Đội
ngũ giảng viên KHXHNV nói chung, ở Trường Sĩ quan Lục quân 1 nói riêng, có vai
trò hết sức to lớn: là lực lượng giảng dạy, truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, tuyên truyền đường lối, quan điểm của Đảng, truyền thống văn
hóa, đạo đức của dân tộc, các giá trị nhân văn, nhân đạo tiến bộ của nhân loại…
nhằm xây dựng nhân cách, phẩm chất đạo đức, hình thành ở học viên sĩ qun, nhất
là học viên đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu cấp phân đội niềm tin, lòng yêu nước,
yêu chế độ, bảo vệ các giá trị tốt đẹp, góp phần định hướng, xây dựng nền tảng
chính trị, tinh thần của xã hội. Trong điều kiện hiện nay, vai trò đó càng trở
nên quan trọng và cần được phát huy nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu đổi mới nền
giáo dục, định hướng phát triển nền tảng tinh thần của xã hội, phục vụ đắc lực
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, xây dựng Quân đội Cách mạng, chính quy,
tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Phát
huy vai trò đội ngũ giảng viên KHXHNV ở Trường Sĩ quan Lục quân 1 hiện nay là tổng
thể các chủ trương, giải pháp, yếu tố thúc đẩy đội ngũ giảng viên KHXHNV ở
Nhà trường tích cực tự học, tự nghiên cứu, nâng cao trình độ mọi mặt, nhất là
trình độ giảng dạy và nghiên cứu khoa học theo nhiệm vụ được phân công. Nguồn gốc
của hệ thống các động lực phát huy vai trò đội ngũ giảng viên KHXHNV từ việc
phát hiện, giải quyết các mâu thuẫn trong quá trình giáo dục, đào tạo; từ việc
giải quyết tốt các nhu cầu có liên quan, đến lợi ích chính đáng của người giảng
viên…
Những năm gần đây, nhờ những thành tựu to lớn của hơn 30 năm đổi mới đất nước
do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, ngành giáo dục, đào tạo đã được quan tâm nhiều
hơn. Hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, phương tiện kỹ thuật phục vụ nhiệm vụ giáo
dục, đào tạo được đầu tư có chất lượng; hệ thống văn bản pháp luật, các quy định,
quy chế, cơ chế, chính sách xã hội ưu đãi cơ bản toàn diện và hoàn chỉnh; các
mâu thuẫn từ quá trình đào tạo vốn là lực cản nay được nhận thức và giải quyết
đúng đắn; các nhu cầu về lợi ích, bao gồm cả lợi ích kinh tế - chính trị, vật
chất - tinh thần của đội ngũ giảng viên được đáp ứng tương đối tốt; việc tạo dựng
môi trường làm việc thuận lợi, thực sự trong sạch, lành mạnh được quan tâm trên
thực tiễn… Qua đó, đã tạo được sự đồng thuận, khơi dậy lòng tự tin, tự hào, tự
trọng của đội ngũ giảng viên để họ khát khao cống hiến.
Ở
Trường Sĩ quan Lục quân 1, trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục -
đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW của ban chấp hành Tung ương (Khóa
XI); Thực hiện chủ trương “Chất lượng đào tạo của Nhà Trường là khả năng SSCĐ của
đơn vị” Trường Sĩ quan Lục quân 1, Đảng ủy, BGH Nhà trường đã thường xuyên quan
tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ các các biện pháp thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng dạy học
nói chung, giảng dạy các môn KHXH&NV nói riêng. Đội ngũ giảng viên đã nêu
cao tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động, tự giác trong thực hiện nhiệm vụ,
thực hiện tốt quy trình, các khâu, các bước trong quá trình giảng dạy, đem lại
hiệu quả thiết thực, đáp ứng tương đối với yêu cầu nhiệm vụ giảng dạy các môn
KHXH&NV ở Nhà trường.
Tuy
nhiên, chất lượng thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giảng viên KHXHNV ở Nhà trường
với yêu cầu mới của sự nghiệp giáo dục, đào tạo, nhất là trước sự tác động của
cách mạng công nghiệp lần thứ tư, còn có những hạn chế, bất cập nhất định. Một
số cơ quan, khoa chưa phát huy hết hiệu quả, vai trò, trách nhiệm của các tổ chức,
các lực lượng trong nâng cao chất lượng giảng dạy, số ít giảng viên chưa tích cực,
chủ động trong chuẩn bị và thực hành giảng bài, bài giảng nội dung thiếu tính cập
nhật, phương pháp giảng dạy còn nậng về truyền thụ một chiều, dẫn tới chất lượng
giảng dạy có thời điểm, có bài giảng ở một số giảng viên chất lượng chưa cao.
Thực tế này đặt ra tính cấp thiết trong nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy
các môn KHXH&NV ở Nhà trường. Để góp phần giải quyết vấn đề này cần có những
giải pháp hợp lý, đó là:
Một
là, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với việc nâng cao năng lực giảng dạy
của đội ngũ giảng viên khoa học xã hội nhân văn ở Nhà trường.
