Thời gian qua,
các thế lực thù địch, cơ hội chính trị đưa ra nhiều quan điểm, luận điệu hòng
bác bỏ, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng ta đối với Nhà nước và xã hội, họ
rêu rao rằng, ở Việt Nam không có “pháp trị”, chỉ có “đảng trị”. Đây là thủ đoạn
nham hiểm của các lực lượng chống đối Đảng Cộng sản lãnh đạo các nước XHCN ở
Liên Xô và các nước Đông Âu thập niên 80 của thế kỷ trước. Hiện nay, một số đối
tượng vẫn cổ xúy cho thủ đoạn trên mà nếu không đấu tranh thì có thể để lại những
hậu quả khôn lường đối với đất nước, đối với xã hội, đối với người dân khi vai
trò lãnh đạo của Đảng bị đặt ngoài Hiến pháp.
Những người có
lương tri trên thế giới không thể không nhớ đến sự kiện Đảng Cộng sản Liên Xô
tan rã năm 1991, khi mà những người dân chủ cấp tiến hả hê vì vai trò lãnh đạo
của Đảng Cộng sản đã bị đặt ngoài hiến pháp, khi Điều 6 Hiến pháp Liên Xô năm
1977 (sửa đổi, bổ sung năm 1988) bị phá bỏ. Trên đất nước đó, sau những biến cố
thăng trầm, chính Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp các đảng
phái chính trị của Nga tại Điện Kremlin ngày 23-9-2016, cho rằng sự kiện Liên
Xô sụp đổ không chỉ là thảm họa địa chính trị lớn nhất trong thế kỷ 20 mà rất
có thể là cả trong lịch sử chính trị thế giới, để lại những hậu quả có tính
toàn cầu về tư tưởng, văn hóa, chính trị, kinh tế, xã hội và an ninh.
Đặc trưng cơ bản nhất của nhà nước pháp quyền
là quyền lực nhà nước là thống nhất, nhưng trong từng nước, khi giải quyết các
vấn đề tổ chức quyền lực của nhà nước thì xuất phát từ đặc điểm thực tiễn riêng
của mỗi nhà nước. Ở một số nhà nước trên thế giới, do xuất phát từ thể chế
chính trị, đặc điểm lịch sử hình thành, có nhà nước theo nguyên tắc “tam quyền
phân lập”, tức là phân lập các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp với những
hình thức và mức độ khác nhau. Về bản chất, dưới khoa học chính trị học, đây thực
chất là sự phân chia quyền lực giữa các đảng phái. Tuy vậy, trên thực tế cũng
chưa có một nước tư bản nào thực hiện đúng nguyên tắc tam quyền phân lập, mà vẫn
phải áp dụng linh hoạt, phù hợp với tình hình của mỗi nước.
Trước đây, khi
thảo luận vấn đề cải cách tổ chức và hoạt động của nhà nước ở nước ta, từng có
ý kiến cho rằng cần phải xây dựng nhà nước pháp quyền trên cơ sở nguyên tắc tam
quyền phân lập dưới sự lãnh đạo của Đảng. Tuy nhiên, Đại hội IX của Đảng đã dứt
khoát khẳng định: “Quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp
giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp,
tư pháp”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
tiếp tục khẳng định vấn đề trên.
Như vậy, điểm khác nhau cơ bản trong tổ chức
quyền lực của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam với các nhà nước tư sản, đó là:
Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam không tổ chức theo nguyên tắc tam quyền phân
lập mà tổ chức quyền lực theo nguyên tắc “quyền lực nhà nước là thống nhất”,
không thể phân quyền theo lối phân chia, cắt khúc, đối chọi lẫn nhau giữa các
quyền, mà chỉ có sự phân công trên cơ sở thống nhất và tập trung quyền lực cao
nhất ở Quốc hội với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.
Mô hình xây dựng
bộ máy nhà nước pháp quyền ở nước ta chưa khi nào và không bao giờ bị coi là bản
sao mô hình bộ máy nhà nước pháp quyền giống như một quốc gia nào đó. Các nhà
tư tưởng chính trị-pháp lý như Aristoteles đã từng chỉ ra rằng, cần phải làm ra
các đạo luật để áp dụng vào điều kiện cụ thể của từng quốc gia chứ không thể
đem các quốc gia vào cho phù hợp với pháp luật đã có sẵn. Trong tác phẩm “Tinh
thần của pháp luật”, Montesquieu cũng đã nhắc đến yêu cầu “lấy tinh thần của luật”,
từ "tinh thần của nhân dân". “Các đạo luật phải nằm trong mối liên hệ
chặt chẽ với các đặc điểm của dân tộc mà vì dân tộc đó mới cần làm ra những đạo
luật này. Và chỉ trong những trường hợp rất đặc biệt luật của dân tộc này mới
có thể thích ứng được với dân tộc khác”.
Mô hình nhà nước
pháp quyền XHCN Việt Nam được xây dựng phù hợp với các quan điểm của Đảng về việc
vận dụng một cách sáng tạo và có chọn lọc những kinh nghiệm khác nhau của các
dân tộc về cách thức tổ chức nhà nước pháp quyền, ưu tiên những giá trị có tính
phổ biến, kết hợp hài hòa với các giá trị truyền thống, những đặc điểm phát triển
và lịch sử phát triển đất nước. Do đó, mọi yêu cầu, đòi hỏi hay kiến nghị Việt
Nam phải thực hiện mô hình “tam quyền phân lập” là không phù hợp, thậm chí tiếp
tay cho các thế lực thù địch, phản động thực hiện âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước
ta.
Quyền lực nhà nước là vấn đề vô cùng quan trọng,
nhưng cũng không kém phần phức tạp. Việc nắm giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực
nhà nước có hiệu quả sẽ là điều kiện để thực hiện được những mục đích đã đề ra,
mang lại lợi ích cho nhân dân, đất nước. Tuy nhiên, trong quá trình nắm giữ, tổ
chức và thực hiện quyền lực nhà nước cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ như tham nhũng,
lãng phí, lạm quyền... Vì vậy, vấn đề kiểm soát quyền lực nhà nước là một nhiệm
vụ cấp bách, quan trọng trong quản lý nhà nước trên thế giới nói chung, ở nước
ta nói riêng. Ở nước ta, thuật ngữ “kiểm soát” được ghi trong văn kiện của Đảng
và thể chế hóa quan điểm đó, tại Điều 2 Hiến pháp năm 2013 hiến định: “Quyền lực
nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan
nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”.
Kiểm soát quyền
lực nhà nước ở nước ta bắt nguồn từ nguồn gốc và bản chất của nhà nước pháp quyền
XHCN: “Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân”. Kiểm soát quyền lực nhà nước
ở nước ta không cần phải áp dụng cơ chế tam quyền phân lập, bởi các nhánh quyền
lực của Nhà nước ta không phải nhánh quyền lực của phe nhóm này chống lại phe
nhóm kia, vốn là gốc rễ của cơ chế tam quyền phân lập.
Sức mạnh, hiệu
lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước pháp quyền XHCN ở nước ta trong những năm
qua là minh chứng sinh động về Nhà nước ta đã, đang thể hiện ý chí, nguyện vọng
của nhân dân; do nhân dân xây dựng; hoạt động vì mục tiêu ấm no, tự do, hạnh
phúc của nhân dân. Thực tế này sẽ phủ nhận những ý đồ đen tối muốn thay đổi thể
chế nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam bằng mô hình nhà nước “tam quyền phân lập”
mà thực chất là muốn xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với
Nhà nước, tách rời Nhà nước với chính trị rồi làm suy yếu, tan rã Nhà nước.
CĐT-H4
0 nhận xét:
Đăng nhận xét