Cao
Xuân Nguyên - H2
Văn
học, nghệ thuật là lĩnh vực “đặc biệt”, “tinh tế của văn hóa” là một động
lực to lớn trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và sự phát
triển toàn diện của con người Việt Nam”. Nhưng trong thời đại bùng nổ thông
tin, mạng xã hội, đề cao tự do ngôn luận, khuyến khích tự do sáng tạo thì văn
học, nghệ thuật cũng là mảnh đất màu mỡ để các thế lực thù địch nhòm ngó, lợi
dụng, khai thác để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” của chúng. Vì vậy, việc nhận diện đúng đắn và phòng, chống âm mưu
“diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật
ở nước ta hiện nay là vấn đề cần thiết và cấp bách.
Những
năm cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI, các thế lực thù địch ráo riết đẩy mạnh
chiến lược “diễn biến hòa bình” (DBHB) chống phá các nước xã hội chủ nghĩa còn
lại trên thế giới trong đó có Việt Nam. Hiện nay, chiến lược này đang được thực
hiện ngày càng tinh vi, phức tạp với nhiều thủ đoạn thâm độc thông qua “DBHB”
để thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong đặc biệt
trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa. Nguyên nhân của “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa”, như Bác Hồ đã nhiều lần nhắc nhở ta phải cảnh giác đó là “chủ nghĩa cá
nhân”. Mà trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật là lĩnh vực của cái tôi, của cá
tính nên chủ nghĩa cá nhân càng có điều kiện nảy nở nhất. Và có khi chủ nghĩa
cá nhân được ngụy trang tinh vi dưới cái vỏ “cá tính sáng tạo”, “tự do ngôn
luận” “tự do dân chủ” nên rất khó phát hiện. Điều đó khiến cho văn học, nghệ
thuật không phát huy được vai trò “là một động lực to lớn trực tiếp góp phần
xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và sự phát triển toàn diện của con người
Việt Nam”.
Không
những vậy, trong thời đại bùng nổ thông tin, ai cũng có thể phát ngôn, cũng có
quyền bày tỏ chính kiến qua các phương tiện truyền thông, đặc biệt là mạng xã
hội; ai cũng có thể nghe, đọc, có thể tìm hiểu, có thể phát ngôn bất kì một
quan điểm nào đó dù có thể ấy quan điểm là cực đoan, sai trái. Đây là cơ hội để
kẻ xấu lợi dụng tiến hành mưu đồ “DBHB” đặc biệt trên lĩnh vực văn học, nghệ
thuật. Các thế lực thù địch chống phá ta quyết liệt trong lĩnh vực văn
học, nghệ thuật để tạo ra một thế hệ người dân Việt Nam lạc lối, nhằm phục vụ
mục đích đen tối của chúng là nô dịch nước ta một lần nữa. “Mất văn hóa là mất
tất cả”(Phạm Văn Đồng). Một người thầy thuốc mà sai lầm thì có thể giết
chết một bệnh nhân, một nhà làm văn hóa tư tưởng mà sai lầm thì có thể giết hại
cả một thế hệ. Vì thế, khi nói tới vai trò của văn học, nghệ thuật trong
đấu tranh chống “DBHB” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa cũng là nhấn mạnh tới sứ
mạng của văn học, nghệ thuật đối với việc xây dựng nền văn hóa, nhân cách con
người Việt Nam phát triển toàn diện.
Ngày
nay, một sự thật không thể lẩn tránh là nhiều tác phẩm không phản ánh trung
thực, khách quan hiện thực đời sống mà chỉ chú ý hoặc thổi phồng, hoặc bôi đen,
hoặc bóp méo, xuyên tạc thông qua những nhân vật, những sự kiện, những tình
huống được nhào nặn, hư cấu một cách tinh vi trong sáng tác. . Đó là
tình trạng chạy theo hoặc thích thú với thị hiếu tầm thường của số ít cá nhân
nghệ sĩ và một bộ phận công chúng nên có những nghệ sĩ bỏ qua đặc trưng của văn
học, nghệ thuật là cái đẹp mà đi vào mô tả những cái gần với bản năng. Đó là
sáng tác kiểu ăn xổi chạt theo số lượng, chạy theo tâm lí xã hội nhất thời,
viết để bán sách, viết để có tên tuổi… Đó là sự a dua, nói theo những ý kiến
trái chiều, nói ngược với những quan điểm chính thống để được chú ý… Các
thế lực thù địch đã sử dụng một số sáng tác văn học xấu để tuyên truyền, thổi
phồng những sai lầm của Đảng, Nhà nước, truyền bá những quan điểm, lối sống
không lành mạnh. Chúng hình thành hoặc cho người của mình len lỏi vào những hội
đoàn, câu lạc bộ hoạt động trái phép, tập trung tuyên truyền xuyên tạc, đưa các
quan điểm, tư tưởng sai trái xâm nhập, tác động, xâm hại trực tiếp đến tư tưởng
cán bộ, đảng viên. Chúng phủ nhận thành quả cách mạng của Đảng và nhân dân ta,
muốn dùng văn hóa để thực hiện ý đồ chính trị. Một mặt chúng khoét sâu ảnh
hưởng của các mặt tiêu cực, lệch lạc trong hoạt động văn học, nghệ
thuật cũng như trong thị hiếu của một bộ phận công chúng. Mặt khác, chúng tìm
cách thực hiện và quảng bá những tác phẩm văn học, những chương trình ca nhạc,
phim ảnh chứa đựng cả nội dung lẫn hình thức chống chế độ ta, xuyên tạc nhằm hạ
uy tín lãnh tụ cách mạng, tôn vinh những kẻ quay lưng chống lại công cuộc xây
dựng hòa bình của dân tộc ta dưới chiêu bài đấu tranh cho “dân chủ”, “nhân
quyền”… Đáng ngại nhất trong khuynh hướng này là tác phẩm văn học, nghệ thuật
nhấn mạnh một chiều cái xấu, cái ác, phủ một màu đen lên hiện thực muôn màu của
đời sống, dẫn đến tâm lý hoài nghi, bi quan, mất niềm tin vào tương lai của dân
tộc. Điều này có thể thấy ở rất nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật nhất là ở
những tác phẩm ngôn tình đầy bi lụy hoặc gần đây nhất (tháng 4/ 2022) là
trường hợp MV “There's No One At All” của Sơn Tùng M-TP gây tranh cãi vì
có cảnh tự sát. Đó là biểu hiện của tâm lý phủ nhận thực tại, miêu tả, phản ánh
méo mó, phiến diện cuộc sống. Thậm chí, có tác phẩm còn cố tình xuyên tạc, bóp
méo lịch sử, hạ bệ thần tượng, giải thiêng lịch sử, giải thiêng các giá trị của
dân tộc, phủ nhận quá khứ, hư vô chủ nghĩa, đánh tráo phải - trái, tốt - xấu,
công - tội. Nhầm lẫn giữa chiến tranh chính nghĩa và phi nghĩa, chiến tranh xâm
lược và chiến tranh chống xâm lược. Miêu tả cuộc chiến đấu thần thánh của dân
tộc như một cuộc nội chiến… Trong đời sống văn học, nghệ thuật cũng đang có
những lệch lạc cần phát hiện, uốn nắn kịp thời. Đối với nhạc trẻ, nhạc thương
mại hiện nay đang có xu hướng tuyệt đối hóa tình yêu, trong tình yêu nhấn mạnh
sự ích kỷ, hưởng thụ, xác thịt, đánh mất sự cao quý, thánh thiện. Trong hội
họa, có khuynh hướng nhấn mạnh tranh trừu tượng, nghệ thuật trình diễn, xếp
đặt, mờ nhạt với các vấn đề nóng bỏng của đời sống. Còn trong điện ảnh, có
những yếu tố nước ngoài du nhập sống sượng, thiếu chọn lọc. Lại có những phim
đồng tính, dựa theo những cốt truyện của nước ngoài rồi pha chế. Nhiều nội dung
phim là những câu chuyện luẩn quẩn, vụn vặt, cãi cọ trong văn phòng hoặc pha
những cảnh sex, đâm chém, săn đuổi để câu khách. Lại có những tác giả coi
văn học chỉ là những “trò chơi” du hý, trò chơi ngôn ngữ của những cá nhân “tài
năng”. Có lẽ, đại đa số công chúng sẽ thật khó tìm ra được “cái hay” “cái đẹp”
trong giá trị tư tưởng - nghệ thuật khi đọc những vần được viết theo kiểu sắp
đặt sau đây, mặc dù đúng là nó rất” lạ”, rất “độc”:
Sự
thực, những kiểu nhân vật, những kiểu sáng tác nói ở trên không thể là những
mẫu người sống để cho một nước Việt Nam phát triển, đi lên bền vững trong hiện
tại và tương lai, đúng như Văn kiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đã chỉ
rõ: Hiện nay còn “Thiếu những tác phẩm văn hóa, văn học nghệ thuật lớn phản ánh
sinh động tầm vóc công cuộc đổi mới, có tác dụng tích cực đối với con người”.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét