H2 - SỰ KHÁC BIỆT GIỮA MÔ HÌNH - KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN VÀ MÔ HÌNH KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA CỦA VIỆT NAM

KTTT không quyết định bản chất chế độ xã hội mà ngược lại, chính bản chất chế độ kinh tế - xã hội mới chi phối, làm biến đổi bản chất của KTTT tồn tại trong mỗi chế độ đó. Sự khác nhau giữa nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và nền kinh tế thị trường TBCN là ở mục tiêu, phương thức, mức độ can thiệp của nhà nước và sự can thiệp này là do bản chất của nhà nước quyết định.

Thứ nhất: Khác nhau về chế độ sở hữu. Về chế độ sở hữu, cơ chế thị trường trong nền kinh tế TBCN luôn hoạt động trên nền tảng của chế độ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, trong đó các công ty tư bản độc quyền giữ vai trò chi phối sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế. Còn cơ chế thị trường trong nền kinh tế định hướng XHCN lại hoạt động trong môi trường của sự đa dạng các quan hệ sở hữu. Trong đó chế độ sở hữu công hữu về tư liệu sản xuất luôn giữ vai trò nền tảng của nền kinh tế quốc dân, với vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước.

Thứ hai: Khác nhau về phân phối thu nhập. Nhà nước TBCN phân phối thu nhập không công bằng; phản ánh không đúng sức lao động, người lao động hưởng ít mà các nhà tư bản hưởng nhiều. Sự phân phối trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN không chỉ dừng lại ở nâng cao đời sống nhân dân, mà phải đảm bảo tốt các vấn đề xã hội và công bằng, bình đẳng trong xã hội.

Thứ ba: Khác nhau về tính chất giai cấp. Trong nền kinh tế thị truờng TBCN, sự quản lí của nhà nước luôn bảo đảm quyền lợi cho giai cấp tư sản và trong khuôn khổ của chế độ tư sản với mục đích nhằm bảo đảm môi trường kinh tế – xã hội thuận lợi cho sự thống trị của giai cấp tư sản, cho sự bền vững của chế độ bóc lột TBCN. Còn trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, sự can thiệp của nhà nước XHCN vào nền kinh tế là nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của toàn thể nhân dân lao động, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Thứ tư: Khác nhau về cơ chế vận hành. Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam là nền kinh tế thị trường vận hành theo cơ chế thị trường nhưng có sự định hướng XHCN. Ngược lại, KTTT TBCN hoạt động theo cơ chế vận hành dưới sự điều tiết của các quy luật KTTT, sự quản lí của nhà nước TBCN, mà xét cho đến cùng là sự quản lý của các Đảng tư sản cầm quyền; chỉ nhằm phục vụ cho lợi ích của giai cấp tư sản.

Thứ năm: Khác nhau về tăng trưởng, phát triển kinh tế và công bằng xã hội. Trong nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam, nhà nước chủ động giải quyết vấn đề trên ngay từ đầu; mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội là trục xuyên suốt trong thời kỳ quá độ.

NĐV-H2