dân để
xây dựng Đảng; củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước,
chế độ xã hội chủ nghĩa”[1].
Phương châm “dân biết, dân bàn,
dân làm, dân kiểm tra” đã được bổ sung thêm “dân giám sát, dân thụ hưởng”. Đây
vừa là kết quả của tổng kết từ thực tiễn vừa là xuất phát từ yêu cầu thực tiễn.
Bởi lẽ, nhân dân là trung tâm thì quan trọng là nhân dân có toàn quyền quyết định.
Trong đó có quyền giám sát, quyền thụ hưởng thành quả của công cuộc đổi mới.
Tổng Bí thư đã khẳng định, xã hội
xã hội chủ nghĩa với giá trị cốt lõi, bền vững và tốt đẹp mà nhân loại hướng tới
là: một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người, sự phát triển
về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội; một xã hội nhân ái, đoàn kết,
tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn; sự phát triển bền
vững, hài hòa với thiên nhiên để bảo đảm môi trường sống trong lành cho các thế
hệ hiện tại và tương lai; “chúng ta cần một hệ thống chính trị mà quyền lực thực
sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân, chứ không phải
chỉ do một thiểu số giàu có. Phải chăng những mong ước tốt đẹp đó chính là những
giá trị đích thực của chủ nghĩa xã hội và cũng chính là mục tiêu, là con đường
mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã lựa chọn và đang kiên định,
kiên trì theo đuổi”[2].
Đồng chí tiếp tục khẳng định: “Dân chủ là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa,
vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội; xây dựng
nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền lực thực sự thuộc về nhân dân là một
nhiệm vụ trọng yếu, lâu dài của cách mạng Việt Nam”.[2] Như
vây, vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của Nhân dân trong xây dựng hệ thống
chính trị được Đảng ta và đồng chí Tổng Bí thư tiếp tục khẳng định và phát huy.
Có thể thấy rằng quan điểm phát
triển này đã thể hiện cách tiếp cận quan niệm Nhân dân đi vào nội hàm, trả lời
cho câu hỏi Nhân dân có gì (vị trí, vai trò), khác với cách tiếp cận ngoại diên
nêu trên trả lời cho câu hỏi Nhân dân gồm những ai. Ở cách tiếp cận này, vị
trí, vai trò của Nhân dân được lấy làm tiêu chí để quan niệm. Với logic ấy, đặt
trong mối quan hệ với chế độ chính trị, sự nghiệp chính trị, hệ thống chính trị,
rộng hơn nữa là với xã hội, với đất nước, Nhân dân là chủ, là đối tượng
lãnh đạo và phục vụ. Những ai được xem là đối tượng để lãnh đạo, lấy làm mục
tiêu phục vụ thì đó là Nhân dân. Quan điểm phát triển này cũng cho thấy, đối tượng
hướng đến cuối cùng không phải là hệ thống chính trị (Đảng, Nhà nước, Mặt trận
và các đoàn thể chính trị - xã hội) mà hướng đến Nhân dân như là mục tiêu
thường xuyên và tối thượng. Giải phóng Nhân dân, giúp Nhân dân phát triển toàn
diện, phát huy tối đa sức mạnh của Nhân dân, đưa Nhân dân lên địa vị làm
chủ vận mệnh của chính mình, làm chủ chế độ, làm chủ sự nghiệp cách mạng,
làm chủ xã hội là lý tưởng chính trị của sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh
đạo. Ở mọi giai đoạn của sự nghiệp cách mạng (cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân, cách mạng xã hội chủ nghĩa), mọi cấp độ của tổ chức chính trị (trung ương
đến cơ sở); từ nhận thức đến chủ trương, quan điểm, nghị quyết, cương lĩnh, đường
lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, tôn chỉ cũng như đường
hướng hoạt động của Mặt trận và đoàn thể; từ phong cách đến phương pháp, đạo
đức, văn hóa chính trị của người cán bộ, đảng viên, tất cả không được giây
phút nào xao lãng mục đích nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của
Nhân dân.
Nhằm củng cố, tăng cường lòng
tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng
phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí, quyết tâm và sức mạnh
đại đoàn kết toàn dân tộc với sức mạnh thời đại theo Văn kiện Đại hội XIII của
Đảng, tại Hội nghị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên triển
khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng ngày 16/8/2021,
đồng chí Tổng bí thư đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành
viên cần “năng động, sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa; thiết thực, hiệu quả
cao hơn nữa, góp phần tập hợp ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân trong khối
đại đoàn kết dân tộc; tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Nhân dân với
Đảng và chính quyền, tạo thành sức mạnh to lớn, vô dịch để xây dựng Tổ quốc ta
ngày càng cường thịnh, Nhân dân ta ngày càng hạnh phúc; Đất nước ta ngày càng
phát triển, phồn vinh”.
Vai trò chủ thể, vị trí trung
tâm của Nhân dân trong chiến lược phát triển kinh tế được đồng chí Tổng Bí thư
nhấn mạnh khi khái quát một đặc trưng cơ bản, một thuộc tính quan trọng của định
hướng xã hội chủ nghĩa trong kinh tế thị trường ở Việt Nam là “phải gắn kinh tế
với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, tăng trưởng
kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước,
từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển”[2].
Đồng chí nhấn mạnh: Điều đó có nghĩa là, không chờ đến khi kinh tế đạt tới
trình độ phát triển cao rồi mới thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, càng
không “hy sinh” tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế
đơn thuần. Trái lại, mỗi chính sách kinh tế đều phải hướng tới mục tiêu phát
triển xã hội. Chính những nội dung đó đã thể hiện rõ nhất Nhân dân Việt Nam là
chủ thể, là trung tâm, mục tiêu phục vụ của nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN Việt Nam.
Trong bài viết “Xây dựng
Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng vững bước dưới lá cờ vinh quang của Đảng”, Tổng
Bí thư tiếp tục nêu rõ vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân
trong chiến lược tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt
Nam XHCN. Đồng chí nhấn mạnh cần “phát huy tốt vai trò nòng cốt của Quân đội
trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế
trận an ninh nhân dân;..; xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[2].
Ngoài các chiến lược xây dựng,
phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc nêu trên, vai trò chủ thể, vị trí trung tâm
của nhân dân còn được thể hiện trong chính sách và hoạt động đối ngoại. Đó là
quan điểm xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại
Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Những quan điểm về vai
trò chủ thể, vị trí trung tâm của Nhân dân của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
chính là sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng trong công cuộc đổi mới đất nước, thể
hiện sự tiếp nối truyền thống “lấy dân là gốc” của dân tộc Việt Nam.
Đại hội lần thứ XIII của Đảng tiếp
tục khẳng định, phát triển và làm sâu sắc hơn nữa quan điểm “dân là gốc”, trong
đó vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của Nhân dân trong chiến lược phát triển đất
nước được đặc biệt đề cao. Thấm nhuần và thực hành nhuần nhuyễn các nội dung cụ
thể được khẳng định tại các Văn kiện Đại hội sẽ khơi dậy sức mạnh và tiềm năng
to lớn trong Nhân dân, quy tụ được lòng dân chung sức đồng lòng với Đảng, Nhà
nước thực hiện khát vọng phát triển đất nước thịnh vượng và hạnh phúc./.
NCB-H4
[1]Đảng
Cộng sản Việt Nam (2021): Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII,
tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.27-28
[2] Nguyễn
Phú Trọng (2022): Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về Chủ nghĩa xã hội
và con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia Sự
thật, Hà Nội, tr.21-22, tr.28, 163, 27, 447.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét