Cán bộ và công tác cán bộ luôn là
"khâu then chốt trong vấn đề then chốt" của toàn bộ sự nghiệp cách
mạng của Đảng. Kết
luận 37-KL/TW của Hội nghị Trung ương 9 (khóa X), khẳng định: “Cán bộ là nhân
tố quyết định sự thành bại của cách mạng, là khâu then chốt trong công tác xây
dựng Đảng. Phải thường xuyên chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đổi mới công tác
cán bộ gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng”. Điều này cho thấy,
xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ngang tầm nhiệm vụ, có bản lĩnh chính trị,
có phẩm chất đạo đức cách mạng, năng lực trí tuệ, năng lực tổ chức và hoạt động
thực tiễn, đảm bảo thực sự là công bộc của dân là việc làm vừa cơ bản, lâu dài,
vừa thường xuyên, cấp bách, nhất là trong bối cảnh đổi mới, hội nhập và phát
triển đất nước ngày càng sâu rộng như hiện nay.
Những năm qua, công tác xây dựng cán bộ, công chức ở nước ta đã có bước trưởng thành và tiến bộ về nhiều mặt, tích luỹ được nhiều kinh nghiệm trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; đội ngũ cán bộ, công chức đã phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt cùng toàn Đảng và toàn nhân dân làm nên những thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI trình Đại hội XII của Đảng, khi đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI), đã chỉ rõ: “Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đã chú trọng nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn, đổi mới lề lối làm việc; nghiêm khắc với mình hơn, giữ gìn đạo đức, lối sống,…”[4]. Dự thảo cũng nhấn mạnh: “Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị từng bước được nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới”, “nhiều chủ trương, nguyên tắc, quan điểm, giải pháp lớn về công tác cán bộ được thể chế, cụ thể hóa bằng quy chế, quy định, quy trình bảo đảm dân chủ chặt chẽ hơn” [5]. Đây là nền tảng căn bản để Đảng và Nhà nước tiếp tục chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức thực sự vững mạnh, xứng đáng là công bộc tận tụy của nhân dân.
Tuy
nhiên, Đảng ta cũng thẳng thắn thừa nhận, việc xây dựng, phát triển đổi ngũ cán
bộ, công chức còn tồn tại nhiều hạn chế, khuyết điểm, đó là: “Việc đổi mới công
tác cán bộ chưa có đột phá lớn. Đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu qua nhiều nhiệm
kỳ nhưng chưa có những tiêu chí cụ thể và giải pháp khoa học để khắc phục. Đội
ngũ cán bộ cấp Trung ương, cấp chiến lược chưa được tập trung xây dựng. Chưa
quan tâm đúng mức đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu tư vấn cấp chiến
lược”3. Những hạn chế, yếu kém này, theo Ban chấp hành Trung ương là
“một trong những điểm yếu, cản trở sự phát triển”. Ở một khía cạnh khác, trên
những mặt công tác có liên quan trực tiếp đến hạn chế, khuyết điểm của đội ngũ
cán bộ, công chức, Dự thải Báo cáo Chính trị lần này cũng chỉ rõ: “Công tác bảo
vệ chính trị nội bộ có mặt còn hạn chế… Không ít cán bộ, đảng viên có những
biểu hiện dao động, mất phương hướng, hoài nghi về vai trò lãnh đạo của Đảng,
về mục tiêu, lý tưởng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”4.
Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa đạt yêu cầu. Một bộ phận cán
bộ, đảng viên chưa gương mẫu trước nhân dân, “còn biểu hiện quan liêu, cửa
quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Tình trạng nói không đi đôi với
làm, nói nhiều làm ít chậm được khắc phục”5.
Đặc
biệt, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên bước đầu được ngăn chặn nhưng chưa bị đẩy lùi;
việc chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp,… tham nhũng, lãng phí vẫn
còn nghiêm trọng, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, xảy ra trên
nhiều lĩnh vực ở nhiều cấp, nhiều ngành. Có thể thấy, những yếu kém, khuyết
điểm trên đều liên quan trực tiếp đến hạn chế, khuyết điểm của đội ngũ cán bộ,
công chức cũng như công tác cán bộ, đặt ra yêu cầu trực tiếp và cấp bách cần
đẩy mạnh xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức của nhà nước ta đáp ứng yêu cầu đổi
mới, phát triển và hội nhập của đất nước.
Xây
dựng đội ngũ cán bộ, công chức là sự nghiệp thường xuyên và lâu dài, có tính
chiến lược của cách mạng nước ta, quá trình ấy xuất phát từ chính yêu cầu,
nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, có tính toàn diện cả
số lượng, chất lượng và cơ cấu, từ công tác đánh giá đến quy hoạch, đào tạo, bố
trí và sử dụng cán bộ, công chức, được thực hiện một cách nghiêm túc và khoa
học. Để nâng cao chất lượng xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức thực sự là công
bộc của dân, trong giai đoạn hiện nay cần nghiên cứu, làm tốt những giải pháp
cơ bản sau đây:
Một
là, Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đánh giá cán bộ, công chức
Trong
công tác cán bộ, các khâu có quan hệ biện chứng với nhau, trong đó đánh giá cán
bộ, công chức là tiền đề, là khâu ban đầu có tác dụng đặt nền móng có ý nghĩa
định hướng, ảnh hưởng, tác động đến toàn bộ các khâu quy hoạch, bố trí, sử
dụng, đào tạo, luân chuyển cán bộ, công chức. Mỗi cán bộ, công chức đều có
những sở trường, sở đoản, những điểm mạnh, điểm yếu cơ bản, những nét cơ bản ấy
tương đối ổn định và cấp quản lý nhất thiết phải nắm cho được. Song không phải
ở mọi cán bộ, công chức, những nét cơ bản ấy cũng đều bộc lộ rõ. Đánh giá đúng
thì toàn bộ quy trình công tác cán bộ sẽ chính xác, hiệu quả; ngược lại, nếu
đánh giá sai thì mọi việc tiếp theo sẽ chệch hướng, không có kết quả, thậm chí
tai hại không lường.
Đánh
giá cán bộ, công chức nhằm cung cấp cơ sở khách quan cho việc đánh giá mức độ
hoàn thành chức trách theo từng cương vị khác nhau của cán bộ, công chức, qua
đó khuyến khích cán bộ, công chức tích cực làm việc, hăng hái vươn lên, không
ngừng nâng cao tố chất của bản thân, mạnh dạn đổi mới và sáng tạo trong công
tác; đồng thời cung cấp căn cứ cho việc thực hiện chính xác công tác khen
thưởng, bổ nhiệm, sử dụng, bồi dưỡng, điều chỉnh chức vụ… đối với cán bộ, công
chức. Có thể nói rằng, nâng cao chất lượng chế độ đánh giá cán bộ, công chức có
ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý khoa học đối với cán bộ, công chức.
Để
hoạt động đánh giá cán bộ, công chức có chất lượng cần căn cứ vào tiêu chuẩn
chức danh, lấy hiệu quả công tác và sự đóng góp thực tế làm thước đo phẩm chất
và năng lực của cán bộ, công chức. Đồng thời, coi trọng phẩm chất chính trị và
đạo đức, lối sống, đặc biệt, phải xem xét cả một quá trình, đặt trong thời điểm
nhất định, một môi trường rộng lớn; phải khách quan, dân chủ, đúng đắn, công
bằng.
Hai
là, Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ, công chức
Trên thực tế, trong giai đoạn hiện
nay xây dựng quy hoạch, kế hoạch đội ngũ cán bộ, công chức là đảm bảo công tác
xây dựng đội ngũ cán bộ đi vào nền nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, rộng, đáp ứng
cả mục tiêu trước mắt và lâu dài của đất nước. Để làm tốt công tác quy hoạch
đội ngũ cán bộ, công chức cần làm tốt việc tạo nguồn để đưa vào quy hoạch, đây là khâu quan trọng hàng đầu quyết
định tính hiệu quả của quy hoạch cán bộ, công chức. Đồng thời đổi mới quy trình
và phương pháp làm quy hoạch, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và luân
chuyển cán bộ, công chức theo quy hoạch, bảo đảm cạnh tranh công bằng trong
công tác bổ dụng những cán bộ, công chức, thực hiện đúng phương châm
"động", "mở" và "mềm" trong quy hoạch cán bộ,
công chức, đảm bảo cho công tác quy hoạch không hạn chế số người định sẵn, có
nhiều nguồn để lựa chọn, không khép kín trong từng địa phương, cơ quan, đơn vị.
