TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ TRONG QUÂN ĐỘI

 

Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ trong quân đội không phải là một đề tài mới, mà là một lĩnh vực đã được nhiều nhà nghiên cứu đề cập tới với nhiều công trình có giá trị. Bài viết trình bày tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác đánh giá, sắp xếp, sử dụng cán bộ trong quân đội, coi đây là nền tảng tư tưởng, là kim chỉ nam cho công tác cán bộ trong quân đội trong điều kiện hiện nay.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại những di sản lý luận được thể hiện trong nhiều bài nói, bài viết và thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quân đội của Người, chúng ta hoàn toàn có thể khẳng định Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đặc biệt đến vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ trong quân đội. Bởi, cán bộ là "gốc", là "những người đặt kế hoạch và điều khiển trận đánh", trực tiếp chăm lo huấn luyện bộ đội, lãnh đạo, quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ trong các đơn vị.

Người cán bộ trong quân đội phải có đủ "đức", đủ "tài"; phải vừa "hồng", vừa "chuyên". Xét về mặt đạo đức, đó là trung với Đảng, hiếu với dân; phải thực hiện cần, kiệm, liêm, chính; lời nói đi đôi với việc làm; phải luôn luôn quan tâm đến cấp dưới. Người yêu cầu "cán bộ phải thương yêu săn sóc đội viên. Cán bộ phải chăm lo đội viên đủ ăn đủ mặc. Cán bộ có coi đội viên như chân như tay, đội viên mới coi cán bộ như đầu, như óc". Xét về mặt tài năng, theo Người, "tài" không dừng ở "trí", mà được cụ thể ở sự ứng biến nhanh, nhạy, bén trong các tình huống, tinh thông nghề nghiệp và có khả năng cảm hoá lòng người… Quan trọng nhất là năng lực quán triệt, thực hiện đường lối của Đảng, nghị quyết của Đảng ủy Quân sự trung ương và chỉ thị của cấp trên. Trong quân đội, "người tướng" - người cán bộ lãnh đạo và chỉ huy trong quân đội có vai trò rất quan trọng. Người nói: "Tướng là kẻ giúp nước. Tướng giỏi... thì nước mạnh. Tướng xoàng thì nước hèn". Do đó, người tướng phải có "trí, dũng, nhân, tín, liêm, trung".

Trong quân đội, cán bộ phải thực sự gương mẫu, dân chủ, cởi mở, sâu sát với đồng đội, với chiến sỹ và nhân dân; “phải óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm. Chứ không phải nói suông, chỉ ngồi viết mệnh lệnh”. Người quan tâm lấy giáo dục, thuyết phục, nêu gương làm chính. Trong lời nói, việc làm phải lấy chính trị trọng hơn quân sự; phải biết làm cho tinh thần của bộ đội, sức mạnh của tổ chức được truyền qua súng, phải thực sự làm sao cho chính trị là linh hồn của quân đội cách mạng. Người kiên quyết chống lối làm việc chủ quan, đại khái, phô trương, ham chuộng hình thức; lối làm việc gặp đâu hay đấy, nói hay làm dở, nói nhiều làm ít, nói mà không làm hoặc làm việc thiếu kế hoạch, thiếu kiểm tra, kiểm soát.

Xây dựng đội ngũ cán bộ trong quân đội theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh được thể hiện xuyên suốt trong đánh giá, sắp xếp, sử dụng cán bộ. Đánh giá cán bộ Người viết: "Xem xét cán bộ, không chỉ xem ngoài mặt mà còn phải xem tính chất của họ. Không chỉ xem một việc, một lúc mà phải xem toàn cả lịch sử, toàn cả công việc của họ". Nghĩa là, quá khứ, hiện tại và tương lai của mọi người không phải luôn luôn giống nhau. Do đó, xem xét, đánh giá cán bộ phải xuất phát từ hiện thực khách quan, với quan điểm toàn diện, lịch sử cụ thể, không thể lấy quá khứ để áp dụng cho hiện tại, lấy hiện tại để suy diễn cho tương lai, không phải tùy tiện, vô nguyên tắc, lúc thế này, lúc thế khác, do lòng yêu ghét của mình. Qua đó mới biết chỗ tốt và chỗ xấu của cán bộ, từ đó mà nâng cao chỗ tốt, sửa chữa chỗ xấu.

Trong công tác cán bộ, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta phải biết khéo kết hợp cán bộ già với cán bộ trẻ. Đây là vấn đề tính tất yếu, tự nhiên, hợp quy luật, bởi “Số cán bộ cũ có ít, không đủ cho Đảng dùng. Đồng thời, theo luật tự nhiên, già thì phải yếu, yếu thì phải chết. Nếu không có cán bộ mới thế vào, thì ai gánh vác công việc của Đảng”. Để làm tốt việc này, cần phải xác định rõ ưu, khuyết điểm của hai thế hệ cán bộ này và “Cán bộ cũ phải hoan nghênh, dạy bảo, dìu dắt, yêu mến cán bộ mới… Hai bên phải tôn trọng nhau, giúp đỡ nhau, học lẫn nhau, đoàn kết chặt chẽ với nhau... Như thế mới chữa khỏi bệnh hẹp hòi”. Điểm mấu chốt ở đây là phải đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Đồng thời, phải biết ưu, nhược điểm của từng cán bộ để có sự khéo kết hợp.

Muốn sử dụng cán bộ tốt phải quan tâm đến cán bộ trên cơ sở nguyên tắc và "tình thương yêu". Người dạy: "Đảng phải thương yêu cán bộ", Đảng phải luôn dùng lòng nhân ái mà giúp đỡ, lãnh đạo cán bộ, thương yêu không phải là vỗ về, nuông chiều, thả mặc, thương yêu là "giúp họ học tập thêm, tiến bộ thêm. Là giúp họ giải quyết những vấn đề khó khăn sinh hoạt, ngày thường...", thương yêu "là luôn luôn chú ý đến công tác, ... Phải vun đắp chí khí của họ, để đi đến chỗ " thắng không kiêu, bại không nản"... “Kiêu ngạo là bước đầu của thất bại".

Đối với những người trực tiếp làm công tác cán bộ, Người đã đặt ra yêu cầu cao về phẩm chất, năng lực và tính tự giác sửa chữa các căn bệnh ảnh hưởng tới nhiệm vụ, đó là khi đánh giá, xem xét cán bộ phải “tự biết mình”, tức là biết được “sự phải trái của mình”, sửa chữa những khuyết điểm của mình, để “mình càng ít khuyết điểm thì cách xem xét cán bộ càng đúng”, như thế mới không phạm những căn bệnh: Tự cao, tự đại; ưa người ta nịnh mình; do lòng yêu, ghét của mình mà đối với người; đem một cái khuôn khổ nhất định, chật hẹp mà lắp vào tất cả mọi người khác nhau... Nếu phạm một trong bốn bệnh đó thì người làm công tác cán bộ cũng như mắt đã mang kính có màu, không bao giờ thấu rõ cái mặt thật của những cái mình trông.

Ngày nay, trước những âm mưu thâm độc của chiến lược "diễn biến hoà bình" kết hợp với bạo loạn lật đổ hòng thủ tiêu sự lãnh đạo của Đảng, xoá bỏ chủ nghĩa xã hội và "phi chính trị hoá quân đội" của các thế lực thù địch; đồng thời cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ và xu thế toàn cầu hoá kinh tế đang là các nhân tố cơ bản tác động mạnh mẽ và toàn diện đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có quân đội nói chung và đội ngũ cán bộ trong quân đội nói riêng. Vì vậy, công tác cán bộ trong quân đội một cách toàn diện càng có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết. Nhằm đánh bại những âm mưu thâm độc của các thế lực thù địch; đồng thời, xây dựng đội ngũ cán bộ trong quân đội còn xuất phát từ chính yêu cầu của sự nghiệp xây dựng quân đội theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, với mục tiêu chiến đấu vì lý tưởng của Đảng là: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội...

Xây dựng đội ngũ cán bộ trong quân đội còn phải xuất phát từ đường lối chính trị, đường lối quân sự của Ðảng và nhiệm vụ của quân đội, đáp ứng sự phát triển của tình hình và nhiệm vụ cách mạng. Trên cơ sở nắm vững đường lối giai cấp, tiêu chuẩn cán bộ của Ðảng để vận dụng và cụ thể hóa vào quân đội. Tức là, chúng ta phải biết kết hợp hài hoà tính toàn diện với tính khách quan, lịch sử, cụ thể, phát triển, trong đó sự thống nhất giữa quan điểm toàn diện với quan điểm khách quan phải đặt lên hàng đầu nhằm đáp ứng nhu cầu của thực tiễn cách mạng và xây dựng quân đội.

Trong đó tập trung: xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; có số lượng và cơ cấu hợp lý; có trình độ kiến thức chuyên môn hóa ngày càng cao, năng lực chỉ huy và tổ chức hoạt động thực tiễn tốt, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Kết hợp chặt chẽ việc giữ gìn cán bộ qua chiến đấu, cán bộ có kinh nghiệm với việc trẻ hóa đội ngũ cán bộ, tạo sự chuyển biến liên tục, vững chắc giữa các thế hệ; đảm bảo cán bộ trong quân đội thực sự là nòng cốt, tin cậy của Đảng trong xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao...

Tiếp tục đổi mới việc đánh giá, lựa chọn, sử dụng cán bộ trên cơ sở lấy hiệu quả công tác là chính; bảo đảm đánh giá đúng, sử dụng hợp lý, thể hiện tính liên tục, kế thừa, phát triển. Chú trọng quy hoạch đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp, bảo đảm sự vững vàng về chính trị trong quá trình chuyển tiếp các thế hệ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì cấp chiến lược, chiến dịch. Tạo sự chuyển biến toàn diện, đồng bộ về chất lượng đội ngũ cán bộ cả thường trực và dự bị. Nghiên cứu đề ra các giải pháp phát huy nguồn lực của đất nước đào tạo cán bộ cho quân đội; điều chỉnh, bổ sung các chế độ, chính sách phù hợp để bồi dưỡng, phát triển và thu hút nhân tài vào phục vụ quân đội.