Một trong những thành tựu to lớn về dân chủ trong thời kỳ đổi mới là giữ
vững độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững ổn định chính trị, trật tự
an toàn xã hội. Đây là môi trường cơ bản để nhân dân có thể làm chủ cuộc sống của
mình. Trên cơ sở đó, hơn 35 năm đổi mới vừa qua, một nền chính trị dân chủ theo
định hướng XHCN đã tỏ rõ sức sống của mình.
Quyền bầu cử, ứng cử với nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và
bỏ phiếu kín được thực hiện, công dân được lựa chọn những người có tài, có đức
đại diện cho mình tham gia vào bộ máy nhà nước. Tỉ lệ cử tri tham gia bầu cử đại
biểu Quốc hội luôn cao, khóa X: 99,59%; khóa XI: 99,73%; khóa XII: 99,64%, khóa
XIII: 99,51%, khóa XIV: 99,35%, khóa XV: 99,57%. Trong bầu cử đã có ứng cử tự
do và số dư đã tăng lên đáng kể để cử tri có điều kiện lựa chọn. Vai trò, vị
trí của Quốc hội được khẳng định, hoạt động đã đi vào thực chất và thực quyền
hơn với nghĩa là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.
Công tác lập pháp của Quốc hội đã đi vào nề nếp, các quyết định của Quốc
hội chủ yếu tồn tại dưới hình thức luật. Quốc hội đã thông qua nhiều bộ luật, dự
luật quan trọng, riêng Quốc hội khóa XIV đã thông qua 72 luật và 02 pháp lệnh.
Phương pháp làm việc, hình thức sinh hoạt của Quốc hội đã dân chủ hơn: có thảo
luận, tranh luận, chất vấn có trọng tâm, trọng điểm, có chất lượng hiệu quả
hơn. Các đại biểu đã tăng cường tiếp xúc cử tri, lắng nghe ý kiến cử tri để đề
đạt nguyện vọng với Quốc hội. Quốc hội đã lập các uỷ ban chuyên trách, thực hiện
giám sát việc thi hành chính sách, pháp luật của các cơ quan hành pháp (có Hội
đồng dân tộc và 9 ủy ban).
Việc quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước đã đi vào thực chất,
dựa trên trí tuệ dân chủ tập thể và có trách nhiệm cao. Việc Quốc hội chất vấn
các thành viên Chính phủ, những người đứng đầu cơ quan tư pháp và gần đây là đối
với cả Thủ tướng Chính phủ, là một bước tiến quan trọng trong hoạt động của cơ
quan lập pháp, được nhân dân rất hoan nghênh. Quốc hội đã chuyển dần từ tham luận,
minh hoạ, chứng minh, nêu vấn đề, hỏi để biết, sang một Quốc hội phản biện,
tranh luận, quy trách nhiệm; từ Quốc hội “giơ tay” sang Quốc hội “tranh luận”,
thảo luận, chất vấn và quyết định. Chất lượng chất vấn, trả lời chất vấn, tính
tranh luận, đối thoại thiết thực, hiệu quả cao hơn nên được nhân dân quan tâm
chú ý.
Việc phân công, phân cấp nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm giữa Chính
phủ và chính quyền các cấp đã được đẩy mạnh theo hướng cụ thể hoá nhiệm vụ, chức
năng, tăng quyền chủ động, tự chủ cho địa phương, cơ sở, tăng trách nhiệm của
người đứng đầu cơ quan, đồng thời bảo đảm sự quản lý tập trung, thống nhất,
thông suốt, hiệu quả và phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu, lợi ích của nhân
dân, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Việc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
của dân, do dân, vì dân được đặc biệt coi trọng. Đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả
phòng chống tham nhũng góp phần làm trong sạch bộ máy nhà nước - bộ máy rường cột
của nền dân chủ vô sản, và cũng là điều kiện, công cụ cốt yếu để bảo đảm quyền
làm chủ thật sự của nhân dân.
Vai trò làm chủ xã hội và tính tích cực chính trị của các tầng lớp nhân
dân trong các địa bàn dân cư và trong toàn xã hội ngày một tăng lên. Nhân dân
tích cực, hăng hái và có trách nhiệm cao trong việc đóng góp ý kiến xây dựng đường
lối, chính sách, pháp luật. Nhân dân đã biết sử dụng quyền dân chủ để đấu
tranh, phê bình, vạch trần, tố cáo, phê phán các hiện tượng tiêu cực trong xã hội,
các hành vi sai trái, tham ô, tham nhũng của cán bộ, đảng viên biến chất, thoái
hoá.
Đảng, Nhà nước đã ban hành Quy chế dân chủ ở cơ sở (nay là Pháp lệnh về
dân chủ ở cơ sở), ra một số quy định về tiếp dân, quy định về công khai tài
chính trên một số lĩnh vực, quy chế làm việc của một số cơ quan Nhà nước, ra hướng
dẫn về hoà giải ở cơ sở được nhân dân đồng tình. Trong thời kỳ đổi mới, vị trí,
vai trò của các tổ chức chính trị xã hội được nâng cao. Hiện nay, nước ta có 6
tổ chức chính trị xã hội, hàng trăm tổ chức xã hội và tổ chức xã hội nghề nghiệp.
Đây là điều kiện thuận lợi trong việc bảo đảm các quyền tự do, dân chủ, quyền
tham gia vào các công việc quản lý xã hội, quản lý nhà nước của nhân dân. Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội đẩy mạnh tuyên truyền, vận
động các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước, bầu cử Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp,
tham gia, thực hiện tốt công tác hoà giải ở cơ sở.
NVC-H4
0 nhận xét:
Đăng nhận xét