Sinh thời Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của
Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình
của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho
đúng. Vì vậy, cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Vì vậy, huấn luyện cán bộ là
công việc gốc của Đảng.”[1] Cho nên, hiện
nay việc lựa chọn cán bộ dám nghĩ, dám làm là công việc hết sức cần thiết của Đảng.
Chọn đúng cán bộ là mấu chốt để tạo nên sức bật đổi mới, sáng tạo, phá bỏ sự
trì trệ mà chúng ta hướng đến.
Đánh giá Kết
luận 14 của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ,
dám làm là “hết sức cần thiết”, thậm chí “cấp bách” trong giai đoạn hiện nay,
ông Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, cũng nhấn mạnh
để chủ trương đúng đắn này đi vào cuộc sống, trước hết cần có sự thống nhất, đồng
thuận trong cả xã hội, đặc biệt là từ lãnh đạo cấp cao nhất. “Nếu không có sự
nhất trí cao thì rất khó”, ông Túc nói.
Đồng tình với
ông Túc, TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nhìn nhận
khi “người ta dấn thân, dám nghĩ dám làm, chưa biết kết quả thế nào mà đã ném
đá thì khó lắm”. “Vấn đề nhận thức, nhất trí là rất quan trọng”, ông Dũng nói.
Cũng theo ông Dũng, Kết luận 14 của Bộ Chính trị khơi gợi những cải cách về thể
chế để đảm bảo khuôn khổ cho tự do - cốt lõi cho sự đổi mới, sáng tạo.
Dẫn câu chuyện
quy định của pháp luật về trưng thu tài sản cá nhân trong trường hợp khẩn cấp,
ông Dũng phân tích, nếu có một quy định chung, một công chức có thể lấy ô tô đi
ngang qua để cứu đê trong trường hợp khẩn cấp nhưng nếu luật quy định để sử dụng
chiếc ô tô đó đi cứu con đê sắp vỡ, phải có người làm chứng, phải có thỏa thuận,
hoặc có ý kiến của UBND thì làm xong có khi đê vỡ từ lâu. Theo ông Dũng, tư duy
lập pháp kiểu “cái gì cũng cần luật” và luật nào cũng cần chi tiết hiện nay
đang “trói chặt” không gian đổi mới sáng tạo không chỉ ở khu vực công. “Nếu luật
khung thì có thể xảy ra tự tung tự tác, có thể tham nhũng, nhưng luật chi tiết
thì còn cái gì mà làm nữa”, ông Dũng nói và cho rằng chỉ nên quy định chi tiết ở
những lĩnh vực có thể xảy ra tham nhũng, khi công chức tồi, còn ở các lĩnh vực
khác thì chỉ nên quy định khung. “Luật pháp sinh ra để bảo vệ quyền tự do của
con người. Nếu cái gì cũng điều chỉnh hết sẽ thành vô vàn sợi dây trói buộc,
trói chặt tiềm năng của đất nước, trói chặt khả năng của con người”, ông Dũng
nói. Bên cạnh đó, sự chồng chéo, xung đột trong hệ thống pháp luật đến mức
không ai có thể tuân thủ hết được, vì cứ tuân thủ luật này sẽ vi phạm luật kia
dẫn đến tình trạng “càng làm nhiều càng sai nhiều” mà nhiều người đã nhắc tới. “Không
xử lý được những vấn đề nói trên thì không có sáng tạo, không có tự do và đòi hỏi
cán bộ dám nghĩ, dám làm là điều rất khó”, ông Dũng nói.
Cốt cách con
người vẫn là quyết định. Tuy nhiên, mọi cơ chế thí điểm, thậm chí không gian thể
chế cho tự do đổi mới, sáng tạo sẽ trở nên vô dụng, thậm chí có khả năng bị lợi
dụng, nếu như cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo vẫn chỉ nghĩ tới chiếc ghế của bản
thân. Sợ trách nhiệm lúc này đã trở thành ngó lơ trách nhiệm.
