Tuy nhiên, thời gian qua, một số người nhận
thức chưa đầy đủ hoặc sai lệch về SMLS của GCCN, thậm chí, nhiều đối tượng còn
cố tình xuyên tạc, phủ nhận SMLS của GCCN với ý đồ không lành mạnh.
Có ý kiến cho rằng vị thế của công nhân ở
nhiều nước không có gì khác so với thế kỷ 19-tức là công nhân “làm thuê, không
có quyền định đoạt sản xuất và phân phối”... Hoặc cũng có nhận xét rằng “hiện
nay trên thế giới không thấy phong trào công nhân, chỉ thấy các phong trào xã hội”.
Gần đây, trong xu thế phát triển của thế giới
với trình độ kinh tế tri thức và hướng tới cách mạng công nghiệp 4.0, cũng có ý
kiến cho rằng, “trong kinh tế tri thức thì SMLS là của trí thức chứ không phải
của công nhân”. Đây là một nhận thức không đầy đủ.
Những phân tích sau đây có thể góp phần làm rõ
hơn nhận thức liên quan đến vấn đề trí thức và SMLS của GCCN trong thời đại
ngày nay.
Trí thức có vai trò rất quan trọng nhưng không
thể thay thế sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Thứ nhất, cho dù tri thức, kiến thức khoa học
có vai trò to lớn, nhưng phát triển hiện đại không vì thế mà không cần đến sản
phẩm vật chất để thỏa mãn các nhu cầu thiết yếu của mình (chẳng hạn ăn, mặc, ở,
đi lại, học hành, xây dựng, chữa bệnh...). Tất cả nhu cầu ấy lại chỉ có thể
được thỏa mãn thông qua sản xuất vật chất và thường là thông qua sản xuất công
nghiệp. Chỉ có sản xuất vật chất bằng phương thức công nghiệp mới có đủ năng
lực đáp ứng nhu cầu của gần 8 tỷ người trên thế giới hiện nay. Vì vậy, nhân
loại hiện nay vẫn cần tới sản xuất vật chất và lao động của GCCN để tồn tại và
phát triển.
Thứ hai, GCCN hiện đại đang được trí thức hóa,
trí tuệ hóa trong các cuộc cách mạng công nghiệp. Yêu cầu khách quan của sản
xuất, dịch vụ hiện đại và vận hành nền sản xuất công nghiệp hiện đại đòi hỏi
GCCN không ngừng nâng cao năng lực lao động, làm chủ khoa học và công nghệ.
Hiện nay, khoảng 40% công nhân của các nước G7 có trình độ đại học. Theo thống
kê của Tổ chức Lao động quốc tế (năm 2002), gần 70% công nhân Nhật Bản có trình
độ đại học. Với trình độ như vậy, trên thực tế, người ta dùng khái niệm công
nhân-trí thức để chỉ nhóm lao động trình độ cao này. Thế nên, quan niệm công
nhân “là người lao động thừa hành, trình độ học vấn thấp” đã lạc hậu và bất cập
với thực tế.
Thứ ba, SMLS của GCCN tự nó đã mang một hàm
lượng tri thức rất lớn và bản thân GCCN cũng đang trí tuệ hóa, đang tạo ra một
lớp trí thức-công nhân trong lực lượng lao động của mình. Họ là các chuyên gia,
nhà khoa học và công nghệ đang hằng ngày hoàn thiện, phát triển để tăng năng
suất lao động, bảo đảm các yêu cầu ngày càng cao về kinh tế-xã hội và môi
trường. Xã hội gọi nhóm lao động này là trí thức-công nhân hay nguồn nhân lực
trình độ cao. Theo đó, cả về lý luận và thực tiễn, SMLS của GCCN không xa lạ gì
với tri thức, trí thức, khoa học hiện đại. Việc tách rời tri thức với quá trình
thực hiện SMLS của GCCN là một cái nhìn phiến diện.
Thứ tư, trí thức là nhóm lao động sản xuất ra
các giá trị tinh thần; còn công nhân là nhóm lao động sản xuất vật chất. Sản
xuất vật chất, các quá trình kinh tế xét đến cùng, bao giờ cũng là yếu tố quyết
định nhất. Tri thức và lao động của họ, có vai trò rất quan trọng trong phát
triển hiện đại nhưng bao giờ cũng cần đến việc chuyển hóa những giá trị tinh
thần đó vào thực tiễn.
Thứ năm, SMLS thực chất là sự nghiệp của một
giai cấp đảm nhận trách nhiệm lãnh đạo xã hội xây dựng một hình thái kinh tế-xã
hội mới. Để làm tròn trách nhiệm ấy, đòi hỏi giai cấp có SMLS phải đạt được
những yêu cầu, đặc điểm riêng. Điều đó tập trung ở 4 nội dung: Phải là giai cấp
đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ xã hội, bao gồm cả về kinh tế (xu thế
phát triển sản xuất) và chính trị (đại diện cho xu thế dân chủ hóa); phải là
đại diện cho lợi ích chung của xã hội, các giai tầng và cả dân tộc; phải có một
hệ tư tưởng riêng vừa phản ánh nhận thức về quy luật vận động đương thời, vừa
thể hiện tính tiền phong về lý luận; phải có kết cấu, tổ chức chặt chẽ với một
hạt nhân là chính đảng của giai cấp...
Một giai cấp muốn đảm nhận sứ mệnh xác lập một
hình thái kinh tế-xã hội mới, nhất thiết phải đáp ứng các điều kiện trên. Đội
ngũ trí thức không hội đủ các điều kiện ấy. Ngộ nhận về sự tăng lên của vai trò
trí thức trong phát triển hiện đại đôi khi khiến người ta lãng quên những mối
quan hệ, các đặc điểm và vị thế của trí thức trong tồn tại xã hội. Trí thức có
công khái quát những tri thức lý luận và nâng cao trình độ nhận thức của phong
trào công nhân. Trí thức có thể cùng với GCCN và nhân dân làm nên lực lượng của
cách mạng XHCN. Thực hiện SMLS của mình, GCCN cần đến sự hợp tác của trí thức
và tự mình nâng cao tri thức, kỹ năng lao động hiện đại. Nhưng đảm nhận vai trò
lãnh đạo cách mạng XHCN thì chỉ có GCCN mới đủ cơ sở, điều kiện, năng lực thực
tế.
Tiếp tục thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân
Cách mạng XHCN coi việc giải phóng con người
thoát khỏi áp bức, bóc lột, bất công và để con người phát triển trong công
bằng, bình đẳng, dân chủ và tự do là mục tiêu cao nhất. Sứ mệnh hàng đầu của
GCCN là bằng phương thức lao động công nghiệp để sản xuất ra của cải vật chất
ngày càng nhiều hơn, tốt hơn cho quá trình phát triển của nhân loại. Từ đó, họ
tạo ra các tiền đề, điều kiện vật chất cho xã hội mới.
Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác và từ thực
tiễn hiện nay, GCCN ở tất cả quốc gia với trình độ phát triển khác nhau vẫn
đang tiếp tục thực hiện SMLS của mình với nhiều trình độ, cách thức khác nhau.
Thậm chí, dưới góc nhìn của chủ nghĩa duy vật lịch sử, hiện nay, chính GCCN ở
các nước TBCN phát triển, bằng việc làm chủ khoa học và công nghệ hiện đại,
bằng năng suất lao động cao lại đang đóng góp tích cực cho việc thực hiện nội
dung kinh tế kỹ thuật của SMLS của GCCN.
Có thể khẳng định rằng, SMLS toàn thế giới của
GCCN là một học thuyết về giải phóng và phát triển hiện đại do C.Mác,
Ph.Ăngghen và V.I.Lênin luận giải một cách khoa học, hệ thống. Đây là vũ khí tư
tưởng của các đảng cộng sản, của GCCN trong cuộc đấu tranh với ý thức hệ tư sản
và các thế lực thù địch với CNXH. Chúng ta cần luôn cảnh giác phát hiện và đấu
tranh với những tư tưởng sai lầm, xuyên tạc để bảo vệ tính khoa học, tính cách
mạng của lý luận về SMLS của GCCN và qua đó, bảo vệ chế độ XHCN cần được xem là
nhiệm vụ thường trực.
Ở Việt Nam, chúng ta cần thấm nhuần sâu sắc
rằng, thực hiện thành công sự nghiệp “đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
phát triển đất nước nhanh và bền vững” để tạo ra cơ sở vật chất cho CNXH và
“xây dựng GCCN hiện đại, lớn mạnh” cần được xem là những cơ sở hiện thực,
phương hướng chính để làm rõ và khẳng định SMLS của GCCN Việt Nam đối với dân
tộc và sự nghiệp xây dựng CNXH ở Việt Nam.
Phạm Văn Hải - KNNTV, TSQLQ1
0 nhận xét:
Đăng nhận xét