Ba là, đổi mới quy trình, chế độ
tuyển dụng, bố trí, sử dụng và luân chuyển cán bộ, công chức
Tuyển dụng cán
bộ, công chức là một trong những khâu quan trọng của công tác cán bộ nhằm thu
hút, phát hiện người có đủ tài, đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu chức trách của
công việc đặt ra. Việc tuyển dụng chính xác hay không tùy thuộc vào nhiều yếu
tố như cơ chế dân chủ xã hội, cơ chế cạnh tranh nhân tài, các chính sách thu
hút nhân tài… Vì vậy, làm tốt công tác tuyển dụng sẽ lựa chọn được người có đủ
tiêu chuẩn, phù hợp với chức danh quy định, góp phần nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức.
Cùng với tuyển
dụng, công tác bố trí, sử dụng, luân chuyển cán bộ, công chức cũng là nội dung
hết sức quan trọng trong công tác tổ chức, cán bộ nhằm góp phần nâng cao chất
lượng hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp
hành Trung ương Đảng (khoá VIII) đã nhấn mạnh: “Việc bố trí và sử dụng cán bộ
đúng tiêu chuẩn, phù hợp với sở trường. Đề bạt cán bộ phải đúng lúc, đúng
người, đúng việc”. Vì vậy, làm tốt công tác tuyển dụng, bố trí, sử dụng và luân
chuyển cán bộ là biện pháp quan trọng trong nâng cao chất lượng toàn diện của
đội ngũ cán bộ, công chức nói chung.
Theo đó, cần có
cơ chế, quy chế rõ ràng, minh bạch trong thực hiện quy trình, chế độ tuyển dụng
cũng như trong bố trí, sử dụng và luân chuyển cán bộ, phù hợp với từng địa
phương, khu vực, có tính đến đặc điểm văn hóa, dân tộc, vùng miền, đảm bảo về
số lượng, chất lượng và cơ cấu, tạo hành lang vững chăc cho quá trình thực hiện
quy trình công tác cán bộ được hiệu quả thiết thực và lâu dài.
Bốn là, Xây
dựng, chuẩn hóa chương trình, giáo trình; cải tiến phương pháp đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ công chức
Việc xây dựng
quy trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là một hình thức cơ bản, một
biện pháp hàng đầu để phát triển về chất lượng trình độ trí tuệ của đội ngũ cán
bộ, công chức. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức không chỉ là việc đào tạo,
bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ nhận thức, chuyên môn nghề nghiệp, kỹ năng của
cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu phát triển của tổ chức mà còn nhằm xây dựng
đội ngũ cán bộ, công chức trên cơ sở xác định nhu cầu của nền công vụ, năng lực
của từng cán bộ, công chức, tiềm năng, thiên hướng của họ để hình thành đội ngũ
cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn cao. Nghị quyết trung ương 5 khóa IX
nhấn mạnh: "Đổi mới căn bản chương
trình, nội dung và phương pháp giảng dạy đối với cán bộ cơ sở theo hướng đào
tạo cơ bản, bồi dưỡng theo chức danh, bảo đảm tính thiết thực".
Theo tinh thần
trên, để nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cần tiến hành bồi dưỡng theo chức danh. Cần
phân loại cán bộ, công chức để biết số lượng cần được đào tạo ở từng cơ quan,
từng đơn vị theo từng chức danh, địa phương, trên cơ sở đó bố trí các khóa học
cho phù hợp với các đối tượng. Đổi mới căn bản chương trình và nội dung giảng
dạy. Cần xây dựng các chương trình và nội dung bồi dưỡng theo hướng căn cứ vào
cách phân loại các chức danh nói trên. Làm như vậy tuy phải huy động một lực
lượng chất xám đa dạng và rộng lớn để biên soạn chương trình, giáo trình, song
hiệu quả lại cao nhất. Đặc biệt cần thống nhất về nguyên tắc và phương pháp xây
dựng các chương trình theo hướng cụ thể hóa các kiến thức và tăng cường các kỹ
năng hoạt động. Việc biên soạn chương trình, nội dung khóa học phải xuất phát
từ thực tiễn công việc của người cán bộ, công chức.
Đổi mới nội
dung chương trình đòi hỏi phải đổi mới phương pháp giảng dạy. Cách giảng dạy
truyền thống theo lối thuyết trình một chiều của giảng viên gắn với chương
trình giảng dạy có tính kinh viện nặng về lý thuyết trước đây không còn phù hợp
với đối tượng học viên có trình độ cao hơn và kinh nghiệm thực tế phong phú
hơn. Kinh nghiệm cho thấy, các phương thức thích hợp ở đây là: thảo luận nhóm,
đối thoại giữa giảng viên và học viên, làm bài tập, xử lý tình huống... Các
phương thức này có tác dụng phát huy trí tuệ và sự năng động của mỗi học viên,
đồng thời giúp cho bài học trở lên sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ, có tác dụng
thiết thực đối với người học. Điều quan trọng là luyện tập cho người học cách
thức tư duy khi xử lý một vấn đề đặt ra. Bản thân giảng viên cũng phải nhanh
nhạy trong việc xử lý các tình huống đặt ra trên lớp. Vì vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên cũng là một
nhiệm vụ quan trọng và cấp bách. Trước hết, cần tập huấn đội ngũ giảng viên này
theo các chuyên đề cụ thể mà họ chịu trách nhiệm giảng dạy cho cán bộ, công
chức. Đồng thời có thể sử dụng chuyên gia, cán bộ hoạt động thực tiễn trực tiếp
giảng dạy hoặc phối hợp cùng giảng dạy. Về lâu dài, đội ngũ giảng viên cần được
quan tâm xây dựng và đào tạo chính quy, trong đó có chú trọng đến những người
đã qua kinh nghiệm thực tiễn hoạt động ở chính quyền cơ sở hoặc tạo điều kiện
cho họ thâm nhập vào hoạt động của chính quyền cơ sở.
Năm là, Tăng
cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, điều hành thực hiện của chính quyền,
nhất là bộ máy làm công tác tổ chức – cán bộ
Trong Kết luận
số 37- KL/TW ngày 2/02/2009 của Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương
khóa X về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ từ nay đến năm 2020, đã
khẳng định: "tiếp tục cụ thể hoá, thể chế hoá nguyên tắc Đảng thống nhất
lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, đi đôi với phát huy trách
nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị về
công tác cán bộ. Bổ sung, hoàn thiện hệ thống các quy định, quy chế về sự lãnh
đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của các tổ chức thành viên khác trong
hệ thống chính trị; tiếp tục cải tiến quy trình công tác nhân sự của Đảng, Nhà
nước, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Mở rộng và phát huy
dân chủ trong công tác cán bộ"[6] Trên tinh thần
đó, theo tác giả trong thời gian tới cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc
nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ,
đồng thời đề cao trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị và người
đứng đầu các cơ quan, đơn vị phải tích cực tham mưu, xây dựng chính sách, pháp
luật, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện và đánh giá việc thi tuyển, thi nâng
ngạch công chức. Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát làm cơ sở để đánh giá công
trạng, khả năng, năng lực của cán bộ, công chức, đồng thời là cơ sở để chỉ ra
những hạn chế, sai phạm của cán bộ, công chức, bảo đảm cho sự công khai, minh
bạch của nền công vụ nhà nước.
Tóm lại, chăm
lo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức thực sự là công bộc của dân là nhiệm vụ
chính trị quan trọng, mang tầm chiến lược của Đảng và Nhà nước ta, nhằm đáp ứng
yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Để hoàn thành tốt nhiệm
vụ này, cần làm tốt các khâu, các bước trong quy trình công tác cán bộ, công
chức, đồng thời phát huy vai trò lãnh đạo, quản lý của cấp ủy đảng, chính quyền
các cấp trong chăm lo xây dựng một đội ngũ cán bộ, công chức đủ về số lượng,
vững mạnh về chất lượng và phù hợp về cơ cấu, thực sự là những công bộc tận tụy
của dân như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong mỏi.
[4] Đảng Cộng sản Việt Nam - Dự
thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng (Tài liệu sử dụng tại đại
hội Đảng bộ cấp huyện, cấp tỉnh và tương đương), 4-2015, tr. 73.
[5], 3, 4,5 Đảng Cộng sản Việt Nam - Dự
thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng (Tài liệu sử dụng tại đại
hội Đảng bộ cấp huyện, cấp tỉnh và tương đương), 4-2015, tr. 76-81
[6] Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng
§¶ng (2009), NghÞ quyÕt sè 31-NQ/TW ngµy
02/02/2009 Héi nghÞ lÇn thø chÝn, khãa X VÒ mét sè nhiÖm vô, gi¶i ph¸p lín nh»m tiÕp tôc thùc hiÖn th¾ng lîi
NghÞ quyÕt §¹i héi toµn quèc lÇn thø X cña §¶ng, Hµ Néi.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét