Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công
tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung và đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân nói
riêng; Người đã đưa ra nhiều chỉ dẫn quan trọng về chống chủ nghĩa cá nhân.
Trong bối cảnh mới, tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo những chỉ dẫn của Chủ
tịch Hồ Chí Minh về phòng, chống chủ nghĩa cá nhân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng,
là cơ sở để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; để mỗi
cán bộ, đảng viên tự soi, tự sửa, xứng đáng với niềm tin và sự kỳ vọng lớn lao
của quần chúng nhân dân.
Bản chất của chủ nghĩa cá nhân
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh,
đặc thù đối tượng để chỉ rõ, nêu ví dụ hoặc đưa ra những so sánh phù hợp mô tả,
giúp mọi người hiểu thế nào là chủ nghĩa cá nhân. Người so sánh “chủ nghĩa cá
nhân là như một thứ vi trùng rất độc”, “là bệnh chính, bệnh mẹ, do đó mà sinh
ra nhiều chứng bệnh khác”; “là kẻ địch nguy hiểm của chủ nghĩa xã hội”... Mặt
khác, Người chỉ rõ bản chất của chủ nghĩa cá nhân là tuyệt đối hóa lợi ích cá
nhân, tách rời, coi thường và đối lập với lợi ích chung của tập thể, cộng đồng,
xã hội; thể hiện tập trung ở khuynh hướng cực đoan, làm cho lợi ích cá nhân mâu
thuẫn với lợi ích tập thể, cộng đồng, trái ngược với yêu cầu chăm lo đến lợi
ích cá nhân chính đáng; sẵn sàng “đặt lợi ích riêng của mình, của gia đình mình
lên trên, lên trước lợi ích chung của dân tộc”và “chủ nghĩa cá nhân, lợi mình hại
người, tự do vô tổ chức, vô kỷ luật và những tính xấu khác”.
Biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân
Qua nhiều tác phẩm, bài phát biểu, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ
ra những biểu hiện khác nhau của chủ nghĩa cá nhân, khái quát biểu hiện của chủ
nghĩa cá nhân bằng 10 “căn bệnh” sau:
1- Bệnh quan liêu: nghĩa là trong công việc thì trọng hình
thức mà không xem xét toàn diện, không vào sâu vấn đề, không sát với công việc
thực tế, không theo dõi và giáo dục cán bộ, không gần gũi quần chúng.
2- Bệnh tham lam: “bất kỳ việc gì cũng xuất phát từ
lòng tham muốn danh lợi, địa vị cho cá nhân mình, chứ không nghĩ đến lợi ích của
giai cấp, của nhân dân”, trong những trường hợp nhất định thường sinh ra tham
ô, lãng phí, đây là một thứ “giặc ở trong lòng”, “giặc nội xâm”, là con đẻ của
chủ nghĩa cá nhân.
3- Bệnh lười biếng: “không chịu khó học tập, nghiên cứu để
nâng cao trình độ” và còn là lười suy nghĩ, ngại làm việc, lười đổi mới,
sáng tạo,...
4- Bệnh kiêu ngạo: những người mắc bệnh này thường nghĩ rằng
cái gì họ cũng biết, cũng làm được, dẫn đến coi thường tổ chức “xa rời quần
chúng, không muốn học hỏi quần chúng mà chỉ muốn làm thầy quần chúng”.
5- Bệnh hiếu danh: theo Người, “những người đó chỉ biết lên
mà không biết xuống. Chỉ chịu được sướng mà không chịu được khổ. Chỉ ham làm chủ
tịch này, ủy viên nọ, chớ không ham công tác thiết thực”.
6- Bệnh “hữu danh vô thực”: loại bệnh này có biểu hiện là
“làm được ít suýt ra nhiều, để làm một bản báo cáo cho oai, nhưng xét kỹ lại
thì rỗng tuếch”.
7- Bệnh cận thị: nghĩa là chỉ để ý đến cái nhỏ, vụn vặt,
không thấy cái lớn, cái quan trọng, “không trông xa thấy rộng. Những vấn đề to
tát thì không nghĩ đến mà chỉ chăm chú những việc tỉ mỉ”.
8- Bệnh tị nạnh: nghĩa là luôn so sánh hơn thiệt giữa mình với
người khác, luôn đòi hỏi sự bình đẳng nhưng thực chất họ “không hiểu rằng: Người
khỏe gánh nặng, người yếu gánh nhẹ. Người làm việc nặng phải ăn nhiều, người
làm việc dễ thì ăn ít. Thế là bình đẳng”.
9- Bệnh xu nịnh: biểu hiện của căn bệnh này là “trước mặt
thì ai cũng tốt, sau lưng thì ai cũng xấu; “theo gió bẻ buồm, không có khí
khái”.
10- Bệnh a dua và kéo bè kéo cánh: biểu hiện của căn bệnh
này là chỉ dùng những người bảo vệ lợi ích của mình (dù không có tài); ham dùng
người nhà, anh em quen biết, bè bạn; những kẻ khéo nịnh hót mình mà chán ghét
những người chính trực,...
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thứ bệnh trên đều do một thứ
“vi trùng độc” là chủ nghĩa cá nhân sinh ra; tất cả cán bộ, đảng viên mắc các
loại bệnh này là sa vào chủ nghĩa cá nhân và đều có tội với Đảng, với nhân dân.
Sự cần thiết phải đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân
Trước tiên, chống chủ nghĩa cá nhân nhằm mục tiêu xây dựng
và rèn luyện đạo đức cách mạng; đồng thời, phát hiện và loại bỏ “căn bệnh” này
khỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trước yêu cầu phát triển của cách mạng, nếu cán
bộ, đảng viên không được giáo dục, tổ chức tốt, không tự rèn luyện tốt thì sẽ nảy
sinh những tiêu cực, thoái hóa xuất phát từ chính chủ nghĩa cá nhân. Do vậy, “để
làm cho tất cả cán bộ, đảng viên xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng”, chúng
ta phải kịp thời phát hiện và kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân. Vì vậy, để
xây dựng và hoàn thiện giá trị đạo đức cách mạng thì nhất thiết phải đấu tranh
chống chủ nghĩa cá nhân, đồng thời nuôi dưỡng, bồi đắp tinh thần tập thể.
Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ yêu cầu “chống”, mà còn phải
“trừ bỏ, quét sạch, tiêu diệt” chủ nghĩa cá nhân. “Xây” và “chống” có mối quan
hệ hữu cơ với nhau ở chỗ xây dựng đạo đức cách mạng đi đôi với đấu tranh loại bỏ
và chống ảnh hưởng xấu của chủ nghĩa cá nhân; xây dựng đạo đức mới, đạo đức xã
hội chủ nghĩa gắn liền với việc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân và các tàn dư
tư tưởng. Người phân tích, ví như chúng ta mua sắm được bộ bàn ghế, giường tủ mới,
thì trước khi kê vào phòng, cần phải quét dọn nhà cửa sạch sẽ đã. Do đó, phải “quét
sạch” hết chủ nghĩa cá nhân ra khỏi tư tưởng của từng cán bộ, đảng viên thì mới
có thể xây dựng được đạo đức cách mạng, con người mới.
Thứ hai, chống chủ nghĩa cá nhân góp phần xây dựng xã hội
mới tốt đẹp, đúng bản chất của xã hội xã hội chủ nghĩa. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn
mạnh, cần xây dựng xã hội mới, một xã hội “cần, kiệm, liêm, chính”. Xuất phát từ
mục tiêu của cách mạng là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nhận diện kẻ thù nguy hiểm nhất, trực tiếp nhất là chủ
nghĩa cá nhân. Theo Người, “chủ nghĩa cá nhân là một trở ngại lớn cho việc xây
dựng chủ nghĩa xã hội. Cho nên thắng lợi của chủ nghĩa xã hội không thể tách rời
thắng lợi của cuộc đấu tranh trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân”. Nói cách khác, “muốn
xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có người xã hội chủ nghĩa... Muốn thành người xã
hội chủ nghĩa, phải có tư tưởng xã hội chủ nghĩa, phải chống chủ nghĩa cá
nhân”, bởi chủ nghĩa xã hội hướng tới giải phóng con người khỏi áp bức, bất
công và xây dựng nền dân chủ thật sự gắn với sự công bằng, văn minh vì lợi ích
chân chính của cộng đồng.
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào đấu tranh chống chủ nghĩa
cá nhân trong đội ngũ cán bộ, đảng viên ở Việt Nam hiện nay
Quán triệt quan điểm về chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ,
đảng viên dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ
Chính trị đã ban hành nhiều văn bản quan trọng để cụ thể hóa chủ trương của Đảng
về công tác xây dựng Đảng. Để thực hiện tốt quyết tâm chính trị đó, trên cơ sở
quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về chống chủ nghĩa cá nhân, Đảng và Nhà nước ta
trong thời gian tới cần tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp cơ bản trong
thời gian tới:
Nhóm giải pháp về tổ chức đảng
Trước tiên, “Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục
toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về
nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên”. Đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân chỉ
thực sự hiệu quả khi mỗi cán bộ, đảng viên hiểu rõ mục tiêu, lý tưởng, đường lối
của Đảng; tiêu chuẩn, tư cách đạo đức của người cộng sản. Yêu cầu đặt ra là cấp
ủy, tổ chức đảng các cấp phải chú trọng công tác giáo dục nâng cao trình độ, bản
lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên qua tổ chức học tập
chính trị kết hợp với rèn luyện trong thực tiễn. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần
tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị; việc quán triệt phải song
song với tuyên truyền sâu, rộng để cán bộ, đảng viên hiểu rõ mục đích, yêu cầu,
tính chất quan trọng của cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, từ đó tạo ra sự
đồng thuận, quyết tâm, tự giác đấu tranh với chủ nghĩa cá nhân ở mỗi cán bộ, đảng
viên.
Thứ hai, “phải thực hành phê bình và tự phê bình nghiêm
chỉnh trong Đảng. Phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình
cán bộ, đảng viên” nhằm tạo sự thống nhất về ý chí và hành động, phát huy
ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm. Tự phê bình và phê bình phải được thực hiện một
cách thường xuyên, nghiêm túc và có lý, có tình.
Thứ ba, thực hiện “sinh hoạt của chi bộ phải
nghiêm túc” và “kỷ luật của Đảng phải nghiêm minh”. Bởi, chi bộ là tổ chức
tế bào của Đảng, tạo thành nền tảng của Đảng, là nơi thể hiện đầy đủ các mặt hoạt
động và sức chiến đấu của Đảng. Do đó, yêu cầu đặt ra trong sinh hoạt chi bộ là
mỗi cán bộ, đảng viên phải chấp hành đúng nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt của Đảng.
Mỗi đảng viên phải chịu sự quản lý của chi bộ, tham gia sinh hoạt chi bộ nghiêm
túc dù ở bất kỳ cương vị công tác nào. Đồng thời, việc thi hành kỷ luật Đảng phải
nghiêm minh, tránh bao che hoặc trù dập, trả thù lẫn nhau; kiên quyết sàng lọc,
đưa ra khỏi Đảng đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,
phần tử cơ hội, thực dụng, mang nặng chủ nghĩa cá nhân.
Thứ tư, để chống chủ nghĩa cá nhân thì “công tác kiểm
tra của Đảng phải chặt chẽ”, nhằm thể hiện tính răn đe đối với cán bộ, đảng
viên, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Vì vậy, công tác kiểm tra
phải được tiến hành một cách có tổ chức, bài bản và khoa học. Không để tạo ra
“vùng cấm”, không “ưu tiên” bất cứ cá nhân và tổ chức nào, không mắc “bệnh thành
tích”, “bệnh hình thức” trong kiểm tra. Để công tác kiểm tra của Đảng phát huy
hiệu quả, cần chú trọng kiểm tra, đánh giá năng lực, phẩm chất đạo đức người đứng
đầu trong công tác lãnh đạo, quản lý; đồng thời, tiến hành kiểm tra, đánh giá
thái độ tích cực của cán bộ, đảng viên với công việc, với nhân dân; kiểm tra,
đánh giá kết quả tu dưỡng đạo đức, lối sống và kết quả hoàn thành nhiệm vụ được
giao của cán bộ, đảng viên.
Trước tiên, mỗi cán bộ, đảng viên cần xác định một cách
rõ ràng trong nhận thức, “phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân
dân lên trên hết, trước hết” và “phải kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá
nhân, nâng cao đạo đức cách mạng, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết,
tính tổ chức và tính kỷ luật”. Mỗi cán bộ, đảng viên không một phút nào được
quên lý tưởng cao cả của mình là phấn đấu cho Tổ quốc, cho nhân dân; nếu khi lợi
ích chung của Đảng, của Tổ quốc mâu thuẫn với lợi ích riêng của cá nhân thì sẵn
sàng hy sinh lợi ích của cá nhân; kiên quyết đấu tranh với chủ nghĩa cá nhân.
Thứ hai, cán bộ, đảng viên “phải đi sâu đi sát thực tế,
gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của
nhân dân”. Bởi lẽ, Đảng ta là đội tiên phong của giai cấp công nhân, của
nhân dân lao động và cả dân tộc. Đảng chỉ có sức mạnh nếu giữ vững được mối
liên hệ chặt chẽ với quần chúng. Muốn làm cho quần chúng phấn khởi, tin tưởng,
người đảng viên phải nâng cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng và trước quần
chúng, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân; không lên mặt “quan cách mạng” ra lệnh,
ra oai.
Thứ ba, cán bộ, đảng viên “phải cố gắng học tập, rèn
luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ”. Mỗi cán bộ, đảng
viên cùng với đạo đức cách mạng còn phải có năng lực và trình độ, vì có năng lực
mới hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; phải ra sức học tập nâng cao hiểu biết về
đường lối, chủ trương của Đảng và trình độ chuyên môn; có thái độ và phương
pháp học tập đúng đắn, lý luận phải liên hệ với thực tiễn, học phải đi đôi với
hành.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét