Đường lối, chính
sách kinh tế trong Văn kiện Đại hội XIII được tiếp cận, xây dựng, hoàn thiện
trên các nền tảng tư tưởng, nguyên tắc khoa học, hiện đại, nhất quán, phù hợp với
thực tiễn Việt Nam. Nền tảng tư tưởng để xây dựng, hình thành đường lối, chính
sách phát triển kinh tế của Đại hội XIII của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là những học thuyết cách mạng, khoa học, đã chỉ ra bản chất
và xu hướng phát triển về kinh tế ở các quốc gia cũng như trên thế giới mà cho
đến nay vẫn còn nguyên giá trị và ý nghĩa thời đại, là cơ sở giúp cho Đảng ta
nhận thức đúng đắn về bản chất và những quy luật kinh tế trong thực tiễn sinh động
phát triển đất nước hiện nay, từ đó đề ra đường lối, chính sách phát triển kinh
tế phù hợp, khoa học.
Đường lối, chính
sách phát triển kinh tế trong Văn kiện Đại hội XIII đã kế thừa, phát triển những
nội dung cơ bản, những nhận định, đánh giá, dự báo, quan điểm, mục tiêu và những
định hướng lớn về nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế trong Văn kiện các Đại
hội của Đảng trong thời kỳ đổi mới, nhất là Đại hội XI, Đại hội XII, đến nay vẫn
đúng đắn, chuẩn xác, còn nguyên giá trị, đồng thời bổ sung, phát triển nhiều vấn
đề, nội dung mới, phản ánh sự thay đổi, yêu cầu và những xu hướng, khuynh hướng
mới của thực tiễn thế giới, đất nước.
Đường lối, chính
sách phát triển kinh tế trong Văn kiện Đại hội XIII thể hiện sự kiên định, nhất
quán, vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh,
kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định phát triển đất
nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa với mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh". Sự kiên định còn được thể hiện ở việc khẳng
định nền kinh tế nước ta được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
và sự quản lý của Nhà nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa để định hướng, chi
phối việc phát triển nền kinh tế hướng tới các nguyên tắc và bản chất của chủ
nghĩa xã hội. Đồng thời, những đường lối, chính sách này cũng thể hiện sự
đổi mới, là quá trình liên tục cập nhật, bổ sung những vấn đề mới nảy sinh từ
thực tiễn công cuộc đổi mới đất nước, là bước phát triển cao hơn về đường lối,
chính sách phát triển kinh tế của Đảng ta nhằm đáp ứng với yêu cầu phát triển của
giai đoạn mới.
Nội dung về đường lối,
chính sách phát triển kinh tế trong Văn kiện Đại hội XIII không phải là sản phẩm
riêng có của một cá nhân, tổ chức nào. Nó là kết quả của việc trao đổi, cân nhắc,
thảo luận, tranh luận nhiều lần, nhiều vòng từ Tổ biên tập, Tiểu ban, đến Bộ
Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương; được sự góp ý, tham gia của đông đảo các
cơ quan quản lý, các trung tâm nghiên cứu, đào tạo, các cán bộ lão thành, cán bộ
lãnh đạo, quản lý, tham mưu, các nhà khoa học, những người hoạt động thực tiễn
trên nhiều lĩnh vực; được lấy ý kiến sâu rộng của các cấp ủy đảng, của cán bộ,
đảng viên, nhân dân thông qua Đại hội đảng bộ các cấp, qua Đảng đoàn Quốc hội,
Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội với nhiều hình thức rất phong
phú. Cuối cùng, các đường lối, chính sách này được Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XIII thảo luận, góp ý, hoàn chỉnh và biểu quyết thông qua. Như vậy, nội
dung các báo cáo thật sự là kết tinh của tinh thần dân chủ, phản ánh những vấn
đề được đa số đồng tình, nhất trí; những vấn đề còn có ý kiến khác nhau, chưa đủ
độ chín trong đường lối, chính sách phát triển kinh tế chưa đưa vào Văn kiện,
tiếp tục được nghiên cứu, thảo luận, không gượng ép, không võ đoán.
Về dự báo tình hình
phát triển kinh tế xã hội trong Văn kiện Đại hội XIII, đã chú trọng phân tích,
cập nhật những vấn đề mới, biểu hiện mới, xu hướng mới, yêu cầu mới, thuận lợi
và khó khăn, thời cơ và thách thức đặt ra đối với đất nước trong bối cảnh cuộc
cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển nhanh, sâu rộng; tình hình thế giới,
khu vực thay đổi nhanh, có nhiều đột biến, đặc biệt là sự tác động toàn diện, mạnh
mẽ của khủng hoảng kinh tế, xã hội toàn cầu, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, già
hóa dân số, trước mắt là đại dịch Covid 19.
Đánh giá thành tựu,
hạn chế trong phát triển kinh tế của đất nước ta trong Văn kiện Đại hội
XIII của Đảng là những đánh giá khách quan, khoa học, phản ánh đúng tình hình đất
nước, không tô hồng, không bôi đen. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định:
“Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã thực hiện thắng lợi nhiều chủ trương, mục
tiêu, nhiệm vụ trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; đất nước đã đạt được những
thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Quy mô, trình độ phát triển kinh tế, xã hội
của đất nước được nâng lên. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức
thấp; tiềm lực, quy mô và sức cạnh tranh của nền kinh tế được nâng lên. Đất nước
ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”[1]. Đây là động lực, nguồn
lực quan trọng để đất nước ta vượt qua khó khăn, thách thức, phát triển nhanh,
bền vững trong những năm tới.
Tuy nhiên, Đảng ta
cũng thẳng thắn thừa nhận và chỉ ra những hạn chế, bất cập trong phát triển
kinh tế: Hoàn thiện thể chế, đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế,
công nghiệp hóa, hiện đại hóa còn chậm, chưa tạo được chuyển biến căn bản về mô
hình tăng trưởng; năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền
kinh tế chưa cao; Kinh tế - xã hội phát triển vẫn chưa tương xứng với tiềm
năng, lợi thế của đất nước và còn nhiều khó khăn, thách thức; Nguy cơ tụt hậu,
rơi vào bẫy thu nhập trung bình còn lớn; Việc phát triển đồng bộ các vùng, miền,
địa phương trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng vẫn còn nhiều hạn
chế; Xu hướng già hóa dân số, đô thị hóa tăng nhanh, biến đổi khí hậu, thiên
tai, dịch bệnh ảnh hưởng ngày càng lớn đến sự phát triển đất nước... Những hạn
chế, bất cập này được Đảng ta xác định cần kiên quyết khắc phục và giải quyết
trong thời gian tới.
Về mục tiêu phát triển
kinh tế của Văn kiện Đại hội XIII, ngoài việc xác định mục tiêu cho nhiệm kỳ
năm 5 tới, Văn kiện Đại hội XIII còn xác định mục tiêu cho chiến lược 10 năm
2021-2030 và tầm nhìn đến 2045. Cụ thể là: Đến năm 2025 là nước đang phát triển
có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến
năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng là nước đang phát triển có công nghiệp
hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập
nước: Trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Các mục tiêu của Đại hội
XIII nêu trên là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp, khả thi, vừa thể hiện bản chất
khoa học trên cơ sở xác định vị thế của Việt Nam sau 35 năm đổi mới đã đạt được,
bối cảnh quốc tế và trong nước đang đặt ra những cơ hội và thách thức trong thời
gian tới vừa thể hiện sự cụ thể hóa cho từng giai đoạn, và khát vọng phát triển
đến giữa thế kỷ Việt Nam phấn đấu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao,
hùng cường, thịnh vượng.
Về định hướng, nội
dung phát triển kinh tế trong Văn kiện Đại hội XIII đã tiếp tục khẳng định những
nhận thức đúng đắn của Đảng ta được thực tiễn chứng minh, đồng thời bổ sung những
nhận thức, cách tiếp cận theo tư duy mới về hệ quan điểm chỉ đạo, về mục tiêu
phát triển, về định hướng, nhiệm vụ, giải pháp lớn, về nhiệm vụ trọng tâm và đột
phá chiến lược nhằm phát triển đất nước nhanh, bền vững…Trong đó, một số nội
dung mới về đường lối, chính sách phát triển kinh tế trong Văn kiện Đại hội
XIII là sự phản ánh, cập nhật, phát triển sáng tạo những những vấn đề kinh tế mới
nảy sinh từ bối cảnh và thực tiễn đất nước ta hiện nay. Tiêu biểu là những nhận
thức, quan điểm mới về việc đề cao vai trò của khoa học công nghệ, đổi mới sáng
tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao, chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp
lần thứ tư, phát triển kinh tế số… trong đổi mới mô hình tăng trưởng, công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước; về xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, phát triển
lực lượng doanh nghiệp Việt Nam lớn mạnh trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu,
rộng vào nền kinh tế thế giới; về cơ cấu lại kinh tế vùng, đổi mới thể chế liên
kết giữa các địa phương trong vùng và giữa các vùng; về mối quan hệ giữa nhà nước,
thị trường và xã hội trong vận hành nền kinh tế.
Ngoài ra, Văn kiện Đại
hội XIII cũng nêu rõ một số khâu đột phá và định hướng giải pháp khả thi, thiết
thực, có đầy đủ cơ sở, điều kiện, nguồn lực để thực hiện thắng lợi các mục tiêu
phát triển đất nước: Hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trước hết là thể chế
phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Phát triển nguồn
nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng
đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội…
Như vậy, đường lối,
chính sách phát triển kinh tế trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng được chuẩn bị
công phu, nghiêm túc, khoa học, có chất lượng, có tính kế thừa và phát triển về
tư duy, lý luận, thật sự khoa học, kết tinh trí tuệ và sức sáng tạo của toàn Đảng,
toàn dân và toàn quân. Những đường lối, chính sách này có tính khái quát cao; vừa
có tính tổng kết lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn, phản ánh ý chí và nguyện vọng
của toàn Đảng, toàn dân ta về phát triển kinh tế đất nước.
Luận điểm cho rằng
"Đường lối, chính sách phát triển kinh tế của Đại hội XIII là phi thực tế,
thiếu nguồn lực" là chủ quan, không có cơ sở cả về lý luận và thực
tiễn. Về lý luận luận điểm này đã dựa trên những phân tích, nhận xét phi khoa học,
không lôgich, không hệ thống và không toàn diện. Về thực tiễn, quan điểm này
cũng phiến diện, mang tính chất cứng nhắc, quy chụp, không thấy rõ hoàn cảnh lịch
sử cụ thể cũng như các thành tựu, kỳ tích trong phát triển đất nước dưới sự
lãnh đạo của Đảng ta thời gian qua./.
PVĐ-H4
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2021, tr.70
0 nhận xét:
Đăng nhận xét