Thực tiễn từ
lịch sử cho tới hiện tại cho thấy, chỉ khi những người đứng đầu quyết liệt dám
nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và những cán bộ thực thi dù không đủ thẩm
quyền để chịu trách nhiệm nhưng xác quyết mục tiêu: cái gì tốt, có lợi cho dân
thì làm, chúng ta mới có những câu chuyện “xé rào” thành công. “Cốt cách con
người vẫn là quyết định”, nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan đúc kết. Ông Vũ Khoan kể,
khi giao cho ông làm Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế (Bộ Ngoại giao) để thực hiện
chủ trương ngoại giao làm kinh tế, ông Nguyễn Cơ Thạch (nguyên Ủy viên Bộ Chính
trị, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao) đã phải gọi điện cho ông Lữ Minh Châu, khi đó là
Tổng giám đốc Ngân hàng Nhà nước (tương đương Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hiện
nay) để “chỉ thị”, cung cấp thông tin cho ông Khoan. “Ông Thạch đứng ra hỗ trợ
thì mới làm được chứ nếu không thì tôi có là vụ trưởng thì đến bảo vệ cũng gạt
ra từ ngoài cổng chứ làm sao mà tiếp cận được Thống đốc Ngân hàng”, ông Khoan
nói và nhấn mạnh, nhân tố quyết định nhất vẫn là người lãnh đạo, “không có lãnh
đạo đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm thì mọi chuyện chẳng đi đến
đâu hết”. Theo ông Vũ Khoan, tâm lý sợ hãi, giữ mình khi nhiều cán bộ bị xử lý,
kỷ luật là có, song không phải là trở ngại. “Vì anh đã đổi mới sáng tạo, tâm
anh trong sáng anh sợ gì. Chỉ sợ anh lợi dụng cái đó anh đút túi thôi. Thời
chúng tôi khó khăn thế nhưng vẫn vượt qua được nhờ có sự ủng hộ của người lãnh
đạo. Sai lầm bây giờ là do mình chọn cán bộ dở quá, thành thử mới xảy ra tình
trạng nhiều cán bộ bị xử lý như vừa qua. Chứ còn dùng người mà đúng, có tư tưởng
đổi mới, sáng tạo thật và động cơ trong sáng thì đâu có phải. Đừng lẫn lộn 2
chuyện đó”, ông Khoan nói và cho rằng những người bị xử lý thời gian qua là do
vi phạm chứ không ai bị xử lý vì đổi mới, sáng tạo cả. Cũng theo ông Khoan, một
khi cán bộ dám đổi mới, sáng tạo thì phải sẵn sàng hy sinh lợi ích riêng, thậm
chí là vị trí, uy tín của mình cũng có thể phải hy sinh. Thường những người đổi
mới sáng tạo thực sự sẽ như vậy. “Còn nghĩ đến thân thì không bao giờ có đổi mới,
sáng tạo gì cả”, ông Khoan nói.
Cũng cho rằng,
cách chọn người cũng là một nguyên nhân dẫn đến việc chúng ta chưa có những cán
bộ dám nghĩ, dám làm, và dám chịu trách nhiệm, GS-TS Nguyễn Trọng Chuẩn, nguyên
Viện trưởng Viện Triết học, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, chỉ ra rằng
hạn chế trong việc chọn người hiện nay là quá phụ thuộc vào cơ quan tổ chức, chọn
từ trên xuống mà không phát hiện từ dưới lên, trong khi cơ quan tổ chức cán bộ
quá phụ thuộc vào lý lịch, bằng cấp mà ít lắng nghe ý kiến nhân dân. “Quy trình
lựa chọn cán bộ rất chặt chẽ nhưng vẫn sai vì dù quy trình rất đúng, rất chặt
chẽ nhưng từng bước trong quy trình ấy lại không đúng”, ông Chuẩn nói và cho rằng
chỉ khi cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược được chọn có đủ nền tảng văn hóa,
tầm nhìn sâu rộng, tiếp cận được những tư duy mới thì họ mới dám đổi mới, sáng
tạo, dám nghĩ, dám làm, đồng thời dám chịu trách nhiệm.
LNK-H1
0 nhận xét:
Đăng nhận xét