Hằng
năm, đảng ủy, ban giám hiệu nhà trường, cấp ủy, chỉ huy các phòng chức năng,
khoa giáo viên phải coi nhiệm vụ này là trọng tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường
xuyên, được xác định trong nghị quyết lãnh đạo của cấp mình; có chủ trương, biện
pháp lãnh đạo phù hợp, sát đúng, tính khả thi cao. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo
dục làm cho mọi tổ chức, lực lượng và đội ngũ giảng viên khoa học xã hội nhân
văn nắm vững những quan điểm, chủ trương, phương châm, phương pháp giáo dục,
đào tạo, xây dựng đội ngũ nhà giáo của Đảng, Nhà nước và Quân đội; nhất là, nhận
thức sâu sắc vị trí, tầm quan trọng của việc chăm lo, xây dựng các thế hệ giảng
viên có đủ trình độ, năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên
cứu khoa học trong tình hình mới. Từ đó, nêu cao tinh thần trách nhiệm trong thực
hiện các hoạt động để nâng cao năng lực giảng dạy. Đồng thời, quan tâm giáo dục,
xây dựng lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, ý thức tổ chức kỷ luật, đạo đức
nhà giáo và tinh thần trách nhiệm cho cán bộ, giảng viên, đảm bảo cho họ phải
thật sự là người thầy, người chỉ huy, người đồng chí gương mẫu, tự học, tự rèn
và là tấm gương sáng của “Bộ đội Cụ Hồ” cho học viên noi theo.
Hai
là, bồi dưỡng năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho giảng viên.
Thực
trạng về phương pháp dạy học cho thấy, tuy đã có nhiều đổi mới theo phương pháp
dạy học tích cực, nhưng vẫn còn nặng về thuyết trình, kỹ năng sử dụng các
phương tiện dạy học còn chưa thành thục, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào
dạy học còn mức độ, chủ yếu là trình chiếu thay bảng viết,… điều đó đã hạn chế
phát huy tính tích cực của người học. Bên cạnh đó, hằng năm, đội ngũ giảng viên
được bổ sung từ nhiều nguồn khác nhau, có đối tượng vừa ra trường, có đối tượng
điều động ở cơ quan, đơn vị về,… nên trình độ, năng lực không đồng đều, thậm
chí có người chưa được đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ sư phạm. Do vậy, Nhà trường
phải hết sức coi trọng bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho họ. Nội dung bồi dưỡng
tập trung vào những vấn đề: kỹ năng nghiên cứu tài liệu, biên soạn bài giảng; kỹ
năng thực hành bài giảng, truyền thụ kiến thức, nắm thông tin ngược từ học
viên; chuẩn bị, điều khiển thảo luận; kỹ năng và phương pháp nghiên cứu khoa học,
v.v. Căn cứ tình hình cụ thể, các học viện, nhà trường cần tổ chức các khóa bồi
dưỡng, tập huấn về nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng giảng dạy, sử dụng các phương
pháp dạy học hiện đại,... để nâng cao năng lực giảng dạy cho giảng viên. Mở các
lớp học ngoại ngữ, tin học; cử các giảng viên chưa đạt trình độ chuẩn đi đào tạo
tại các nhà trường sư phạm trong và ngoài Quân đội. Thường xuyên tổ chức dự giờ,
rút kinh nghiệm giảng dạy, tổ chức thi giảng viên dạy giỏi các cấp; phổ biến,
cung cấp thông tin về những nội dung có liên quan đến kinh tế, chính trị, xã hội,
quốc phòng, an ninh, để giảng viên cập nhật, làm cho bài giảng vừa phong phú,
sâu sắc, vừa không lạc hậu với tình hình.
Ba
là, xây dựng môi trường văn hóa sư phạm tích cực, lành mạnh, tạo điều kiện
thuận lợi cho quá trình nâng cao năng lực giảng dạy của đội ngũ giảng viên khoa
học xã hội nhân văn ở Nhà trường.
Thực
tiễn cho thấy, môi trường văn hoá sư phạm quân sự tốt sẽ thôi thúc người giảng
viên tự giác học tập, rèn luyện, lĩnh hội tri thức, trau dồi kỹ năng, kỹ xảo sư
phạm, trưởng thành về mọi mặt, vươn tới các giá trị chân - thiện - mỹ, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Đồng thời, trực tiếp
góp phần chuẩn hóa các quan hệ xã hội của người giảng viên, xây dựng ý thức tổ
chức kỷ luật và tinh thần đoàn kết thống nhất. Vì vậy, Nhà trường cần quan tâm
xây dựng môi trường văn hóa sư phạm lành mạnh; trong đó, tập trung vào thành tố
quan trọng và chủ yếu là, xây dựng các quan hệ văn hóa sư phạm, nhất là quan hệ
giữa giảng viên với học viên, quan hệ giữa cán bộ quản lý với học viên. Các
quan hệ đó phải được xây dựng trên cơ sở pháp luật của Nhà nước, điều lệnh, điều
lệ của Quân đội, Quy chế giáo dục - đào tạo,… nhưng cũng rất linh hoạt, tạo lập
được không khí dân chủ, đoàn kết, kỷ luật và sáng tạo. Qua đó, tạo điều kiện
thuận lợi cho mỗi cán bộ, giảng viên rèn luyện, công tác để phát triển năng lực
sáng tạo của họ. Hiện nay, do tác động của mặt trái kinh tế thị trường, đã xuất
hiện những biểu hiện tiêu cực len lỏi trong nhà trường, làm lu mờ các giá trị
nhân văn cao cả, hình ảnh mô phạm mẫu mực của người giảng viên. Do vậy, cần
kiên quyết đấu tranh loại bỏ các hiện tượng tiêu cực; xây dựng hệ thống các chuẩn
mực sư phạm; đẩy mạnh các phong trào thi đua, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống,
cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và phong trào “Nói không với tiêu cực”,…
tạo môi trường lành mạnh thúc đẩy cán bộ, giảng viên tích cực học tập, rèn luyện
để hoàn thiện mình.
Bốn
là, phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác trong tự học, tự rèn nâng
cao năng lực giảng dạy của đội ngũ giảng viên khoa học xã hội nhân văn.
Quá
trình giáo dục, đào tạo chỉ đạt hiệu quả khi chuyển hóa thành quá trình tự đào
tạo. Vì vậy, để nâng cao năng lực giảng dạy, một trong những yêu cầu quan trọng
là mỗi giảng viên phải xây dựng kế hoạch tự đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện cho bản
thân mình. Kế hoạch phải cụ thể, thiết thực, có tính khả thi cao, như: mục
tiêu, nội dung học tập, phương pháp học tập, bồi dưỡng, chuẩn bị tài liệu và thời
gian hoàn thành, v.v. Đây là một công việc khó khăn và dễ bị ngoại cảnh tác động.
Do đó, ngoài việc xác định mục đích, động cơ đúng đắn, người giảng viên cần phải
có nghị lực, quyết tâm cao, có ý chí vượt qua mọi khó khăn trở ngại để tự đào tạo,
tự bồi dưỡng, rèn luyện có kết quả. Mỗi giảng viên cần phải xây dựng cho bản
thân đức tính cần cù, kiên trì, bền bỉ, không được tự ti, giấu dốt; không được
thoả mãn dừng lại; phải tích cực, tự giác học hỏi, học ở sách vở, học ở đơn vị,
học ở đồng chí, đồng đội, học tập thông qua thực tiễn. Mặt khác, tổ chức đảng,
cán bộ chỉ huy, khoa, bộ môn, cơ quan chức năng cần tạo môi trường, điều kiện
thuận lợi, thường xuyên kiểm tra, giúp đỡ, tạo sự hứng khởi, khích lệ giảng
viên trong quá trình học tập, rèn luyện.
Năm
là, phát huy sức mạnh tổng hợp để nâng cao năng lực giảng dạy cho đội ngũ
nhà giáo khoa học và xã hội nhân văn quân sự.
Mỗi
cơ quan có một chức năng riêng, song đều tập trung cho thực hiện nhiệm vụ chính
trị trung tâm là giáo dục, đào tạo, xây dựng đội ngũ giảng viên; nhất là các cơ
quan: đào tạo, chính trị, khoa học, v.v. Vì vậy, phát huy vai trò, trách nhiệm
của các cơ quan có ý nghĩa rất quan trọng trong xây dựng đội ngũ giảng viên nói
chung, nâng cao năng lực giảng dạy nói riêng. Trước hết, cần nâng cao nhận thức
của các cơ quan về vai trò, vị trí, nắm chắc tình hình, năng lực giảng dạy của
đội ngũ giảng viên khoa học xã hội nhân văn quân sự để tham mưu cho lãnh đạo,
chỉ huy Nhà trường các chủ trương, biện pháp sát thực, hiệu quả. Đồng thời, phối
hợp, đảm bảo tốt các chế độ, chính sách, cơ sở vật chất, phương tiện, tài liệu,
công nghệ thông tin, v.v. Đối với các đơn vị quản lý học viên, nơi trực tiếp tiếp
nhận tri thức, kiểm tra đánh giá trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong của
người thầy cần xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch đóng góp ý kiến đối với đội
ngũ giảng viên, thông qua rút kinh nghiệm, hội nghị sơ, tổng kết, lấy ý kiến phản
hồi của người học. Đó là một kênh quan trọng để xem xét, đánh giá đúng những ưu
điểm, hạn chế của giảng viên; giúp lãnh đạo, chỉ huy các cấp xác định nội dung,
biện pháp lãnh đạo sát đúng, đội ngũ giảng viên nhận thức rõ ưu, khuyết điểm của
mình để điều chỉnh cho phù hợp, chất lượng ngày một tốt hơn./.
NVT-H4
0 nhận xét:
Đăng nhận xét