Đỗ Hồng Quảng, Bộ môn Triết học
Trong quá trình lãnh đạo xây dựng
và phát triển đất nước, đảng ta cần nhận thức và gải quyết tốt các mối quan hệ
lớn, cơ bản sau:
Về quan hệ giữa đổi mới, ổn định
và phát triển: Ðảng Cộng sản Việt Nam xác định đổi mới là động lực; ổn định là
điều kiện, tiền đề; phát triển nhanh và bền vững là mục đích. Ðổi mới, ổn định
và phát triển đều vì con người. Con người vừa là mục tiêu, động lực, vừa là chủ
thể của đổi mới, ổn định và phát triển.
Về quan hệ giữa đổi mới kinh tế
và đổi mới chính trị: Ðảng Cộng sản Việt Nam xác định tập trung đổi mới kinh tế,
đồng thời từng bước đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của hệ thống chính
trị. Kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy đổi
mới kinh tế làm trọng tâm, từng bước đổi mới chính trị một cách thận trọng và vững
chắc, giữ vững ổn định chính trị. Ðổi mới chính trị phải đồng bộ với đổi mới
kinh tế theo lộ trình thích hợp, với trọng tâm hướng tới hoàn thiện thể chế
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thúc đẩy đổi mới toàn diện đất
nước theo mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh". Lấy kết quả việc thực hiện mục tiêu này làm tiêu chuẩn cao nhất để
đánh giá hiệu quả của quá trình đổi mới và phát triển.
Về quan hệ giữa kinh tế thị trường
và định hướng xã hội chủ nghĩa: Ðiểm đột phá trong nhận thức của Ðảng Cộng sản
Việt Nam là đã khẳng định kinh tế thị trường không phải là sản phẩm riêng có của
chủ nghĩa tư bản, mà là thành tựu chung của nhân loại. Kinh tế thị trường tự nó
không thể đi đến chủ nghĩa xã hội, nhưng sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội phải
thông qua phát triển kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường, đồng thời được định
hướng, dẫn dắt, điều chỉnh bởi các nguyên tắc và bản chất của chủ nghĩa xã hội
trong từng chặng đường phát triển. Thực chất là nhận thức và vận dụng hiệu quả
các quy luật khách quan của kinh tế thị trường nhằm xây dựng thể chế kinh tế bảo
đảm cho nền kinh tế tăng trưởng phát triển nhanh, bền vững vì lợi ích của đất
nước, lợi ích của nhân dân.
Về quan hệ giữa phát triển lực lượng
sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa:
Trong quá trình đổi mới, Ðảng Cộng sản Việt Nam đã thực hiện đổi mới tư duy, điều
chỉnh cấu trúc quan hệ sản xuất, đặc biệt là quan hệ sở hữu, các hình thức sở hữu
và phát triển nền kinh tế đa thành phần để bảo đảm sự phù hợp giữa quan hệ sản
xuất với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, nhằm giải phóng và thúc đẩy
phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất.
Về quan hệ giữa Nhà nước, thị trường
và xã hội: Ðảng Cộng sản Việt Nam xác định đây là mối quan hệ biện chứng giữa
"ba trụ cột" của thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam. Trong đó, mỗi chủ thể phải phát huy được tốt các mặt tích cực,
mặt mạnh của mình, đồng thời phối hợp hài hòa để hạn chế các bất cập của mỗi chủ
thể, theo nguyên tắc "Nhà nước mạnh - Thị trường hiệu quả - Xã hội (người
dân, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội…) năng động và sáng tạo".
Về quan hệ giữa tăng trưởng kinh
tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, Ðảng Cộng sản
Việt Nam luôn quán triệt quan điểm phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội đều vì
con người; tăng trưởng kinh tế tạo nguồn lực để phát triển văn hóa, thực hiện
tiến bộ, công bằng xã hội; đồng thời giải quyết tốt các vấn đề xã hội sẽ tạo động
lực phát triển kinh tế, văn hóa; phát triển văn hóa tạo nền tảng tinh thần xã hội
và nguồn lực nội sinh để phát triển bền vững.
Về quan hệ giữa xây dựng chủ
nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, Ðảng Cộng sản Việt Nam xác định:
dựng nước đi đôi với giữ nước. Bảo vệ là điều kiện để xây dựng; xây dựng tạo sức
mạnh để bảo vệ, nhằm đảm bảo cho đất nước phát triển nhanh, bền vững, khắc phục
nguy cơ tụt hậu ngày càng xa hơn về kinh tế; đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ
đoạn "diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch; ngăn chặn, đẩy
lùi những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội
bộ.
Về quan hệ giữa độc lập, tự chủ
và hội nhập quốc tế, Ðảng Cộng sản Việt Nam xác định độc lập, tự chủ là vấn đề
có tính nguyên tắc; tạo lập vị thế độc lập, tự chủ, bao gồm độc lập, tự chủ về
chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại... Ðộc lập, tự chủ
gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; xây dựng nền kinh tế độc lập và tự
chủ đi đôi với hội nhập quốc tế, tăng cường tiềm lực quốc gia, nâng cao năng lực
cạnh tranh của nền kinh tế; phát huy sức mạnh nội lực, đồng thời tranh thủ phát
huy và sử dụng có hiệu quả ngoại lực, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Về quan hệ giữa Ðảng lãnh đạo,
Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ: Ðây là mối quan hệ chính trị - xã hội và
pháp lý giữa các chủ thể có vai trò, vị trí, chức năng và nhiệm vụ khác nhau,
song đều cùng hướng tới mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, thực hiện
dân chủ, bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Ðảng Cộng sản Việt Nam
chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền, trong đó trọng
tâm là thông qua Nhà nước, bằng Nhà nước; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa để thực thi quyền lực và phát huy quyền
làm chủ của nhân dân trong việc tham gia xây dựng Ðảng, Nhà nước, tham gia giám
sát và kiểm soát quyền lực. Ðổi mới mối quan hệ giữa Ðảng lãnh đạo, Nhà nước quản
lý, nhân dân làm chủ được tiến hành đồng bộ, thống nhất trong toàn bộ hệ thống
chính trị, đồng bộ ở tất cả các cấp từ Trung ương đến cơ sở.
Việc xác định và giải quyết các mối
quan hệ lớn nêu trên đánh dấu một bước tiến mới về tư duy lý luận và lãnh đạo
thực tiễn của Ðảng Cộng sản Việt Nam về đổi mới và phát triển đất nước, xây dựng
chủ nghĩa xã hội. Các mối quan hệ lớn đó liên hệ mật thiết với mục tiêu của đổi
mới là "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". Việc nắm
vững và chỉ đạo giải quyết có hiệu quả các mối quan hệ đó trong mỗi giai đoạn
phát triển và trong tất cả các lĩnh vực là điều kiện và phương thức bảo đảm thực
hiện mục tiêu đổi mới với trình độ ngày càng cao hơn, hiệu quả hơn, bền vững
hơn.
Tuy nhiên, qua thực tiễn cho thấy
việc nhận thức và xử lý các mối quan hệ cần phải được thực hiện đồng bộ, nhất
là mối quan hệ giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa vai
trò của Nhà nước, thị trường và xã hội…
0 nhận xét:
Đăng nhận xét